بُز مارخور ایران‌نشین است؟!

به گزارش مجله خبری نگار، پس از مشاهده «هما» پرنده افسانه‌ای و اساطیری ایران در ارتفاعات استان البرز که موجی از شگفتی و شادمانی در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخت، این بار خبر «دیده‌شدن بز اصیل ایرانی پس از ۲۰۰ سال در ارتفاعات البرز» در فضای مجازی سر و صدا کرده است. به دنبال انتشار تصاویری از «کل مارخور» در شبکه‌های اجتماعی، بسیاری از رسانه‌ها و صفحات محیط‌زیستی هم بدون راستی آزمایی، خبر و تصویر آن را باز نشر کرده‌اند. اما موضوع چیست؟ آیا این گونه حیات وحش که از آن در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها به‌عنوان بز کوهی اروندان یاد می‌شود، اصالت ایرانی دارد؟

چرا مارخور؟

نام مارخور از ۲ زبان پشتو و فارسی می‌آید و به این باور باستانی اشاره دارد که «مارخور» مار‌ها را می‌کشد و می‌خورد. اعتقاد بر این است که این اسطوره منطقه‌ای از شکل مار مانند شاخ‌های بز نر نشأت می‌گیرد که مانند مار، پیچ خورده و احتمالاً باعث شده است مردم باستان آنها را به مار‌ها پیوند دهند. این بز خارق‌العاده که به پیرمرد کوهستان معروف است، حیوان ملی پاکستان است و از سال ۲۰۱۵ در فهرست قرمز IUCN گونه‌های در خطر انقراض قرار دارد.

مارخور شاخ دراز اصالت ایرانی دارد؟

غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان محیط‌زیست: کل مارخور یکی از حیوانات بزرگ‌جثه بزکوهی است، پراکنش زیستی آن هیچ ارتباطی با ایران ندارد و حیوان ملی کشور پاکستان نامگذاری شده است. نواحی زیستی این گونه به هیچ عنوان نزدیک مرز‌های ایران نیست که به‌دلیل زیستگا‌های مشترک بتوان آن را در ایران مشاهده کرد. اخبار و تصاویری که در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها در این‌باره بازنشر شده است به هیچ عنوان صحت ندارد. ضمن اینکه پراکنش زیستی کل مارخور در گذشته نیز در ایران نبوده و اینکه عنوان می‌شود این بز کوهی اصالت ایرانی دارد نیز موردتأیید نیست. بر فرض محال اگر این‌گونه حیات وحش در زیستگاه‌های ایران دیده شود، باید در مرز‌های شرقی کشور دیده می‌شد و رویت آن در ارتفاعات البرز امکان ندارد.

بزاق دهان؛ پادزهر مارگزیدگی

به باور مردم محلی، بزاق دهان «مارخور» پادزهر است و به راحتی برداشت می‌شود. آب دهان مارخور‌ها هنگام جویدن غذا بیرون می‌ریزد و روی زمین خشک می‌شود. مردم محلی در پاکستان و دیگر نقاط آب دهان این گونه حیات وحش را از روی زمین برداشت و آن را برای درمان مارگزیدگی استفاده می‌کنند.

منبع: همشهری