صدور تولیدات خراسان جنوبی نردبان ترقی و جهش اقتصادی دیار خاوران

به گزارش مجله خبری نگار، بهشت قابلیت‌ها، اما چه نوع قابلیتی؟ اولین موهبت و قابلیت خراسان جنوبی این سرزمین گنجینه‌های نهان و آشکار معادن بسیار آن است که از برخی از نقاط استان از جمله طبس مرکز زغالی ایران‌زمین و حتی خاورمیانه به‌حساب می‌آید.

یا از خوسف به‌واسطه سرمایه‌گذاری‌های کلانی که در حوزه معادن طلا در این شهرستان بعلاوه نهبندان انجام شده به‌عنوان شهرستان طلایی خراسان جنوبی یاد می‌شود.

خلاصه این سرزمین غنی از معادن دارای ۵۰ نوع ماده معدنی است که برخی از آن خاص و ویژه این استان زرخیز است به‌طوری که سرایان پایتخت بنتونیت ایران است. 

خلاصه اگر بخواهیم از قابلیت‌های حوزه معدنی این کان‌های زیرورو زمینی خراسان جنوبی بگوییم شاید در این سیاه نگنجد.

اما این عسلویه معدنی شرق ایران‌زمین قابلیت‌هایی دیگر هم دارد که خاص این خطه از ایران‌زمین است و آن سرآمدی آن در تولید محصولات مزیت دار و راهبردی، چون زرشک، زعفران و عناب است که در این زمینه از قائنات به‌عنوان پایتخت طلای سرخ جهان یاد می‌شود و مقام اول تولید زرشک را در جهان و ایران دارد.

در زمینه تولید عناب این مروارید‌های سرخ نیز رکودار ایران و جهان است.

یعنی می‌توان از دریای قابلیت‌های کشاورزی آن طلا، یاقوت و مروارید سرخ صید کرد.

افزون براین هنر دست زنان و مردان این سرزمین نیز برای همیشه شهره عالم‌وآدم بوده است به‌طوری فرش مود و قهستان خراسان جنوبی شهره جهانی است و در سبد خرید کالا‌های تجملی کشور‌های جهان قرار دارد.

اما هنر دست این خطه تنها فرش دستباف نیست بلکه توبافی آن با جهانی‌شدن روستای خراشاد مرز‌های خراسان جنوبی و ایران را درنوردیده و حتی این پارچه تولیدی تن حاجیان سرزمین وحی نیز شده است.

سهم اندک خراسان جنوبی از صادرات به افغانستان

پنبه مله خوسف مرز‌های جغرافیایی خراسان جنوبی را درنوردیده و و علاوه براین که خوسف شهر ملی مله ایران و خاستگاه این نوع خاص از پنبه است در حال درنوردیدن مرز‌های جهانی است تولیدات حاصل از این پنبه نیز مشتریان خاص خویش را به‌واسطه تبرک و تیمن بودن آن دارد.

علاوه براین این شهر طلایی خراسان جنوبی به‌واسطه عقیق‌های خاص روستای خور آن این روستا نیز به‌عنوان روستای ملی تراش عقیق معرفی شده است.

همچنین شهر فردوس نیز به‌عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها در حال طی‌کردن مراحل از سوی متولیان امر است.

افزون براین‌ها خراسان جنوبی قابلیت دیگری به‌عنوان مرز دارد آن هم طولانی‌ترین مرز با کشور افغانستان.

اینها تن‌ها مشتی نمونه خوار از قابلیت‌ها ویژه خراسان جنوبی به‌حساب می‌آید، اما آن چه سبب گسست زنجیره این توانمندی‌ها از برداشت تا فراوری شده مسئله اساسی آن یعنی بازار یابی و صادرات و البته موانع پیش روی صادرات در خراسان جنوبی آن هم با تنها گذرگاه تجاری بین‌المللی (مرز ماهی رود) که تنها ۲۰ درصد محصولات تولیدی خراسان جنوبی از این مرز به کشور همسایه و دیگر نقاط صادر می‌شود.

البته نبود گمرکات خاص زرشک و زعفران و... نیز سبب شده تا محصول تولیدی خراسان جنوبی از دیگر گمرکات کشور به خارج صادر شود و یعنی چندان ارزش‌افزوده‌ای برای خراسان جنوبی نداشته باشد.

آن طور که محمد نصیری، نماینده فردوس، طبس، سرایان و بشرویه در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: خراسان جنوبی بهشت قابلیت‌ها چه در حوزه معادن و چه کشاورزی، تولید صنایع‌دستی و...، اما آن چه سبب شده تا بهره چندانی از این ذخایر و داشته‌ها نصیبش نشود نبود سرمایه‌گذار و سرمایه‌گذاری و لنگ بودن زنجیره ارزش‌افزوده و فراوری آن است.

رفع ناترازی برق کشور با راه اندازی نیروگاه زغال سوز طبس

به گفته وی اگر داشته‌های حوزه انتخابیه‌اش آن هم با توانمند‌های خاص، چون زغال‌سنگ که طبس قطب زغال ایران‌زمین است، بنتونیت سرایان که این شهرستان پایتخت این نوع ماده معدنی در کشور است یا فردوس و سرایان که قطب سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمی است و فردوس قطب یاقوت‌های سرخ (انار) خراسان جنوبی به‌حساب می‌آید و... به مرحله سرمایه‌گذاری و بهره‌وری برسد به طور حتم بسیاری از چالش‌های اقتصادی حوزه انتخابیه مرتفع خواهد شد.

وی با بیان این که پیگیری چالش پیش روی حوزه معدن خراسان جنوبی در مجلس شورای اسلامی نیز خواهد بود افزود: اکنون ۵۵ درصد زغال‌سنگ موردنیاز کشور از خارج وارد می‌شود و قیمت آن هم ۳ برابر محصول داخل است که به طور حتم باید به جای واردات، صادرات این محصول آن هم با قابلیت‌های که طبس در زمینه زغال‌سنگ دارد در دستور کار قرار گیرد.

بعلاوه اکنون دغدغه کشور ناترازی برق است، اما اگر نیروگاه زغال‌سوز طبس راه‌اندازی شود نه‌تن‌ها این مشکل رفع خواهد شد بلکه می‌توان صادرات برق هم داشت.

نماینده مردم فردوس، طبس، سرایان و بشرویه در مجلس شورای اسلامی در ادامه به قابلیت‌های دیگر شهرستان‌های حوزه انتخابیه‌اش اشاره کرد و گفت: سرایان پایتخت بنتونیت کشور، فردوس و سرایان قطب تولید سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی هستند که اگر زمینه صدور محصولات تولیدی این شهرستان‌ها فراهم شود شاهد جهش اقتصادی در حوزه کسب‌وکار این شهرستان‌ها خواهیم بود.

سبد صادراتی خراسان جنوبی به افغانستان متنوع نیست

علیرضا خامه زر، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان جنوبی هم دقابلیت‌هایی صادراتی خراسان جنوبی را به توجه بهتوانمندی‌هایی بسیار آن فراوان دانست و گفت: اولین واساسی‌ترین قابلیت خراسان جنوبی مرز مشترک استان با کشور افغانستان است که حدود ۴۰ میلیون جمعیت این کشور خریدار ۶۰۰ قلم کالا ایران هستند.

وی با بیان این که صادرات ایران به افغانستان سالانه بین ۱.۵ تا ۳ میلیارد دلار است افزود: سال گذشته صادرات از ایران به افغانستان ۱.۸ میلیارد دلار بود.

به گفته وی سبد صادراتی خراسان جنوبی به کشور افغانستان هرچند متنوع نیست، اما اغلب تولیدات استان را این کشور خریدار است.

این تجار با اشاره به این که جایگاه صادراتی خراسان جنوبی باید بیش‌ازپیش آن هم باتوجه‌به طولانی‌ترین مرز مشترک با کشور افغانستان افزایش یابد ادامه داد:به‌واسطه این که محصولات تولیدی خراسان جنوبی از جمله زعفران، زرشک، عناب، فرش دستباف، صنایع‌دستیی. از دیگر مبادی تجاری خارجی به خارج از کشور صادرمی‌شود نمی‌توان رقم صادراتی موثقی از استان ارائه داد.

خامه زر خواستار راه اندازی گمرکات خاص آن هم برای تولیدات خاص خراسان جنوبی از جمله زرشک، زعفران، عناب، فرش دستباف، تولیدات صنایع دستی. از گمرکات استان شد.

به گفته وی بی بهره بودن اززیرساخت‌های هوایی از جمله بی بهره بودن از فرودگاه بین المللی و خطوط راه آهن و... سبب شده که تولیدات خراسان جنوبی با نام دیگر استان‌ها از کشور صادر شود آمار صادراتی خراسان جنوبی پایین باشد.

چالش‌های پیش روی صادرکنندگان و تجار

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند در ادامه به چالش‌های پیش روی تجار و بازرگانان خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: عمده چالش پیش روی تجار استان تعهدات ارزی و بازگشت حاصل از ارز است و، چون تجار نمی‌توانند بین صادرات و واردات در این زمینه موازنه برقرار کنند خیلی از صادرکنندگان رغبتی به صادرات ندارند.

خامه زر دیگر چالش پیش روی تجار و بازرگانان را تحریم‌ها دانست و تصریح کرد: ثابت نبودن نرخ ارز سبب شده تا خیلی از بازرگانان نتوانند از پس تعهدات خویش برآیند، چون نرخ ارز متاثر از مسائل سیاسی ست و همش در حال بالا و پایین شدن است تجار نمی‌توانند تعهدنامه‌ای را منعقد کنند به همین واسطه ضرورت دارد منابع و مصارف ارزی در مرکز مدیریت شود.

به گفته وی آن چه تجار را در خراسان جنوبی و دیگر نقاط زمین گیر کرده تحریم‌ها نیست بلکه رفع مشکل تعهدات ارزی است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با اشاره به توانمندی‌های بسیار صادراتی خراسان جنوبی و ایجاد برخی کارخانه‌ها فقط به واسطه صادرات به افغانستان در استان اظهارداشت:، اما سهم خراسان جنوبی از صادرات به کشور افغانستان ۲۰ درصد است و بقیه صادرات مربوط به سایر نقاط کشور است.