به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز کمردرد ممکن است به صورت ناگهانی شروع شود یا به مرور زمان علائم آن آشکار شود. همچنین ممکن است در طولانی مدت به آن مبتلا باشید یا در مدت زمان کوتاهی درمان شود و بهبود یابد. کمردرد علل و دلایل مختلفی دارد و حتی در جوانان نیز اتفاق میافتد (به خصوص کارمندان پشت میز نشین) که با توجه به علائم و نشانههای فرد، مانند کمردرد همراه با پا درد، درد پایین کمر، سوزش، گرفتگی عضلانی و … میتوان علت بیماری را تشخیص داد و درد را کاهش داد و آنرا درمان و رفع نمود.
علل کمردرد عبارتند از سیاتیک، دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، گودی کمر، قوز پشتی، لغزش مهره، رگ به رگ شدن (که معمولا از کار و فعالیتهای سنگین شغلی ناشی میشود)، عفونت ستون فقرات، روماتیسم ستون فقرات (که کمردرد صبحگاهی و اول صبح، بعد از خواب، از آن ناشی میشود)، آرتروز، چاقی.
همچنین کمر درد در زنان حامله و بارداری (دوران حاملگی) رایج است. راههای درمان کمردرد میتوانند به صورت جراحی یا بدون جراحی باشند. درمانهای بدون جراحی شامل داروی کمر درد مانند استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب (به صورت تزریق یا خوراکی مانند قرص) و روشهای طب فیزیکی و فیزیوتراپی از جمله نرمشهای مناسب برای تقویت کمر و حرکات ورزشی مانند یوگا، پیلاتس و ورزشهای ویلیامز، تمرینات آب درمانی، حرکات اصلاحی، طب سوزنی، بریسها مانند کمربند طبی مخصوص و … میباشند.
کمر درد معمولاً از کشیدگی، تنش یا آسیب ناشی میشود. دلایل مکرر کمر درد عبارتند از:
کشیدگی عضلات یا رباطها
اسپاسم عضله
تنش عضلانی
دیسکهای آسیب دیده
آسیب، شکستگی یا زمین خوردن
فعالیتهایی که میتوانند منجر به فشار یا اسپاسم شوند عبارتند از:
بلند کردن غیر اصولی اجسام
بلند کردن چیزی که خیلی سنگین است
حرکتی ناگهانی
مشکلات ساختاری
دیسکهای پاره شده
هر مهره در ستون فقرات توسط دیسکها پشتیبانی میشود. اگر دیسک پاره شود، فشار بیشتری به عصب وارد میشود و در نتیجه کمر درد ایجاد میشود.
به همان روشی که دیسکهای پاره شده دارند، دیسک برآمده باعث فشار بیشتر بر روی عصب میشود.
یک درد شدید از طریق باسن و از پشت ساق پا عبور میکند که در اثر فشار برآمدگی دیسک یا فتق بر روی عصب ایجاد میشود.
آرتروز میتواند در مفاصل باسن، کمر و جاهای دیگر مشکل ایجاد کند. در برخی موارد، فضای اطراف نخاع باریک میشود. این به عنوان تنگی نخاع شناخته میشود.
اگر ستون فقرات به روشی غیرمعمول خم شود، ممکن است کمر درد ایجاد شود. به عنوان مثال اسکولیوز، که در آن ستون فقرات به پهلو خم میشود.
انحنای غیرطبیعی ستون فقرات علل ایجاد کمردرد
*پوکی استخوان
استخوانها از جمله مهرههای ستون فقرات، شکننده و متخلخل میشوند و شکستگیهای فشاری را بیشتر میکند.
*مشکلات کلیوی
سنگ کلیه یا عفونت کلیه میتواند باعث کمردرد شود.
*حرکت و حالت
استفاده از حالت نشسته بسیار خمیده هنگام استفاده از رایانه میتواند منجر به افزایش مشکلات کمر و شانه در طول زمان شود.
*سرطان ستون فقرات
تومور در ستون فقرات ممکن است به یک عصب فشار آورده و در نتیجه کمر درد ایجاد کند.
*عفونت ستون فقرات
تب و یک ناحیه حساس و گرم در پشت میتواند به دلیل عفونت ستون فقرات باشد.
*سایر عفونتها
بیماری التهابی لگن، مثانه یا عفونتهای کلیه نیز ممکن است منجر به کمردرد شود.
*اختلالات خواب
در افرادی که دارای اختلالات خواب هستند، در مقایسه با دیگران، احتمال کمردرد بیشتر است.
*زونا
عفونتی که میتواند اعصاب را تحت تاثیر قرار دهد ممکن است منجر به کمردرد شود. این بستگی به این دارد که کدام اعصاب تحت تأثیر قرار میگیرند.
به کمردردهایی که در اثر انجام فعالیتهای فیزیکی مانند بلند کردن اجسام سنگین، وضعیت بد قرار گیری بدن در خواب یا نشستن به وجود میآیند. شایعترین کمردردها از این نوع میباشد و با استراحت درد آن کاهش یافته و با انجام فعالیت افزایش مییابد. همچنین انواع دیسک کمر، کاهش فاصله بین مهرههای کمر و ساییدگی مهرهها از نوع کمردرد مکانیکال میباشد.
در برخی موارد استرس و فشارهای عصبی منجر به گرفتگی و اسپاسم عضلانی بخصوص در ناحیه کمر میشود که به آن کمردرد عصبی میگویند. استراحت به بهبود این اختلال کمک میکند.
این نوع کمردرد ناشی از عفونت، سرطان و تومورهای نخاعی میباشد. فرد در این نوع کمردرد دچار درد شدیدی شده که با استراحت تشدید یافته و با انجام فعالیت کاهش مییابد. کمردرد التهابی به ندرت در افراد مشاهده میشود.
برخی شغلها به گونهای است که فرد به مدت طولانی مینشیند. در صورتی که بدن در وضعیت درستی در حالت نشستن قرار نگیرد منجر به کمردرد میشود.
عوامل زیر با خطر بالاتر ابتلا به کمردرد مرتبط هستند:
فعالیتهای شغلی
بارداری
سبک زندگی بی تحرک
آمادگی جسمانی ضعیف
افزایش سن
چاقی و اضافه وزن
سیگار کشیدن
ورزش بدنی یا کار شدید، به خصوص اگر اشتباه انجام شده باشد
عوامل ژنتیکی
شرایط پزشکی، مانند آرتروز و سرطان
کمردرد نیز در خانمها بیشتر است که احتمالاً به دلیل عوامل هورمونی است. استرس، اضطراب و اختلالات خلقی نیز با کمردرد ارتباط دارند.
علامت اصلی کمردرد، درد در هر قسمت از پشت و گاهی اوقات است تا پایین باسن و پاها است. برخی از مشکلات کمر، بسته به اعصاب آسیب دیده، میتواند باعث درد در سایر قسمتهای بدن شود. درد اغلب بدون درمان برطرف میشود، اما اگر با هر یک از علائم زیر ایجاد شود، باید به پزشک مراجعه کنید:
کاهش وزن
تب
التهاب یا تورم در پشت
درد مداوم کمر، جایی که دراز کشیدن یا استراحت کمکی نمیکند
درد پایین پاها
درد که به زیر زانو میرسد
آسیب اخیر، ضربه یا ضربه به پشت
بی اختیاری ادرار
مشکل ادرار کردن
بی اختیاری مدفوع، یا از دست دادن کنترل حرکات روده
بی حسی در اطراف دستگاه تناسلی
بی حسی در اطراف مقعد
بی حسی در اطراف باسن
روشهای جلوگیری از ایجاد کمردرد
با بهبود وضعیت جسمی و یادگیری و تمرین مکانیک مناسب بدن، ممکن است از کمردرد جلوگیری کرده و یا از عود آن جلوگیری کنید.
برای سالم و قوی نگه داشتن کمر نکات زیر را رعایت کنید:
ورزش: فعالیتهای هوازی منظم با تأثیر کم – آنهایی که کمر شما را خسته نمیکنند و نمیلرزند – میتوانند قدرت و استقامت کمر شما را افزایش دهند و به عضلات شما اجازه عملکرد بهتر را بدهند. پیاده روی و شنا انتخابهای خوبی هستند. با پزشک خود در مورد اینکه کدام فعالیت ممکن است مناسبتان باشد صحبت کنید.
قدرت و انعطاف پذیری عضلات را ایجاد کنید: تمرینات عضلات شکم و پشت، که هسته شما را تقویت میکنند، به حالت دهی این عضلات کمک میکنند.
اضافه وزن: اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن میتواند از کمردرد جلوگیری کند.
ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر کمردرد را افزایش میدهد. این خطر با افزایش تعداد سیگارهای کشیده شده در روز افزایش مییابد، بنابراین ترک سیگار باید به کاهش این خطر کمک کند.
از حرکاتی که کمرتان را میچرخاند یا خسته میکند خودداری کنید. از بدن خود به درستی استفاده کنید:
هوشمندانه بایستید: اگر باید مدت طولانی بایستی، یک پا را روی یک پایه پایین قرار دهید تا مقداری از بار را از کمرتان بردارید. پاهای جایگزین میتواند فشار روی عضلات کمر را کاهش دهد.
هوشمندانه بنشینید: یک صندلی با پشتیبانی مناسب از کمر، بازوها و پایه چرخان انتخاب کنید. قرار دادن بالش یا حوله در قسمت کوچک پشت میتواند منحنی طبیعی آن را حفظ کند. زانوها و پهلوها را در سطح خود نگه دارید. موقعیت خود را مرتباً، حداقل هر نیم ساعت تغییر دهید.
برخی کمردردها که به همراه اسپاسم عضلانی میباشد، با داروهای ضد التهابی کورتونی و غیر کورتونی (NSAID) درمان میشود. این داروها به صورتهای خوراکی، وریدی و پمادهای موضعی میباشد.
یکی از روشهای موثر و بدون خطر برای کمردردهایی که دارای منشا سیاتیک یا اسپاسم عضلات مجاور ستون فقرات میباشد، طب سوزنی است. این روش برای تسکین درد در قسمت تحتانی کمر بسیار موثر میباشد. همچنین این روش برای درمان کمردردهای خانمها بعد از بارداری به عنوان روشی بی خطر مورد استفاده قرار میگیرد. این روش نیاز به چند جلسه درمانی دارد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
طب سوزنی روی مهرههای کمر، مهرهها و مفاصل خاجی-لگنی موثر بوده و باعث کاهش درد و التهاب در این نواحی میشود. بعلاوه با روش خاصی از طب سوزنی میتوان با بر طرف نمودن اسپاسم عضلات دو طرف ستون فقرات (عضلات پارا اسپاینال) کمر دردهای حاد ناشی از اسپاسم عضلات را در یک تا چهار جلسه درمان نمود. طب سوزنی به عنوان موثرترین درمان غیر جراحی برای بیماری دیسک کمر شناخته شده است.
داروهای مسکن بدون نسخه، معمولاً داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)، مانند ایبوپروفن، میتوانند ناراحتی را تسکین دهند. استفاده از کمپرس گرم یا کیسه یخ در ناحیه دردناک نیز ممکن است درد را کاهش دهد.
استراحت در اثر فعالیت شدید میتواند کمک کند، اما حرکت در اطراف باعث سفتی، کاهش درد و جلوگیری از ضعف عضلات میشود.
از داروهای ضد افسردگی و سایر داروها میتوان گاهی اوقات بدون نسخه برای درمان کمردرد استفاده کرد.
جراحی آخرین گزینه درمانی است و بندرت برای کمردرد مورد نیاز است. این معمولاً مختص ناهنجاریهای ساختاری است که به درمان محافظه کارانه با داروها و درمان پاسخ نداده اند.
اگر درمانهای خانگی کمردرد را تسکین نمیدهد، پزشک ممکن است داروهای زیر، فیزیوتراپی یا هر دو را توصیه کند.
دارو: کمر درد که به خوبی به داروهای مسکن پاسخ نمیدهد ممکن است نیاز کدئین یا هیدروکدون باشد که مخدر هستند و ممکن است برای دورههای کوتاه مدت تجویز شود. این موارد نیاز به نظارت دقیق توسط پزشک دارد. در برخی موارد، ممکن است از داروهای شل کننده عضلات استفاده شود.
فیزیوتراپی: استفاده از گرما، یخ، سونوگرافی و تحریک الکتریکی و همچنین برخی از تکنیکهای آزاد سازی عضله در عضلات پشت و بافتهای نرم میتواند به کاهش درد کمک کند.
با بهبود درد، ممکن است فیزیوتراپیست برخی از تمرینات انعطاف پذیری و قدرت را برای عضلات پشت و شکم معرفی کند.