سفره خالی برای پذیرایی از یوز ایرانی

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: تامین طعمه برای یوزپلنگ‌ها در طبیعت با مخالفت مردمی مواجه شد. هر روز تأخیر در تامین غذا برای یوزپلنگ ایرانی در گذرگاه تاریخی‌اش به‌معنای کوچ اجباری این گونه به مناطق بالاتر و مواجهه با جاده مرگ است. جاده تهران-مشهد در محدوده عباس‌آباد به میامی فقط از تابستان سال گذشته تا‌کنون ۶ یوزپلنگ را به کام مرگ کشانده است. قرار بود تعدادی قوچ، میش و آهو برای تکثیر در اسارت به بخش خصوصی تحویل داده شوند و موالیدشان در زیستگاه‌های جنوبی یوز در ذخیره‌گاه زیست کره توران رهاسازی شود، اما مخالفت تشکل‌های مردمی برای گونه‌ای که به‌گفته مسئولان در بهترین حالت ۴ یا ۵ سال بیشتر تا انقراض فرصت ندارد، آن را به لبه انقراض نزدیک‌تر می‌کند.

بازگرداندن یوز به زیستگاه امن

احمد دباغیان، کارشناس حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست: با بررسی دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیک، مشخص شد که آهوی منطقه رئیسی و شیراحمدخراسان رضوی با آهوی مناطق جنوبی توران همخوانی ژنتیک دارد. تیم زنده‌گیری با رعایت بالاترین ملاحظات کارشناسی در منطقه رئیسی شروع به‌کار کرد. در ۲ روز اول به‌دلیل باد و توفان موفق نشدیم، ولی در روز سوم، ۳ رأس آهو زنده‌گیری شد. تیم زنده‌گیری از استان یزد آمده بود که تجربه ۲۰ ساله در این زمینه داشت.

با وجود موافقت رئیس سازمان، نظر تخصصی دفتر محیط طبیعی و کار کارشناسی متخصصان سازمان، در روز چهارم تشکل‌های محیط‌زیستی نیشابور و جمعی از شکارچیان منطقه به این تصمیم اعتراض کردند. ما باید به مطالبات مردمی پاسخ علمی بدهیم، اما در جلسه با نمایندگان تشکل‌ها هرچه به لحاظ کارشناسی و علمی توضیح دادیم آن‌ها نپذیرفتند. آن‌ها می‌گفتند که «آهو نماد استان خراسان رضوی است و امام‌رضا (ع) ضامن آهو بوده، چرا منطقه رئیسی انتخاب شده است؟ یا متأسفانه بین مردم شایعاتی منتشر شده بود که اصلا حقیقت ندارد. آن‌ها می‌گفتند که شما می‌خواهید آهوی خراسان را ببرید به توران تا عرب‌ها بیایند و شکارشان کنند.»

در نتیجه، مدیران شهرستان میان‌جلگه در خراسان رضوی با دستور قضایی پروژه تامین طعمه برای یوز را متوقف کردند. حالا معاونت محیط طبیعی با محدودیت زمانی که برای نجات یوزپلنگ وجود دارد باید بررسی کند که آهوی کدام منطقه تراکم جمعیتی بیشتری دارد یا تداخل ژنتیک ندارد و یا ژن ضعیفی منتقل نمی‌شود. پیش از این اعتراضات مردمی در منطقه تپال شاهرود نیز مانع از زنده‌گیری قوچ‌ومیش شده بود. به‌نظرم از سوی تشکل‌ها نسبت به سازمان و هدفش برای نجات یوز کم‌لطفی صورت گرفته است. محیط‌زیست دست‌تنهاست. ما بدون مشارکت مردمی نمی‌توانیم کاری را جلو ببریم. تجربه مشارکت مردم در پارک ملی گلستان نشان داد که می‌توان در حفاظت به نتایج خوبی رسید.