آهنگ «برادران لیلا» با کی کار داره؟

به گزارش مجله خبری نگار/فرهیختگان: همه چیز مشخص و تکراری است. شاید هم بشود کلمه برنامه‌ریزی‌شده را برایش انتخاب کرد. هر سال یا گاهی دوسال‌یکبار یک خبر جعلی منتشر می‌شود و بعدش یک آهنگ از ساسی مانکن با موضوعات و ارجاعات روز می‌شنویم. بازی ساسی مانکن و گروه تبلیغاتی او تکراری شده است. از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ تک‌آهنگ‌هایی را بیرون داد که تقریبا همه با استقبال خوبی مواجه شد و گاهی هم روی بخشی از جامعه اثرگذار بود. نگاهی به تمامی قطعاتی که از ساسی در پنج سال اخیر شنیده‌ایم ما را به نتایج جالب و البته دردناکی می‌رساند.

ساسی و گروهی که با او همکاری می‌کنند تمامی اتفاقات داخلی ایران و فضای مجازی را به‌خوبی رصد می‌کنند. این بررسی و رصد، اما در سطح اتفاق می‌افتاد. هر جمله، دیالوگ، اسم یا عبارتی که در طول سال وایرال می‌شوند در متن ترانه‌های ساسی جای دارند و حتی تبدیل به قافیه می‌شوند. او و گروهش به‌خوبی موسیقی و ریتم را می‌شناسند؛ هرچند که در پایین‌ترین سطح از کیفیت از آن استفاده می‌کنند.

در قطعات «جنتلمن» و «دکتر» استفاده صحیح از ریتم در موسیقی به بهترین شکل اتفاق افتاده و مخاطب دست‌کم با ملودی ارتباط می‌گیرد و ممکن است آن را برای مدت کوتاهی در ذهنش نگه دارد. ویژگی دیگر قطعات ساسی مانکن تابوشکنی و استفاده از عبارات و کلمات سخیف یا اروتیک است. کلماتی که برای قبح‌شکنی در فرد، خانواده و جامعه در متن ترانه‌ها گنجانده می‌شود و متاسفانه همچنان ادامه دارد و هنوز استراتژی مناسبی برای مواجهه با این ویژگی اتخاذ نشده است. (مگر برای ویژگی‌های دیگر اتخاذ شده؟)

نکته دیگر قطعات ساسی در سال‌های اخیر برنامه مدون و البته تکراری برای تبلیغات این آهنگ‌هاست. ابتدا با یک شایعه یا خبر جعلی جریان‌سازی می‌کند و سپس آهنگ منتشر می‌شود. در این مرحله مخاطبان وارد این بازی تبلیغاتی می‌شوند و با دابسمش‌های خودشان آهنگ را برای یک مدت محدود وایرال می‌کنند و بعد از یکی دوماه تب آن آهنگ می‌خوابد.

این‌ها که گفته شد تاکتیک ثابت ساسی مانکن و گروهش در دست‌کم پنج سال اخیر است. در این مجال کاری به این نداریم که چرا هنوز نتوانسته‌ایم با این تاکتیک تکراری مقابله کنیم. در این نوشته می‌خواهیم به این بپردازیم که چرا اثرگذاری قطعه جدیدش نسبت به قبل کمتر شده است. با اینکه متن ترانه گستاخانه‌تر است، اما در ویدئویی که به‌عنوان تیزر پخش شد سعی شده که حواس مخاطب به این نکته معطوف شود که لباس خاله لیلا پوشیده است. ساسی در این آهنگ حتی به برخی از انتقاد‌های قبلی واکنش نشان داده و سعی کرده برخی از آن‌ها را اصلاح کند! مثلا تکرار اینکه این آهنگ برای مثبت ۱۸ سال است و...

حقیقت، اما این است که دست این خواننده برای مخاطبش رو شده است. ملودی‌های موتیف‌ها تکراری شده و تلاشی برای بهترشدن صدای خواننده نمی‌شود؛ هرچند بعید است مخاطب آهنگ‌های ساسی مانکن دنبال صدای خوب باشند، اما حداقل‌های یک خواننده هم در این قطعات و به‌طور خاص، قطعه «برادران لیلا» رعایت نشده است. در این آهنگ بیش از آهنگ‌های قبلی شاهد ارجاعات و اشارات مختلف هستیم؛ از خود فیلم برادران لیلا گرفته تا فیلم «هزارپا» و آهنگ‌های قبلی خود ساسی و الهام چرخنده و نوید محمدزاده و آن پیرمردی که مصاحبه می‌کند.

این ارجاعات همان حرکت در سطح جامعه و مطالبات آنهاست که به آن اشاره شد. این آهنگ‌ها پیش از این هم عمق نداشتند و در برادران لیلا، این به اوجش می‌رسد. استفاده از الفاظ رکیک و اروتیک هم در این آهنگ به بالاترین حدش رسیده، اما باز هم توفیقی برای خواننده و اثر ایجاد نکرده است. پیش از این بار‌ها در «فرهیختگان» درباره راه‌های مقابله با قطعات اینچنینی نوشتیم و مانند بقیه مسائل شاهدیم که بدون هیچ راه‌حلی از طرف ما، آن مساله در حال از بین رفتن است. قطعه برادران لیلا خوشبختانه یک اثر ضعیف است و خوشبختانه‌تر! اینکه شاهد افول این خواننده در حوزه اثرگذاری و کیفیت موسیقی هستیم. بعید نیست که تا قبل از یک سال یک قطعه دیگر منتشر کند یا کار دیگری انجام دهد تا ضعف‌های این کارش را بپوشاند.