به گزارش مجله خبری نگار، اکثر کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه برای رشد و توسعه اقصادی، اجتماعی و فرهنگی خود، برنامههای میان مدت توسعه تدوین میکنند. در کشور ما این برنامه مطابق با سیاستهای کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و با استفاده از دانش و تجربه کارشناسان، مدیران و مسئولان دستگاههای اجرایی و صاحب نظران مراکز علمی و تحقیقاتی تنظیم میشود و بسیاری از مسائل مهم کشور از جمله حوزه دارو را در برمیگیرد.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی به بررسی احکام مرتبط با حوزه دارو در لایحه برنامه هفتم توسعه پرداخته است.
بررسی احکام لایحه برنامه توسعه هفتم در حوزه دارو نشان میدهد این لایحه به نظارت بر توزیع و تهیه فهرست داروهای سنتی و گیاهی کشور، ایجاد ذخیره راهبردی با کیفیت در حوزه دارو، تکمیل سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت در حوزه دارو تجهیزات پزشکی، صادرات دارو، واکسن و تجهیزات پزشکی، تعیین تعرفه خدمات دارویی و ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل برای کارکنان بالینی نظام سلامت پرداخته است.
نتایج بررسی این گزارش حاکی از آن است که بهطور کلی تعداد احکام مرتبط با حوزه دارو در قوانین برنامههای توسعه از روند مشخصی پیروی نکرده است، بهنحوی که این احکام در برنامه اول ۳ حکم، برنامه دوم ۴ حکم، برنامه سوم ۲ ماده و ۸ حکم، برنامه چهارم ۲ ماده و ۴ حکم، برنامه پنجم یک ماده ۲ حکم، برنامه ششم توسعه دارای ۳ ماده و ۷ حکم مرتبط با حوزه دارو است و برنامه توسعه هفتم ۴ ماده و ۸ حکم، شامل یک ماده و ۲ حکم و یک تبصره در زیرفصل ارتقای کیفیت خدمات، یک ماده، حکم و تبصره در زیرفصل راهبری نظام سلامت، ۲ ماده و ۵ حکم در زیرفصل دارو و تجهیزات پزشکی به حوزه دارو پرداخته شده است.
در بخشی از این گزارش با بررسی برنامههای توسعه گذشته تصریح شده است: قوانین برنامههای اول تا چهارم توسعه در حوزه دارو به موضوعات یارانه دارو، تسهیل صدور مجوز تأسیس داروخانهها، ارائه تسهیلات بهمنظور تأمین داروهای مورد نیاز مناطق مناطق کمبرخوردار کشور، گسترش تولید داخل، تسهیل فرایندهای گمرکی، صادرات و واردات دارو، ارائه الگوی مطلوب مصرف در حوزه دارو، تضمین کیفیت داروها و تدوین فهرست داروهای مجاز اشاره شده است. قوانین برنامههای پنجم و ششم توسعه علاوه بر اشاره به موضوع هدفمندی یارانه به موضوعات ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل، سطحبندی خدمات دارویی مطابق با طرح ژنریک، تبیین و بهروزرسانی فهرست رسمی دارویی ایران، توسعه حمایت بیمهای از داروهای ژنریک، توسعه طب سنتی، حمایت از تولید داخل و ارائه تمهیدات بهمنظور صادرات اشاره شده است.
این گزارش پیشنهاد کرده در زیرفصل ارتقای کیفیت خدمات در ارتباط با تهیه فهرست داروهای سنتی و گیاهی کشور و نظارت بر توزیع آن، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به تدوین و بهروزرسانی سالیانه فهرست داروهای سنتی و گیاهی کشور و نظارت بر تولید، توزیع و عرضه فرآوردههای مذکور در مراکز و اماکن مجاز اقدام کند.
گزارش مرکز پژوهشها همچنین درخصوص ذخایر راهبردی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی، با توجه به چالشها و مدت زمان فرایند تأمین و توزیع دارو پیشنهاد کرده که سازمان غذا و دارو موظف است به گونهای تنظیمگری کند که ذخایر راهبردی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و ملزومات دارویی به میزان حداقل ۶ ماه نیاز کشور با اولویت تولید داخل، واردات رسمی و با محوریت فهرست داروهای ضروری کشور باشد.
در ادامه به طور خلاصه به سایر پیشنهادهای اصلاحی و الحاقی لایحه برنامه هفتم توسعه اشاره شده است:
سازمان غذا و دارو موظف است به گونهای تنظیم گری نماید که ذخایر راهبردی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و ملزومات دارویی به میزان حداقل ۶ ماه نیاز کشور با اولویت تولید داخل واردات رسمی و با محوریت فهرست داروهای ضروری کشور باشد.
سهم واردات رسمی و فوریتی دارو و تجهیزات پزشکی از تأمین نیاز کشور متناسب با پیش بینی ظرفیت تولید و تأمین در داخل کشور در ابتدای هر سال تبیین شده و واردات دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی و دارویی از مسیر ثبتی نیز تسهیل شود. این امر باید به گونهای صورت پذیرد که سهم واردات دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی از تأمین نیاز کشور با تمرکز بر واردات رسمی حداکثر ۷ درصد ارزش ریالی بازار فراوردههای مذکور باشد.
وزارت امور اقتصاد و دارایی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه نسبت به ایجاد سازوکار تسویه برخط سهم یارانه دولت در زنجیره تأمین دارو تجهیزات و ملزومات پزشکی و دارویی از مسیر سازمانهای بیمه گر به منظور پرداخت بدون تأخیر سهم یارانه دولت به داروخانهها و بیمارستانها اقدام نماید.
سازمان غذا و دارو مکلف است نسبت به تکمیل سامانه ردیابی رهگیری و کنترل اصالت در سراسر زنجیره تأمین فراوردههای سلامت برای دارو تجهیزات مصرفی پزشکی و ملزومات دارویی در کلیه بخشهای بهداشتی و درمانی اعم از سرپایی و بستری با تعیین اولویت اقلام گران قیمت حیاتی و پر مصرف اقدام نماید.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است نسبت به اصلاح و به روزرسانی قیمت گذاری دارو اولیه دارو تجهیزات مصرفی پزشکی و ملزومات دارویی به صورت سامانهای اقدام نماید.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است نسبت به تکمیل و تجمیع سامانهها در حوزههای دارو، تجهیزات مصرفی پزشکی و ملزومات دارویی به منظور ثبت قراردادهای صادراتی تضمین حقوق و امنیت این قراردادها، تعیین و به روز رسانی الزامات تضمین کیفیت در حوزههای مذکور اقدام نماید.