رفتار اروپا تحت «رصد» دقیق تهران

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: پایان راه خطرناکی که کشور‌های اروپایی با ادعای سرپیچی احتمالی از لغو قریب‌الوقوع تحریم‌های موشکی ایران آغاز کرده‌اند، «بن‌بست» است؛ این را امیر محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح می‌گوید. محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم در موضعی مشابه  گفت: «رفتار اروپایی‌ها را به‌دقت رصد می‌کنیم.»

در روز‌های اخیر سه کشور اروپایی طرف مذاکرات هسته‌ای چنان به تحلیل و ارزیابی روند همکاری‌های نظامی ایران و شرکای منطقه‌ای‌اش نشسته‌اند که بساط یک مغلطه و پرونده جعلی را فراهم کرده‌اند. دستمایه بهانه تراشی این دسته از کشورها، اتهامات و ساده‌سازی تحولات پیرامون جمهوری اسلامی است و مدعیات آنان نیز مواضع و اتهامات اثبات‌نشده است که بدون سند در محافل مختلف بین‌المللی با هدف منحرف‌سازی افکار جهانی مطرح می‌کنند. از جمله این موضوعات ادعایی، طرح ادعای واهی با محوریت فروش پرنده‌های بدون سرنشین نظامی ایران به روسیه به منظور مشارکت در جنگ اوکراین است؛ امری که اروپایی‌ها با تکیه بر آن تلاش کرده‌اند ایران را به یکی از شرکای این بحران نظامی تبدیل کرده و بهانه‌ای برای عدم پیروی از تعهدات خود در چهارچوب توافق هسته‌ای بتراشند.

برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شماری از فعالیت‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای ایران را محدود کرده بود که برخی از آن‌ها به دلیل داشتن تاریخ انقضای معین از سوی غربی‌ها به عنوان بند‌های غروب (Sunset Clauses) یاد می‌شوند. کشور‌های غربی در چهارچوب این قطعنامه متعهد به پذیرش لغو تحریم‌های موشکی و تسلیحاتی علیه ایران در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ شده‌اند؛ تحریم‌هایی که قرار است کمتر از ۴ ماه دیگر منقضی شود، اما اکنون اروپایی‌ها زمزمه کرده‌اند قصدی برای تمکین از تعهدات خود ندارند.

حرکت اروپا در مسیر اشتباه امریکا

وزیر دفاع در واکنش به ادعا‌های مطرح شده اروپایی‌ها می‌گوید: «تردیدی نداریم که رویکرد امریکا و رژیم صهیونیستی در ضدیت با ایران تداوم دارد، اما مسأله اینجاست، کشور‌های اروپایی همچنان‌که پیش‌تر اتفاق افتاده، در مسیر سیاست‌های اشتباهی که امریکا برایشان ترسیم می‌کند حرکت می‌کنند و در این میان اساساً درباره منافع خودشان در این فضاسازی گمراه می‌شوند.» امیر آشتیانی، اما به نوع مواجهه ایران با این فضاسازی‌ها اشاره کرد و افزود: «ایران در این روند منافع خود را دنبال کرده و حتماً مسیر‌هایی را ترسیم می‌کند که متناسب با لحاظ قوانین و مقررات بین‌المللی و صلح و ثبات جهانی خواهد بود.»

وزیر دفاع، اتفاقات صورت گرفته و تهدیدات واهی را که از سوی غرب درباره عدم پذیرش لغو تحریم‌های موشکی ایران مطرح می‌شود، در نوع اقدامات آتی جمهوری اسلامی اثرگذار دانست و تصریح کرد: «علاوه بر اقدامات دیپلماتیک، ما نیز مسیر خود را فارغ از این تهدیدات پیش می‌بریم و با بسیاری از کشور‌ها ارتباط داریم و به دنبال یک توازن در سیاست خارجی در بخش‌های مختلف هستیم. جمهوری اسلامی این مهم را تا الان نشان داده و تاکنون ثابت شده همه ادعا‌هایی که غرب در زمینه‌های متعدد علیه ایران پرورانده، به نتیجه نمی‌رسد.»

بخش مهمی از دلایل واهی اروپایی‌ها در عهدشکنی احتمالی پیرامون پذیرش لغو تحریم‌های موشکی ایران بر نوع همکاری نظامی ایران و روسیه به‌واسطه فروش پهپاد‌های نظامی در جنگ اوکراین متمرکز شده است؛ موضوعی که وزیر دفاع به آن اشاره داشت و با تأکید بر اینکه ما هیچ وقت به هیچ کشوری که در حال جنگ است، سلاح نمی‌دهیم، تصریح کرد: «ما همواره به دنبال صلح هستیم. در مسأله اوکراین نیز موضع و توصیه ما گفت‌و‌گوی سیاسی و صلح است. این ادعا‌ها نیز در ادامه همان شیطنت‌هایی است که این‌ها مطرح می‌کنند و قطعاً به نتیجه نمی‌رسد.»

دو هفته پیش بود که تلاش‌های دامنه‌دار کشور‌های غربی در اتهام‌زنی علیه ایران کار را به جایی رساند که این کشور‌ها دستور کار نشست شورای امنیت سازمان ملل را که برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شده بود، منحرف کرده و کوشیدند، موضوع جنگ اوکراین و ادعای واهی مشارکت ایران در این بحران نظامی را تکرار کنند. به این ترتیب در شرایطی که پیش‌تر رویکرد امریکا و تروئیکای اروپایی بر موضوعاتی همچون مقابله با برنامه موشکی کشورمان تمرکز داشت، در ماه‌های اخیر بر مهار ایران در حوزه توسعه قدرت پهپادی متمرکز شد. دعوت از نماینده اوکراین به عنوان کشوری که طرف جنگ جاری با روسیه به شمار می‌رفت، در نشست شورای امنیت نیز از یک‌سو در امتداد منحرف کردن اذهان از کم‌کاری اروپا نسبت به اجرای تعهدات برجامی‌شان صورت گرفت و از سوی دیگر تلاشی برای پررنگ کردن رویکردی است که نسبت به لغو قریب‌الوقوع تحریم‌های موشکی ایران در پیش گرفته‌اند و درصدد هستند به این بهانه برای عهدشکنی احتمالی خود توجیه بسازند.

هشدار ایران

محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز با تأکید بر اینکه رویکرد و رفتار ایران در روند فعالیت‌های هسته‌ای‌اش منطقی و صادقانه است، در خصوص واکنش احتمالی ایران به هر تحولی که مغایر با تعهدات طرف‌های مقابل صورت گیرد،گفت: «وزارت امور خارجه و نهاد‌های ذی‌ربط به‌دقت رفتار کشور‌های مقابل را زیر نظر دارند و به‌موقع درباره آن واکنش نشان خواهند داد.»

این موضع‌گیری رئیس سازمان انرژی اتمی به آن بخش از ادعای سه کشور اروپایی باز‌می‌گردد که به‌ویژه در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح و ادعا شد که افزایش سطح غنی‌سازی ایران، تحولی خطرناک و مغایر با برجام و حتی سطح اعلام‌شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است؛ ادعایی که پیش‌تر اسلامی به آن پاسخ گفته و هدف از افزایش سطح غنی‌سازی را وادار کردن طرف‌های مقابل به کاهش تحریم‌های ظالمانه اقتصادی ایران خوانده بود. اما نکته مهم در این روند، هدف کاربردی و صلح‌آمیز ایران از مصارف اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی است. به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی، این اورانیوم در تولید صفحات سوخت و به‌خصوص مواد اولیه تولید رادیودارو‌ها نظیر «مولیبدن» استفاده می‌شود، اما این اقدام نیز فارغ از نظارت آژانس صورت نمی‌گیرد. چه آنکه جمهوری اسلامی همچنان پایبند معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است و به قوانین این پیمان هسته‌ای پایبند مانده است.

تأکیدی که مقام‌های کشور بر رصد دقیق وضعیت جاری و تصمیم احتمالی اروپا درباره لغو تحریم‌های موشکی دارند، نشان می‌دهد که بروز هر خطایی از سوی طرف‌های مقابل با تدابیر از پیش اندیشیده شده جمهوری اسلامی روبه‌رو خواهد شد. از این رو شاید لازم است اروپایی‌ها پیش از اجرای هر تصمیمی درباره ایران بار دیگر این پرسش خبرگزاری رویترز را از خود بپرسند که: «ایرانی‌ها چه پاسخ و گام‌های تلافی‌جویانه‌ای در برابر حفظ تحریم‌ها خواهند داشت؟»