بارداری یوز ایرانی در هاله‌ای از ابهام

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: شمارش معکوس بارداری «ایران» یوزپلنگ تحت اسارت در سمنان و احتمال زایمان او تا اواسط اردیبهشت‌ماه آغاز شده است، اما هنوز مسئولین سازمان حفاظت محیط زیست کشور و اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان در این خصوص اظهارنظر رسمی نکرده‌اند. این در حالی است که پیش‌تر معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود، اگر «ایران» حامله باشد که احتمال آن وجود دارد، همه چیز آماده است.

«بهرامعلی ظاهری» رئیس اداره حفاظت محیط زیست استان سمنان درباره احتمال بارداری «ایران» و چرایی سکوت مسئولین درباره این گربه‌سان در حال انقراض و موضوعی که تاکنون با حساسیتی ویژه از سوی افکار عمومی پیگیری شده می‌گوید: یک ستاد خبری در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شده و قرار است تمام اطلاع‌رسانی‌ها و اخبار مرتبط با بارداری و زمان زایمان «ایران» را برعهده گیرد. او درباره چرایی و زمان تشکیل این ستاد، پاسخی به «ایران» نمی‌دهد. تماس‌های «ایران» با معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نیز بی‌پاسخ مانده است؛ «محسن نقی لو» مدیرکل روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست نیز به «ایران» می‌گوید: اطلاعات و دستاورد‌های این پروژه علمی به صورت اطلاعیه، هفته آینده در سایت حفاظت محیط زیست کشور اطلاع‌رسانی خواهد شد.

جالب اینجاست که عدم پاسخ‌گویی شفاف و رسمی مسئولان حفاظت محیط زیست، بازار شایعات در فضای مجازی را داغ‌تر از همیشه کرده است. فضای مجازی پر شده از خبر‌های مرتبط با احتمال زایمان «ایران» تا اواسط اردیبهشت‌ماه؛ موضوعی که حالا به اصلی‌ترین بحث کاربران تبدیل شده و هر شخصی اعم از کارشناس و غیرکارشناس در این مورد اظهارنظر می‌کند. اما آیا واقعاً «ایران» باردار است؟ توله‌ها کی به دنیا می‌آیند؟ اگر این یوز ماده باردار است، پس چرا هنوز خبرش تأیید نشده است؟ اگر بارداری‌اش منتفی است، چرا هنوز اعلام رسمی نشده است؟ آیا جز این است که عدم شفافیت و سکوت خبری مسئولین، حاشیه‌ساز بوده و به حواشی‌های گسترده درباره آینده این گونه در حال انقراض دامن خواهد زد؟

احتمال زایمان در سکوت خبری

سکوت خبری درباره احتمال بارداری و زایمان او تا اواسط اردیبهشت‌ماه در حالی ادامه دارد که چندی پیش، «حسن اکبری» معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود: «اگرچه علائم ظاهری احتمال بارداری «ایران» را نشان می‌دهد، اما خیلی روی این مسأله تمرکز نکرده‌ایم؛ چون یک کمیته تخصصی تشکیل داده و آن‌ها کار را دنبال می‌کنند. ما هم با نظر آن‌ها پیش رفته و نخواستیم خیلی دستکاری مصنوعی داشته باشیم. همچنین بر اساس تجربیات سال گذشته، تمام تمهیدات را پیش‌بینی کرده‌ایم و اگر «ایران» باردار باشد، توله‌ها اردیبهشت‌ماه به دنیا می‌آیند».

طبق گفته اکبری، هنوز سونوگرافی برای «ایران» انجام نشده است؛ زیرا نظر تیم دامپزشکی بر طی کردن روند طبیعی است. بدین جهت به طور قطعی مشخص نیست که «ایران» باردار است یا خیر؟ او همچنین درباره وجود نشانه‌های بارداری در ویژگی‌های ظاهری «ایران» نیز می‌گوید: تشخیص بارداری گربه‌سانان از ظاهرشان تا روز‌های آخر دشوار است؛ چرا که بدن آن‌ها در طبیعت نیز باید به‌گونه‌ای باشد که تا آخرین روز‌های بارداری بتوانند با سرعت حرکت و شکار کرده و جست‌وخیز داشته باشند.

جالب اینجاست که اسفندماه سال گذشته و در شرایطی که «پیروز» تنها پسر «ایران» خسته و رنجور روی تخت بیمارستان دراز کشیده و با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کرد، رئیس بیمارستان دامپزشکی مرکزی از بارداری مادرش «ایران» خبر داد. بلافاصله «بهرامعلی ظاهری» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان، اعلام زودهنگام بارداری مادر «پیروز» را اظهارنظر غیرعلمی دانسته و به «ایران» گفت: چنانچه خبری از بارداری «ایران» منتشر شده، بر اساس احتمالات و با فرض بارداری این یوز ماده انجام شده است. این در حالی است که به لحاظ علمی نمی‌توان هیچ اظهارنظر زودهنگامی درباره بارداری این یوز ماده داشت. طبق گفته او ۵۰ روز بعد از جفت‌گیری اگر شرایط و وضعیت گونه مناسب باشد سونوگرافی انجام شده و در صورت تأیید این خبر خوب به اطلاع مردم ایران خواهد رسید.

محیط زیست متعلق به مردم است

حدود ۲ ماه از انتشار اولین خبر بارداری این یوز ماده می‌گذرد، اما هنوز این خبر به شکل رسمی تأیید و یا حتی تکذیب نشده است. برخی از کارشناسان معتقدند که مسئولین حفاظت محیط زیست در پی آن هستند تا در سکوت خبری این موضوع را پیگیری کرده و از بروز مشکلاتی نظیر مرگ ۲ توله یوز به دنیا آمده و «پیروز» تنها پسر «ایران» و... جلوگیری کنند. اما آیا سکوت خبری در مقابل این همه عشق و علاقه و پیگیری مردم ایران به آینده و سرنوشت یوزپلنگ ایرانی راه‌حلی درست و مفید است؟

دکتر «پیام محبی» دامپزشک و رئیس سابق جامعه دامپزشکان کشور درباره سکوت سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص زایمان امسال می‌گوید: سازمان حفاظت محیط زیست باید با اطلاع‌رسانی دقیق با دامپزشکان رایزنی کرده و از آن‌ها مشورت بگیرد تا با تشکیل یک تیم حرفه‌ای و رفع مشکلات رخ داده در سال گذشته، زایمانی بی‌حاشیه و سالم برای این توله یوز ماده رقم بخورد.

او می‌گوید: چرا سازمان حفاظت محیط زیست با تشکیل یک گروه حرفه‌ای از دامپزشکان کشور، این پروژه را پیش نمی‌برد؟ شاید اگر سال گذشته اطلاع‌رسانی درست و صحیحی درباره زایمان «ایران»، مرگ توله‌ها و حتی سابقه بیماری «پیروز» انجام شده و از متخصصان این حوزه کمک گرفته می‌شد، شاید پروژه تکثیر در اسارت این گونه پیش نرفته و در نهایت نیز شاهد مرگ تنها پسر «ایران» نبودیم.

به باور رئیس سابق جامعه دامپزشکان کشور، محیط زیست متعلق به شخص خاصی نبوده و متعلق به همه مردم است؛ مردم باید بدانند که صاحب محیط زیست هستند تا در حفظ آن نیز کوشا باشند؛ در غیر این صورت مشکلات زیست محیطی هرگز حل نخواهد شد. او تأکید می‌کند: مردم بعد از مرگ «پیروز» اعتمادشان را به مسئولین حفاظت محیط زیست از دست داده‌اند. این در حالی است که باید بین مردم و مسئولان اعتماد وجود داشته باشد. سال گذشته سه توله یوز «ایران» تلف شدند؛ این یک اتفاق بود و کسی نمی‌توانست لزوماً از این اتفاقات جلوگیری کند، اما اگر امسال هم این اتفاق تکرار شود دیگر نمی‌توانیم بگوییم اشتباه کردیم؛ چون دیگر تکرار اشتباهات سال گذشته قابل چشم‌پوشی نیست.

۱۱ اردیبهشت سال گذشته بود، پروژه زادآوری یوزپلنگ آسیایی در اسارت به نتیجه رسیده و «ایران» صاحب سه توله شد؛ خبری خوش که با حواشی بسیاری همراه شد. «ایران» به صورت سزارین، ۳ توله به دنیا آورد؛ توله‌هایی که پس از تولد از سوی مادرشان طرد شده و هرگز طعم بودن در کنار «ایران» را تجربه نکردند. مدت زمانی بعد دو توله تلف شدند و تنها توله باقیمانده «پیروز» به تهران و پارک پردیسان منتقل شد. «پیروز» که شدیداً محبوب ایرانی‌ها شده بود، اسفندماه ۱۴۰۱ و تنها چند روز بعد از رسانه‌ای شدن حال نامساعدش، جان داده و تلف شد. بعد‌ها علت مرگ «پیروز» دلایلی از جمله تجویز داروی اشتباه و اینکه از ابتدا دچار مشکل کلیه بود، اعلام شد.