گردشگری روستایی؛ نمونه‌ای بی‌نظیر از تبدیل تهدید به فرصت

شیوع ویروس کرونا آثار مخربی بر صنایع جهان به ویژه صنعت گردشگری بر جای‌ گذاشت؛ اما گردشگری روستایی می‌تواند تا حدود زیادی آسیب‌های صنعت گردشگری را کاهش دهد.

به گزارش مجله خبری نگار،  جریان زندگی در روستاها و شهرهای کوچک همچنان به صورت سنتی و سابق خود ادامه دارد و بیشتر بومیان این مناطق آداب و رسوم نیاکان خود را حفظ کرده‌اند؛ از دستور پخت غذای مختص به آن ناحیه و پوشاک گرفته تا روش‌هایی برای عبادت و شکرگزاری که مجموع این سنت‌ها می‌تواند برای بسیاری از افراد که با روش‌های زندگی گذشتگان فاصله زیادی گرفته باشند، جذاب باشد.

چنین آداب و رسوم‌هایی همچنین می‌تواند کمک بزرگی به گردشگری روستاها بکند. به همین دلیل است که سازمان جهانی گردشگری امسال را سال "گردشگری و توسعه روستایی" نام‌گذاری کرده است و در تلاش است جوامع روستایی سنن فراموش شده خود را بازیابند. همچنین عبارت "گردشگری و توسعه روستایی" می‌تواند یادآور ظرفیت قابل توجه روستاها در جذب گردشگر به خصوص در روزهای همه‌گیری ویروس کرونا باشد.

اگرچه شیوع ویروس کرونا آسیب‌های بسیاری را بر صنعت گردشگری جهان وارد ساخت اما همواره راه‌هایی برای بهبود اوضاع پیشنهاد می‌شود و به نظر می‌رسد گردشگری روستایی به لحاظ تراکم جمعیت بسیار کمتر از شهرهای بزرگ و احتمال کمتر انتقال ویروس و همچنین بازیابی کسب و کارهای آسیب دیده روستایی، گزینه خوبی برای رفع این آسیب‌ها باشد.

کشور ایران به دلیل تنوع قومیت، یکی از بهترین مقاصد گردشگری روستایی و بومی در دنیا می‌تواند باشد که با برنامه‌ریزی‌های صحیح می‌تواند تبدیل به  یکی از غول‌های این حوزه از صنعت گردشگری باشد. متاسفانه با افزایش فشارهای اقتصادی و کم‌رونق شدن کسب و کارهای روستایی، شاهد مهاجرت‌های روزافزون از روستاها به شهرها هستیم و روند تخلیه روستاها روز به روز افزایش می‌یابد. توجه به گردشگری روستایی و ارائه تسهیلات به علاقمندان به کار در این حوزه می‌تواند تا حد زیادی مشکلات صنعت گردشگری کشور را بکاهد و مانع از به‌هم ریختن توازن ساکنان شهر و روستا شود.

معاون سرمایه‌گذاری و گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در همین رابطه در گفت‌وگویی اظهار داشت: با توجه به تغییر و تحولاتی که امروزه در جوامع مختلف بشری به دلیل شیوع ویروس کرونا و لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در حال رخ دادن است، ضروری است گردشگری از شکل انبوه و سنتی خود خارج شده و به سمت توسعه پایدار حرکت کند.

حیدر صادقی افزود: گردشگری روستایی می‌تواند اشتغال موثر در حوزه‌های روستایی ایجاد کرده و به معیشت روستایی کمک کند. با افزایش اشتغال در روستاها می‌توانیم شاهد افزایش تولیدات بومی و همچنین کاهش مهاجرت از روستا به شهر باشیم. این اهداف به همراه دیگر پارامترها از جمله لزوم رعایت و آموزش نکات بهداشتی، سازمان جهانی گردشگری را بر آن داشت تا در روز جهانی گردشگری که مطابق با 27 سپتامبر بود، سال 2020 را سال "گردشگری و توسعه روستایی نام‌گذاری" کند.

وی با بیان اینکه گردشگری روستایی نه تنها به صنعت گردشگری، بلکه به توسعه روستاها نیز کمک شایانی می‌کند گفت: بعضا نمایشگاه‌ها و جشنواره‌هایی با موضوع محصولات روستایی در شهرهای بزرگی مانند اصفهان برگزار می‌شود اما چنین طرح‌هایی نمی‌تواند معرف خوبی برای روستاها باشد. روستاهای ما ظرفیت معرفی محصولات بومی خود را دارند و اکنون زمان آن رسیده تا به روستاها و جامعه روستایی کشور این فرصت را بدهیم تا خود آن‌ها تولیداتشان را عرضه کنند.

معاون سرمایه‌گذاری و گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با اشاره به برنامه‌های اداره‌کل میراث فرهنگی در رشد گردشگری و توسعه روستایی استان بیان کرد: باید به جوامع بومی آموزش‌های لازم در حوزه گردشگری روستایی و نقش آن در رشد اقتصادی روستاها داده شود که اداره‌کل میراث فرهنگی استان در چند روستای هدف این آموزش‌ها را آغاز کرده است. همچنین با دعوت از آژانس‌های مسافرتی، تورهایی جهت آشناسازی با روستاهای هدف برگزار کردیم تا فرصت‌های بازدید از این مناطق بومی را در برنامه‌های سفر خود برای مشتریان قرار دهند.

وی ادامه داد: جهت توسعه زیرساخت‌های گردشگری روستایی، تسهیلاتی نیز در اختیار مشاغل این حوزه قرار خواهد گرفت. همچنین به لحاظ اهمیت‌های تاریخی که برخی روستاهای استان دارند، لازم است مرمت‌هایی در بافت تاریخی و فرهنگی آن روستاها انجام شود تا فرصت بازدید فراهم شود.

صادقی یکی از راه‌های جذب گردشگر در روستاها را برگزاری جشنواره‌‌ها و نمایشگاه‌ها خواند و گفت: جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های متعددی در روستاها و شهرهای مختلف استان برگزار می‌شود که معمولا به ارائه محصولات و تولیدات روستایی و بومی می‌پردازد. البته ما تقویم رویدادها را برای امسال تدوین کرده بودیم و قراربود جشنواره‌های مختلفی در سراسر استان برگزار شود؛ اما متاسفانه به دلیل شیوع بیماری نتوانستیم آن‌ها را عملی کنیم و اکنون هیچ رویدادی امکان برگزاری را نخواهد داشت. البته معرفی تولیدات و محصولات روستایی در فضای مجازی آغاز شده و در حال انتشار محتواهای تولید شده در این زمینه هستیم.

وی همچنین بر توسعه اقامتگاه‌ها و سکونت‌گاه‌های روستایی و محلی تاکید کرد و بیان داشت: خوشبختانه در استان نزددیک به 400 واحد اقامتگاه‌های بومگردی در اختیار داریم که اکثر آن‌ها در روستاها قرار گرفته‌اند. ضمنا بسیاری از این اقامتگاه‌ها در مناطقی قرار گرفته‌اند که کمتر توسعه یافتند و ایجاد شغل در آن مناطق بسیار سخت است. در چنین شرایطی است که گردشگری بستری مناسب را برای روستاها فراهم می‌سازد و مردم آن مناطق را از فشارهای روزمره زندگی خارج می‌کند.

معاون سرمایه‌گذاری و گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان افزود: خوشبختانه رویکرد کلی مردم نواحی روستایی نسبت به فعالیت‌های گردشگری مثبت است و این بسترهایی که اداره‌کل میراث فرهنگی فراهم کرده بدون همکاری و همدلی مردم آن مناطق به هیچ وجه انجام نمی‌شد. در واقع این خود مردم هستند که به رونق گردشگری نواحی بومی خود کمک می‌کنند؛ هر چند که ما باور داریم ظرفیت‌های گردشگری روستایی استان بسیار بیشتر است و نیاز به حمایت‌های دولتی، آموزش‌ها و دیگر موارد لازم برای توسعه گردشگری روستایی هستیم. استان اصفهان با توجه به گستردگی و تنوع جاذبه‌های گردشگری در روستاهای استان ظرفیت حدود 2هزار اقامتگاه بومگردی را در خود دارد.

شیوع ویروس کرونا با تمام اثرات منفی که بر جای گذاشت، توجه ما را به سمت جنبه‌های پنهان و کمتر دیده شده صنایع و مشاغل جلب کرد. گردشگری روستایی نیز یکی از همان جنبه‌ها است که خوشبختانه کشور ایران ظرفیت‌های مناسبی را در این زمینه در خود دارد. به همین دلیل شاید امروز فرصتی مناسب برای روستاها باشد که بار دیگر نقش مهم خود را در توسعه اقتصادی کشور نشان دهند.

منبع: تسنیم