به گزارش مجله خبری نگار، کبد مسئول کارهایی مانند تولید پروتئین، کلسترول و صفرا برای ذخیره ویتامین ها، مواد معدنی و حتی کربوهیدراتها است.
همچنین سمومی مانند الکل، داروها و محصولات جانبی طبیعی متابولیسم را تجزیه میکند. سالم نگه داشتن کبد برای حفظ سلامتی مهم است.
در این مقاله به معرفی مواد غذایی و خوراکیهای مناسب برای سالم نگه داشتن کبد پرداخته ایم.
قهوه یکی از بهترین نوشیدنیهایی است که میتوانید برای ارتقا سلامتی کبد بنوشید.
مطالعات نشان داده است که نوشیدن قهوه از کبد در برابر بیماریها محافظت میکند.
به عنوان مثال مطالعات نشان داده اند که نوشیدن قهوه به کاهش خطر سیروز کبدی در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن کبدی کمک میکند.
نوشیدن قهوه همچنین ممکن است به کاهش خطر ابتلا به نوع متداول سرطان کبد کمک کند و اثرات مثبتی بر بیماری کبد و التهاب داشته باشد.
به نظر میرسد این مزایا از توانایی قهوه در جلوگیری از تجمع چربی و کلاژن، دو نشانگر اصلی بیماریهای کبد ناشی میشود.
قهوه همچنین التهاب را کاهش میدهد و سطح آنتی اکسیدان گلوتاتیون را افزایش میدهد. آنتی اکسیدانها رادیکالهای آزاد مضر را که به طور طبیعی در بدن تولید میشوند و باعث آسیب به سلولها میشوند، خنثی میکنند.
چای به طور گستردهای برای سلامتی مفید تلقی میشود، اما شواهد نشان داده که ممکن است فواید خاصی برای کبد داشته باشد.
یک مطالعه ژاپنی نشان داده که نوشیدن ۱۰ فنجان چای سبز در روز با بهبود نشانگرهای خون در سلامت کبد همراه است.
یک مطالعه کوچکتر در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نشان داد که نوشیدن چای سبز با مقادیر زیادی آنتی اکسیدان به مدت ۱۲ هفته سطح آنزیمهای کبد را بهبود میبخشد و همچنین ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو و رسوبات چربی در کبد کمک کند.
علاوه بر این یک بررسی دیگر نشان داد افرادی که چای سبز مینوشند کمتر به سرطان کبد مبتلا میشوند. کمترین خطر در افرادی که چهار فنجان یا بیشتر در روز مینوشند دیده شد.
تعدادی از مطالعات در موشها نیز اثرات مفید عصاره چای سیاه و سبز را نشان داده است.
به عنوان مثال یک مطالعه بر روی موشها نشان داد که عصاره چای سیاه بسیاری از تاثیرات منفی یک رژیم غذایی پرچربی بر روی کبد و همچنین مارکرهای خونی را برای سلامت کبد بهبود میبخشد.
با این وجود برخی از افراد به ویژه کسانی که مشکلات کبدی دارند باید قبل از مصرف چای سبز به عنوان مکمل احتیاط کنند. این به این دلیل است که چندین گزارش در مورد آسیب کبدی ناشی از استفاده از مکملهای حاوی عصاره چای سبز وجود دارد.
گریپ فروت حاوی آنتی اکسیدان است که به طور طبیعی از کبد محافظت میکند. دو آنتی اکسیدان اصلی موجود در گریپ فروت نارینژنین و نارینگین هستند.
چندین مطالعه روی حیوانات نشان داده است که هر دو به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک میکنند.
گریپ فروت به دو روش، با کاهش التهاب و محافظت از سلولها به سلامت کبد کمک میکند.
مطالعات همچنین نشان داده است که این آنتی اکسیدانها میتوانند به کاهش فیبروز کبدی کمک کنند، یک بیماری مضر که در آن بافت همبند بیش از حد در کبد جمع میشود. این بیماری
به طور معمول از التهاب مزمن ناشی میشود.
علاوه بر این در موشهایی که رژیم غذایی پرچربی داشتند نارینژنین باعث کاهش مقدار چربی در کبد و افزایش تعداد آنزیمهای لازم برای سوزاندن چربی میشود که میتواند از تجمع چربی اضافی جلوگیری کند.
سرانجام در موش صحرایی نشان داده شده است که نارینگین به بهبود توانایی متابولیسم الکل و خنثی کردن برخی از اثرات منفی الکل کمک میکند.
تاکنون اثرات گریپ فروت یا آب گریپ فروت به جای اجزای تشکیل دهنده آن مورد مطالعه قرار نگرفته است. بعلاوه تقریبا تمام مطالعاتی که روی آنتی اکسیدانهای موجود در گریپ فروت انجام گرفته روی حیوانات انجام شده است.
با این وجود شواهد موجود نشان میدهد که گریپ فروت با کمک به جلوگیری از آسیب و التهاب، روش خوبی برای سالم نگه داشتن کبد است.
بلوبری و کرنبری هر دو حاوی آنتوسیانین هستند، آنتی اکسیدانهایی که به توتها رنگ متمایز میبخشد. آنها همچنین به بسیاری از مزایای سلامتی مرتبط بوده اند.
چندین مطالعه بر روی حیوانات نشان داده است که میوههای بلوبری و کرنبری و همچنین عصارهها یا آب میوههای آنها میتواند به سلامت کبد کمک کنند.
مصرف این میوهها به مدت ۲۱ روز کبد را از آسیب محافظت میکنند. علاوه بر این بلوبری به افزایش پاسخ سلولهای ایمنی و آنزیمهای آنتی اکسیدان کمک کرده است.
آزمایش دیگری نشان داد که انواع آنتی اکسیدانهایی که به طور معمول در بلوبری یافت میشوند، رشد ضایعات و فیبروز و ایجاد بافت اسکار را در کبد موشها کاهش میدهد.
علاوه بر این در مطالعات آزمایشگاهی نشان داده شده است که عصاره بلوبری از رشد سلولهای سرطانی کبد در انسان جلوگیری میکند. با این حال برای تعیین اینکه آیا این اثر در بدن انسان قابل تکرار است یا خیر مطالعات بیشتری لازم است.
تهیه این توتها به عنوان یک قسمت منظم از رژیم غذایی راهی خوب برای کمک به اطمینان از تامین آنتی اکسیدانهای مورد نیاز کبد برای سالم ماندن است.
انگور به ویژه انگور قرمز و بنفش حاوی انواع مختلفی از ترکیبات گیاهی مفید است. مشهورترین آن رسوراترول است که دارای یکسری فواید سلامتی است.
بسیاری از مطالعات حیوانی نشان داده است که انگور و آب انگور میتوانند برای کبد مفید باشند.
مطالعات نشان داده است که آنها میتوانند فواید مختلفی از جمله کاهش التهاب، جلوگیری از آسیب و افزایش سطح آنتی اکسیدان داشته باشند.
یک مطالعه کوچک در انسانهای مبتلا به کبد چرب غیر الکلی نشان داد که مصرف مکمل انگور به مدت ۳ ماه به بهبود عملکرد کبد کمک میکند.
با این حال از آنجا که عصاره انگور یک فرم غلیظ است ممکن است اثرات مشابهی را در مصرف میوه انگور مشاهده نکنید. قبل از اینکه عصاره انگور برای کبد توصیه شود مطالعات بیشتری لازم است.
با این وجود دامنه وسیعی از شواهد از حیوانات و برخی مطالعات انسانی نشان میدهد که انگور میوهای مناسب برای کبد است.
انجیر تیغی هندی یک نوع محبوب کاکتوس خوراکی است که میوه و آب آن معمولا مصرف میشوند. مدت هاست که از این میوه در طب سنتی به عنوان درمانی برای زخم، خستگی و بیماریهای کبد استفاده میشود.
مطالعهای در سال ۲۰۰۴ روی ۵۵ نفر نشان داد که عصاره این گیاه به کاهش علائم خماری کمک میکند.
شرکت کنندگان حالت تهوع، خشکی دهان و کم اشتهایی کمتری را تجربه کردند. این مطالعه نتیجه گرفت که این اثرات به دلیل کاهش التهاب است که اغلب پس از نوشیدن الکل رخ میدهد.
یک مطالعه اخیر در موش صحرایی به دنبال تعیین اثر آب انجیر تیغی هندی به جای عصاره آن در مبارزه با اثرات منفی الکل است.
این مطالعه نشان داد که این آب میوه به میزان آسیب اکسیداتیو و آسیب به کبد پس از مصرف الکل کمک میکند و به ثابت ماندن سطح آنتی اکسیدان و التهاب کمک میکند.
مطالعات انسانی بیشتری لازم است به ویژه با استفاده از میوه و آب انجیر تیغی هندی به جای عصاره. با این وجود مطالعات انجام شده تاکنون نشان داده است که انجیر تیغی هندی اثرات مثبتی بر کبد دارد.
آب چغندر منبعی از نیتراتها و آنتی اکسیدانهایی به نام بتالئین است که ممکن است برای سلامت قلب مفید بوده و آسیب اکسیداتیو و التهاب را کاهش دهد.
منطقی است که فرض کنیم خوردن چغندر نیز تاثیرات مشابه سلامتی خواهد داشت. با این حال بیشتر مطالعات از آب چغندر استفاده میکنند.
چندین مطالعه بر روی موشها نشان داده است که آب چغندر به کاهش آسیب اکسیداتیو و التهاب در کبد و همچنین افزایش آنزیمهای سم زدایی طبیعی کمک میکند.
در حالی که مطالعات بر روی حیوانات امیدوار کننده به نظر میرسند، اما مطالعات مشابهی در مورد انسان انجام نشده است.
سایر اثرات مفید آب چغندر برای سلامتی در مطالعات حیوانی مشاهده شده و در مطالعات انسانی تکرار شده است. با این حال برای تایید فواید آب چغندر بر سلامت کبد در انسان مطالعات بیشتری لازم است.
سبزیجات چلیپایی یا صلیبی مانند کلم بروکسل، کلم بروکلی و خردل چینی به دلیل داشتن فیبر زیاد و طعم متمایز شناخته شده اند. آنها همچنین دارای ترکیبات گیاهی مفید هستند.
مطالعات حیوانی نشان داده است که کلم بروکسل و عصاره کلم بروکلی به افزایش سطح آنزیمهای سم زدایی کمک کرده و از کبد در برابر آسیب محافظت میکند.
یک مطالعه در سلولهای کبدی انسان نشان داد که این اثر حتی در زمان پختن کلم بروکسل نیز باقی مانده است.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ بر روی موشها نشان داد موشهایی که با کلم بروکلی تغذیه میکنند، کمتر از همتایان گروه کنترل به تومور یا بیماری کبد چرب مبتلا میشوند.
مطالعات انسانی محدود است، اما تاکنون سبزیجات چلیپایی به عنوان یک ماده غذایی مفید برای سلامت کبد در نظر گرفته میشوند.
سعی کنید آنها را با سیر و آبلیمو یا سرکه بالزامیک کمی تفت دهید تا به یک غذای خوشمزه و سالم تبدیل شوند.
آجیلها سرشار از چربی، مواد مغذی – از جمله آنتی اکسیدان ویتامین E – و ترکیبات گیاهی مفید هستند.
این ترکیب مسئول چندین مزیت سلامتی است به ویژه برای سلامت قلب، اما به طور بالقوه برای کبد هستند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که رژیم غذایی حاوی آجیل بالاتر با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی همراه است.
علاوه بر این یک مطالعه مشاهدهای دوم نشان داد مردانی که مقدار کمی آجیل و دانههای مغذی میخورند در مقایسه با مردانی که مقادیر زیادی آجیل و دانههای مغذی میخورند، بیشتر به کبد چرب غیر الکلی مبتلا میشوند.
در حالی که مطالعات با کیفیتی بیشتر مورد نیاز است، دادههای اولیه نشان میدهد که آجیلها یک گروه غذایی مهم برای سلامت کبد هستند.
روغن زیتون به دلیل بسیاری از فواید سلامتی از جمله اثرات مثبت بر سلامت قلب و متابولیسم، چربی سالم در نظر گرفته میشود.
با این حال تاثیرات مثبتی بر روی کبد نیز دارد.
یک مطالعه کوچک روی ۱۱ نفر مبتلا به کبد چرب غیر الکلی نشان داد که مصرف یک قاشق چای خوری (۶.۵ میلی لیتر) روغن زیتون در روز باعث بهبود سطح آنزیم کبد و چربی میشود.
همچنین سطح پروتئین مرتبط با اثرات متابولیک مثبت را افزایش میدهد. همچنین شرکت کنندگان از تجمع چربی کمتر و جریان خون بهتر در کبد برخوردار بودند.
چندین مطالعه اخیر اثرات مشابه مصرف روغن زیتون در انسان را نشان داده است از جمله تجمع چربی کمتر در کبد، بهبود حساسیت به انسولین و بهبود سطح خون آنزیمهای کبدی.
تجمع چربی در کبد بخشی از اولین مرحله بیماری کبد است؛ بنابراین اثرات مثبت روغن زیتون بر روی چربی کبد و همچنین سایر جنبههای سلامتی آن را به بخشی ارزشمند از یک رژیم غذایی سالم تبدیل میکند.
کبد شما عضوی مهم با عملکردهای اساسی بسیار است بنابراین توصیه میشود برای محافظت از آن در حد توان خود عمل کنید و غذاهایی استفاده کنید که اثرات مفید بر روی عملکرد آن داشته باشند.
مواد غذایی موجود در این لیست برای عملکردهای زیر مفید هستند.
کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد و سرطان
افزایش سطح آنزیمهای آنتی اکسیدان و سم زدایی
محافظت در برابر سموم مضر
گنجاندن این غذاها در رژیم غذایی راهی طبیعی و سالم برای کمک به عملکرد بهتر کبد است.
منبع:سومیتا