رویای یک جام: برگزاری جشن ۱۰۰ سالگی در خانه

به گزارش مجله خبری نگار/فوتبال ۳۶۰: اتحاد کشور‌های آمریکای جنوبی حدود ۵ سال طول کشید، اما آن‌ها بالاخره چندی قبل درخواست خود برای میزبانی مشترک از جام جهانی ۲۰۳۰ را ارائه دادند. در صورت رأی آوردن این پیشنهاد، جام جهانی صد سال بعد از برگزاری اولین دورۀ خود در اروگوئه، بار دیگر به آمریکای جنوبی برخواهد گشت. اروگوئه، آرژانتین، پاراگوئه و شیلی ۴ کشوری هستند که آمادگی خود را برای برگزاری جشن صدسالگی جام‌جهانی اعلام کرده‌اند و در صورت موفقیت، معتبرترین رویداد ورزشی جهان برای سومین بار در نیم قرن اخیر به آمریکای جنوبی خواهد رفت.

سال ۱۹۳۰ نخستین دورۀ جام جهانی به میزبانی اروگوئه برگزار شد. انصراف تمام گزینه‌های میزبانی به این معنا بود که قهرمان المپیک ۱۹۲۸ که پیشنهاد پرداخت هزینۀ مسافرت تمام تیم‌ها را داده بود، بدون رقیب و بدون رأی‌گیری، افتخار پذیرایی از اولین دورۀ جام را به دست می‌آورد. از تمام کشور‌های عضو فیفا برای شرکت در جام‌جهانی دعوت شد، اما در نهایت تعداد تیم‌های حاضر به حد نصاب ۱۶ تیم نرسید. مشکلات سفر دریایی باعث شد تیم‌های اروپایی تمایلی برای سفر به اروگوئه نداشته باشند و ۲ ماه مانده به جام‌جهانی، تنها ۹ تیم از قارۀ آمریکا برای شرکت در جام‌جهانی اعلام آمادگی کرده بودند. مداخلۀ ژول ریمه و مذاکرات او، باعث شرکت ۴ تیم اروپایی بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی در مسابقات شد. یوگسلاو‌ها با صعود به نیمه‌نهایی بهترین نتیجۀ خود در تاریخ جام‌جهانی را به دست آوردند و اروگوئۀ میزبان با برتری ۴-۲ مقابل آرژانتین در مقابل چشمان نزدیک به ۷۰ هزار تماشاگر فاتح جام خانگی شد.

فینال رویایی

ورزشگاه تازه‌ساز در شهر مونته‌ویدئو که یک قرن بعد از استقلال اروگوئه به مناسبت صدسالگی قانون اساسی این کشور، ورزشگاه سده یا «سنتناریو» نامیده شد و از فینال و اکثر مسابقات جام‌جهانی ۱۹۳۰ میزبانی کرد، حالا می‌تواند میزبان صدسالگی جام‌جهانی در فینال جام ۲۰۳۰ باشد. «آلخاندرو دومینگس» رئیس کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی در کنار همین ورزشگاه کنفرانس خبری خود را برگزار کرد: «ما در مکان نمادینی قرار داریم که تاریخ از آن‌جا شروع شد» او در مورد میزبانی ۴ کشور عضو کنمبول در جام‌جهانی گفت: «این پروژۀ یک دولت نیست. این رویای تمام قاره است. جام‌های جهانی بیش‌تری برگزار خواهد شد، اما این جام فقط یک بار صدساله می‌شود و لازم است به خانه برگردد». ایدۀ میزبانی از جام‌جهانی ۲۰۳۰ در آمریکای جنوبی از سال ۲۰۱۷ و با پیشنهاد مشترک اروگوئه و آرژانتین، فینالیست‌های اولین دوره مطرح شد و در ادامه شیلی و پاراگوئه به آن پیوستند. «ایگناسیو آلونسو» رئیس فدراسیون فوتبال اروگوئه می‌گوید: «اولین جام جهانی صد سال پیش در اروگوئه طرح‌ریزی، بررسی و عملی شد و بعد‌ها به بزرگترین فستیوال ورزشی جهان تبدیل شد. ما با تمام وجود تلاش می‌کنیم به فیفا و همکاران خود نشان دهیم یک بدهی اخلاقی به بنیانگذاران جام ۱۹۳۰ دارند». او البته به‌خوبی می‌داند با تکیه بر عواطف نمی‌توان از بزرگترین رویداد ورزشی جهان میزبانی کرد: «ما البته نباید فقط به جنبۀ احساسی میزبانی بپردازیم. باید نقش خود را به درستی ایفا کنیم و آماده باشیم».

حواشی میزبانی

انتخاب میزبان جام‌جهانی همیشه با حواشی خاص خود همراه بوده؛ سفر دریایی ۳ هفته‌ای بین اروپا و آمریکا، باعث جدل کشور‌های ۲ قاره برای کسب میزبانی دوره‌های ابتدایی می‌شد؛ شکست آرژانتین در رقابت برای میزبانی جام ۱۹۳۸ و برگزاری دومین دورۀ پیاپی در اروپا باعث انصراف و بایکوت جام‌جهانی توسط تیم‌های آمریکای جنوبی شد. بعد از جام‌جهانی ۱۹۵۸ میزبانی به شکل یک در میان بین اروپا و آمریکا چرخید. کلمبیا ۸ سال بعد از انتخاب به‌عنوان میزبان جام‌جهانی ۱۹۸۶ و تنها ۴ سال قبل از برگزاری به دلیل مشکلات اقتصادی انصراف داد و میزبانی مشترک کره‌جنوبی و ژاپن از جام‌جهانی ۲۰۰۲ موجب مشکلات فراوان شد؛ به‌طوری که فیفا اعلام کرد دیگر به سمت میزبانی مشترک نخواهد رفت؛ هرچند افزایش تعداد تیم‌ها باعث شد جام جهانی ۲۰۲۶ به‌طور مشترک در ۳ کشور آمریکای شمالی برگزار شود. شکست میلی‌متری و پرحاشیۀ آفریقای جنوبی از آلمان در رقابت میزبانی جام‌جهانی ۲۰۰۶ باعث شد فیفا فقط تیم‌های آفریقایی را برای میزبانی از جام‌جهانی ۲۰۱۰ تأیید صلاحیت کند و اعطای میزبانی به آفریقای جنوبی و قطر به افشای فساد مالی و برکناری اعضای بلندپایۀ فیفا انجامید؛ جان باختن ۶ هزار و ۵۰۰ کارگر مهاجر در راه آماده‌سازی قطر برای جام‌جهانی ۲۰۲۲، اعتراضات گسترده و ایجاد کمپین‌هایی برای پس‌گرفتن میزبانی از این کشور را رقم زد. سیاست کنونی فیفا در میزبانی چرخشی قاره‌ها در جام‌جهانی به این شکل است که تنها کشور‌هایی که کنفدراسیون قاره‌ای آن‌ها در ۲ دورۀ اخیر میزبان جام‌جهانی نبوده، قادر به ارائۀ طرح میزبانی هستند. به این ترتیب با برگزاری جام‌جهانی ۲۰۲۲ و ۲۰۲۶ در آسیا و آمریکای شمالی، فدراسیون‌های عضو اروپا و آمریکای جنوبی می‌توانند شانس خود را برای میزبانی از «جام سده» امتحان کنند. با انصراف انگلیس و ایرلند از میزبانی مشترک جام‌جهانی ۲۰۳۰ فعلا تنها رقیب جدی اتحاد کونمبول در راه برگزاری این رقابت‌ها، ائتلاف اسپانیا و پرتغال است. اسپانیا آخرین بار میزبانی جام‌جهانی ۱۹۸۲ را به دست آورد و پرتغال ۱۸ سال پیش از جام ملت‌های اروپا میزبانی کرد. این ۲ در راه رقابت برای میزبانی جام جهانی ۲۰۱۸ با ۷ رأی در مقابل ۱۳ رأی از روسیه شکست خوردند. مراکش بعد از چندبار ناکامی در کسب میزبانی احتمالاً بار دیگر در رأی‌گیری حاضر خواهد بود و «ائتلاف بالکان» با حضور یونان، بلغارستان، صربستان و رومانی رقیب دیگر اروگوئه و همسایگانش در راه کسب میزبانی جام جهانی ۲۰۳۰ است. انتخاب میزبان جام‌جهانی با رأی اکثریت اعضای کنگرۀ فیفا و با سیستم رأی‌گیری مکرر انجام می‌شود؛ به این ترتیب که اگر هیچ طرحی حائز بیش از ۵۰ درصد آرا نشد، رأی‌گیری مجدد با حذف طرحی که کم‌ترین رأی را آورده انجام می‌شود و این روند آنقدر ادامه پیدا می‌کند تا یکی از پیشنهاد‌های میزبانی به بیش از ۵۰ درصد آرا برسد.