اسرار یک تمدن منقرض شده در ایران

به گزارش مجله خبری نگار، اگر یک جایی، همین‌جوری اسم «الیمایی‌ها» به گوشتان خورده بود و البته، شما هم اهل مطالعات دقیق تاریخی نبودید، حتما فکر می‌کردید آن‌ها دودمان یا تمدنی در قاره آمریکای قبل از هجوم سفیدپوستان بوده‌اند؛ از همین تمدن‌هایی مثل «اینکا» و «آزتک» که اروپایی‌ها زدند و داغانشان کردند.

اما خب، اشتباه فکر می‌کنید. الیمایی، نام تمدنی است که برای چند صد سال در بخش‌های جنوب غربی ایران امروزی برقرار بود. برخی معتقدند که این الیمایی‌های عزیز، از نسل اقوام پیش از ورود آریایی‌ها و نزدیک به تمدن عیلامی بوده‌اند. الیمایی‌ها که اصلا فرهنگ و آدابشان با دیگر جا‌های ایران توفیر داشت، تا زمان تسلط سلوکیان بر ایران، یعنی کمی بعد از حمله اسکندر، مستقل نبودند؛ اما خب، وقتی آنتیخوس سوم، فرمانروای سلوکی، معبد الیمایی‌ها را خراب کرد، خیلی شاکی شدند و رفتند آقای آنتیخوس را کشتند و ادعای استقلال کردند و مستقل هم شدند و «هوکناپسس»، اولین فرمانروای الیمایی هم به قدرت رسید و کلی ذوق کرد! این وضع برقرار بود تا دوره اشکانی. در این دوره، مهرداد بزرگ که به دنبال یکپارچه‌کردن ایران بود، به الیمایی‌ها گفت که باید دوباره با سرزمین مادری یکی شوند و آن‌ها هم قبول کردند.

به این ترتیب، در تمام دوره ۴۵۰ ساله اشکانی، الیمایی‌ها به عنوان یک حکومت محلی، اعتبار داشتند. تا این‌که زد و ساسانیان به قدرت رسیدند. در نبرد معروفی که بین اردشیر بابکان ساسانی با اردوان پنجم اشکانی درگرفت، الیمایی‌ها اشتباه کردند و طرف اردوان را گرفتند. اردشیر هم بعد از انقراض اشکانیان و ایجاد سلسله ساسانی، حکومت الیمایی را منقرض کرد؛ طوری که انگار اصلا از اول نبوده‌اند!

منبع: خراسان