آشنایی با مستحبات نماز

مستحبات نماز چیست؟

مجله خبری-سبک زندگی نگار: نماز از عبادت‌های مسلمانان و از ارکان مهم دین اسلام است. واژه‌ی نماز برابر فارسی واژه عربی صلاة است. نماز در نزد اهل سنت یکی از ارکان خمسه (ستون‌های پنجگانه‌ی دین) و در نزد شیعیان یکی از فروع ده گانه‌ی دین است.

نماز‌هایی که بر هر مسلمان، در هر شبانه روز، واجب است عبارتند از: نماز صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا. اهل سنت نماز وتر را نیز یکی از نماز‌های واجب روزانه می‌دانند. البته غیر از این نمازها، نماز‌های واجب دیگری هم وجود دارند.

همانطور که می‌دانید مستحب یعنی واجب نباشد و در صورت انجام اعمال مستحبی ثواب بیشتری را دریافت می‌کنید. مستحبات در نماز به دو بخش تقسیم می‌شوند، اعمال مستحبی و اذکار مستحبی.

افعال و اذکار نماز ترتیب دارد؛ که ما در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

مستحبات نماز چیست؟

افعال مستحبی نماز همان آداب و اعمالی است که اگر در هر بخش از نماز (اعم از ارکان و غیر ارکان) به کار گرفته شوند، بر فضیلت و اجر و ثواب نماز می‌افزایند.

مستحبات نماز نیز «قنوت»، «دعاى افتتاح»، «تکبیرات بیشتر، علاوه بر تکبیره الاحرام» و غیر این‌ها هستند. آداب مستحب، در تمام ارکان نماز وجود دارد و ترک آن‌ها از روى عمد یا سهو نماز را باطل نمی‌کند، اما از حسن و کمال فزونى و اجر و ثواب آن می‌کاهد.

مستحبات وضو گرفتن

مستحبات در وضو گرفتن، بسیاری از اعمال و اذکار در حین وضو گرفتن مستحب است. مانند رو به قبله وضو گرفتن، مسواک زدن، عطر زدن، پوشیدن نیکوترین لباس، کمترین مقدار مصرف آب، استنشاق (آب در بینی کردن) و مضمضه (آب در دهان گرداندن) و همچنین خشک نکردن اعضای وضو و خواندن دعا‌های مربوط به هر قسمت از وضو مستحب است و می‌توانید آن‌ها را حذف کنید.

مستحبات اذان و اقامه

خواندن اذان و اقامه برای نماز‌های پنجگانه و نماز‌های قضا مستحب است و اگر بخواهیم یکی از آن‌ها را بگوییم بهتر است اقامه را بگوییم. برای گفتن اقامه مستحب است که به حالت نماز و رو به قبله و ثابت بایستید.

کسی که اذان و اقامه دیگری را می‌شنود، مستحب است هر قسمتی را که می‌شنود بگوید، ولی از حی علی الصلوه تا حی علی خیر العمل را به امید ثواب بگوید. همچنین مستحب است کسی که برای گفتن اذان تعیین می‌شود، عادل و وقت شناس و صدایش بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید.

اعمال مستحبی نماز چیست؟

مستحبات قنوت

از مستحبات قنوت می‌توان گفت که، در آداب قنوت آمده است که دست رو به روی صورت قرار بگیرد و کف دست‌ها به سوی آسمان و کاملا باز و انگشت‌ها جز شست به هم چسپیده باشد و دست نباید بالاتر از صورت باشد و بعد از قنوت دست را به صورت نکشیم. در قنوت هر ذکر و دعایی را می‌توان خواند اگر چه یک «سبحان اللّه» باشد، کافى است، اما بهتر است این دعا را بخوانیم: «لااِلهَ اِلاَّ اللّه الْحَلِیمُ الْکَریم لااِلهُ الاّ اللّه الْعَلِیُّ الْعَظِیم سُبْحانَ اللّه رَبِّ السَّمواتِ السَّبْع وَ رَبِّ الاْءَرَضِینَ السَّبْع وَ ما فیهِنَّ وَ ما بَیْنَهُنَّ وَ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظِیم وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِین».

اگر برای خواندن نماز وقت ندارید و یا نماز قضا می‌خوانید که تعداد آن‌ها زیاد است می‌توانید قنوت را نخوانید. خواندن قنوت در نماز مستحب است.

قنوت از مستحبات نماز است

مستحبات رکوع و سجود

بعد از رکوع، مستحب است نمازگزار بگوید: «الله اکبر» و «سمع الله لمن حمده».

برای سجده مستحب است که نوک بینی روی زمین بگذارید.

بعد از سجده، مستحب است نمازگزار بگوید: «الله اکبر» و «استغفرالله ربی و اتوب الیه».

در هنگام برخاستن از زمین، مستحب است نمازگزار بگوید: «بحول الله و قوته اقوم و اقعد».

مستحبات تشهد و سلام

در هنگام تشهد و سلام بهتر این است که روی ران چپ بنشینیم و به دامان خود نگاه کنیم و این دعا را بگوییم: بِسمِ اللّه وَ بِاللّه وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ خَیرُ الْأسْماءِ لِلّهِ. بعد از صلوات تشهد بگوییم: وَ تَقَبَّلْ شَفَاعَتَهُ فِی أُمَّتِهِ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ.

هماطور که گفتیم مستحبات نماز بسیار زیاد است، اما بهتر است توجه داشته باشیم سعی در انجام آن‌ها حالت افراطی به خود نگیرد به حدی که مستحبات، اصل عمل واجب را تحت تاثیر قرار دهد.

منبع: بیتوته