از دست دادن سلول‌های پانکراس در افراد مسن ممکن است باعث دیابت مرتبط با سن شود

به گزارش مجله خبری نگار، محققان دانشگاه متروپولیتن توکیو، از دست دادن سلول‌های جزیره‌ای پانکراس را در افرادی که سابقه قبلی مشکلات پانکراس نداشتند، مورد مطالعه قرار دادند. آنها روند‌های کلیدی در انواع سلول‌های از دست رفته به دلیل از دست دادن سلول‌های جزیره‌ای را در گروه‌های سنی و جنسیتی مختلف شناسایی کردند و دریافتند که از دست دادن سلول‌های جزیره‌ای در بزرگسالان مسن‌تر تا حد زیادی به دلیل از دست دادن سلول‌های بتای تولیدکننده انسولین است. این امر ممکن است زمینه‌ساز دیابت مرتبط با سن باشد و منجر به توسعه درمان‌های پیشگیرانه جدید شود.

پانکراس بخش فوق‌العاده مهمی از سیستم گوارش انسان است، به‌ویژه برای تنظیم سطح قند خون از طریق ترشح هورمون انسولین. در حالی که هر بخش از پانکراس حیاتی است، اما همه قسمت‌ها عملکرد‌های یکسانی ندارند. نگاهی دقیق‌تر، ساختار داخلی جذابی را با جزایر سلولی، که به نام کاشفشان، جزایر لانگرهانس نامیده می‌شوند، نشان می‌دهد که حاوی سلول‌های تولیدکننده هورمون (غدد درون‌ریز) هستند. این سلول‌ها بخش کوچکی از کل سلول‌های پانکراس، تقریباً ۱٪، را تشکیل می‌دهند و می‌توانند مورفولوژی آنها را تغییر دهند یا به‌طور بالقوه باعث مشکلات سلامتی شوند.

تیمی به رهبری پروفسور شوانگ-کین یی از دانشگاه متروپولیتن توکیو، پدیده از دست دادن سلول‌های جزایر پانکراس (ICL) را بررسی کردند که با ظاهر شدن حفره‌هایی در این مناطق جزایر در زیر میکروسکوپ مشخص می‌شود. این جزایر می‌توانند توسط سلول‌های سالم یا ضایعات احاطه شده باشند و هنوز مشخص نیست که آنها چه چیزی می‌توانند در مورد سلامت فرد به ما بگویند.

این امر تیم را بر آن داشت تا مطالعه‌ی دقیقی روی بخش‌های پانکراس گرفته شده از افراد ۶۵ تا ۱۰۴ ساله انجام دهد که همگی در زمان مرگ فاقد بیماری پانکراس بودند. از دست دادن سلول‌های جزیره‌ای در جمعیت‌های سالم به ندرت مورد مطالعه قرار می‌گیرد. میزان از دست دادن سلول در هر نمونه با مشاهده‌ی بخش‌های رنگ‌آمیزی شده‌ی پانکراس زیر میکروسکوپ و تجزیه و تحلیل تصاویر تعیین شد. آنها بر روند سن و جنسیت تمرکز کردند و انواع سلول‌های باقی مانده در پانکراس را از نزدیک زیر نظر گرفتند و چهار نوع سلول رایج را پوشش دادند: سلول‌های آلفا، بتا، دلتا و PP (که پلی‌پپتید‌های پانکراس را تولید می‌کنند).

این تیم توجه ویژه‌ای به تعداد سلول‌های بتا که مسئول تولید انسولین هستند، داشت. اگرچه هیچ روند معنی‌داری برای سایر انواع سلول‌ها مشاهده نشد، اما آنها دریافتند که نسبت سلول‌های بتا در پانکراس در ICL به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این امر منجر به این نتیجه می‌شود که ICL در افراد مسن تا حد زیادی به دلیل از بین رفتن سلول‌های بتا در جزایر لانگرهانس است. ICL همچنین با ضایعات میکروسکوپی پانکراس که به عنوان نئوپلازی داخل اپیتلیال پانکراس (PanIN) شناخته می‌شوند، مرتبط است، در حالی که به نظر می‌رسد ICL شدید در سنین بالاتر کمتر محتمل باشد.

جالب توجه است که مشخص شد زنان بیشتر احتمال دارد ICL شدید را تجربه کنند. یافته‌های این تیم با داده‌های ارائه شده توسط بنیاد بین‌المللی دیابت در سال ۲۰۲۱ مطابقت دارد، که نشان می‌دهد زنان بالای ۷۰ سال بیشتر از مردان به دیابت مبتلا می‌شوند، در حالی که روند معکوسی برای افراد زیر ۷۰ سال مشاهده می‌شود. اگرچه مکانیسم‌های دیگر از دست دادن سلول‌های بتا باید بررسی شوند، اما به نظر می‌رسد این نتایج همچنین نشان می‌دهد که از دست دادن سلول‌های جزیره‌ای ممکن است یک عامل کلیدی در دیابت سالمندان باشد. این امر مداخلاتی را که می‌توانند به طور خاص روند کاهش سلول‌های بتا را در بزرگسالان مسن کند کنند، به یک درمان پیشگیرانه بالقوه مؤثر تبدیل می‌کند.