خلأ پژوهشی و سیاست‌گذاری، تهدید سینمای کودک ایران

به گزارش مجله خبری نگار،مجید فدائی در گفت‌و‌گو هدف اصلی برگزاری این همایش را پیوند دادن ظرفیت علمی دانشگاه‌ها با تجربه‌های عملی صنعت پویانمایی و سینمای کودک دانست و اظهار کرد: امروز تولیدات کودک صرفاً جنبه سرگرمی ندارند، بلکه در تربیت، آموزش و هویت‌سازی نسل آینده نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. رسانه‌ها به‌ویژه فیلم‌های پویانمایی، بازی‌ها و سریال‌ها، نقش اصلی تربیتی فرزندان را بر عهده گرفته‌اند. با وجود اهمیت این حوزه، هنوز خلأ‌های جدی در پژوهش‌های میان‌رشته‌ای، سیاست‌گذاری فرهنگی و اتصال دانشگاه به صنعت وجود دارد و این همایش تلاش می‌کند راهی برای پر کردن این شکاف و بستری برای هم‌افزایی فراهم سازد.

وی درباره مهم‌ترین چالش‌های پژوهشی و تولیدی در حوزه پویانمایی و فیلم کودک و نوجوان ایران افزود: این چالش‌ها را می‌توان در سه سطح دسته‌بندی کرد؛ نخست در حوزه پژوهش که شامل کمبود و سختی دسترسی به منابع دست اول، ناقص بودن آرشیوها، همکاری ناکافی پژوهشگران و کمبود تحقیقات میان‌رشته‌ای است. دوم چالش تولیدی که محدودیت بودجه، متوازن نبودن توزیع منابع، تمرکز تولید در مرکز و ضعف زیرساخت‌های تولید و فناوری‌های روز را در بر می‌گیرد و سوم چالش سیاست‌گذاری که مهم‌ترین آن، نبود رویکرد مدیریتی بلندمدت و برخورد سلیقه‌ای مسئولان است که با تغییر دولت‌ها، رویکرد‌ها نیز تغییر می‌کند و کمبود سیاست‌های حمایتی پایدار، نگاه کوتاه‌مدت به اقتصاد سینمای کودک و انحصار سینمای گیشه، معضلات جدی این حوزه را رقم زده است.

دبیر علمی نخستین همایش ملی مطالعات پویانمایی و فیلم کودک و نوجوان درباره نقش دانشگاه‌ها در توسعه دانش و فناوری پویانمایی بیان کرد: دانشگاه‌ها مأموریت دارند دانش نظری و پژوهش‌های بنیادین را به سمت کاربردی شدن هدایت کنند و علاوه بر پرورش نیروی متخصص، نقش موتور محرک نوآوری را ایفا نمایند. تحقق این هدف ملزم به رابطه‌ای دوسویه میان دانشگاه و صنعت است. متأسفانه با وجود سازمان سینمایی و بنیاد‌هایی همچون بنیاد سینمایی فارابی، بنیاد ملی پویانمایی و انجمن‌های مختلف، این ارتباط تاکنون شکل نگرفته و نیرو‌های خلاق خارج از تهران نادیده گرفته شده‌اند.

فدائی درباره محور‌های پژوهشی مورد توجه گفت: این همایش طیف وسیعی از موضوعات میان‌رشته‌ای شامل روایت‌پردازی، روان‌شناسی مخاطب، هویت ملی، آموزش، اقتباس ادبی، تحلیل تطبیقی، طراحی شخصیت و گرافیک بصری، نقش موسیقی و صدا، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و قومی، سیاست‌گذاری فرهنگی و هنری، آسیب‌شناسی، فلسفه و حکمت، آینده‌نگری و بررسی الگو‌های تولید و توزیع موفق را در بر گرفته است. این محور‌ها هم به مسائل کلان و بنیادین می‌پردازند و هم عناصر فنی و جنبه‌های کلان سیاست‌گذاری و اقتصادی را شامل می‌شوند و هدف آن فراهم آوردن بستر مشارکت پژوهشگران بین‌رشته‌ای و تغییر نگاه سطحی به اثرات پویانمایی و فیلم کودک و نوجوان است.

وی در ارزیابی وضعیت ایران در مقایسه با کشور‌های منطقه و جهان افزود: ایران از نظر نیروی انسانی خلاق و ظرفیت‌های فرهنگی و هنری بسیار غنی است و در سطح منطقه اثرگذار بوده، اما در مقایسه با کشور‌های پیشرفته‌تر، چالش‌هایی در حوزه سخت‌افزار، فناوری‌های نوین، مدیریت و سرمایه‌گذاری پایدار، و امکان حضور در بازار‌های جهانی وجود دارد. با مدیریت عدالت‌محور، تمرکززدایی و سیاست‌های حمایتی مناسب، ایران می‌تواند جایگاه بالاتری کسب کند.

دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده هنر‌های تجسمی دانشگاه هنر اصفهان در مورد خروجی‌های مورد انتظار همایش بیان کرد: علاوه بر ارائه مقالات پژوهشی، هدف گفتمان‌سازی از طریق نشست‌های تخصصی و گفت‌و‌گو میان اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و فعالان صنعت است. این همایش در دوره اول با ثبت‌نام ۴۰ نفر و پذیرش ۲۱ مقاله برای سخنرانی، گامی آغازین، اما مهم برداشته است.

فدائی درباره مخاطبان اصلی همایش گفت: پژوهشگران، دانشجویان، کارگردانان، تهیه‌کنندگان، سیاست‌گذاران فرهنگی و مدیران نهاد‌های هنری، مخاطبان اصلی هستند. اثرگذاری بر سیاست‌گذاران فرهنگی نیازمند تداوم برگزاری منظم همایش و ایجاد اعتماد میان پژوهشگران است.

وی آینده مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه پویانمایی و فیلم کودک و نوجوان را امیدوارکننده توصیف کرد و پیشنهاد داد: پژوهشگران جوان باید فراتر از مرز‌های رشته‌ای خود حرکت کرده، گفت‌و‌گو با علوم و موضوعات جدید برقرار کنند تا افق‌های تازه‌ای در عرصه جهانی بگشایند.