به گزارش مجله خبری نگار، مطالعات متعددی نشان دادهاند که خواب برای سلامت قلب و مغز مهم است. تا به امروز، تحقیقات علمی کمتری در مورد تأثیر وضعیت خواب بر سلامت قلب و مغز انجام شده است. با این حال، متخصصان میگویند که در برخی موارد، وضعیت خواب ممکن است تفاوت ایجاد کند. *
راشل سالاس، متخصص مغز و اعصاب خواب در مرکز خواب و سلامت جانز هاپکینز در بالتیمور، مریلند، میگوید: «به طور کلی، وضعیت خواب یک موضوع شخصی است.» او و دیگر متخصصان در بیانیهای از انجمن قلب آمریکا (AHA) در مورد چگونگی تأثیر وضعیت خواب بر سلامت قلب و مغز بحث میکنند.
مردم به سمت چیزی جذب میشوند که در حال حاضر درست به نظر میرسد. اما این میتواند با گذشت زمان تغییر کند.
دکتر سوزان ردلاین، استاد پزشکی خواب پیتر سی. فارل در بیمارستان بریگهام و زنان در بوستون میگوید: «اتاق خواب، تشک، موقعیت پنجرهها و اینکه با چه کسی میخوابید، میتوانند بر تصمیمات شما تأثیر بگذارند.»
ردلاین، که استاد اپیدمیولوژی در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد تی. سی. چان نیز هست، اضافه میکند که آسیبها یا دردهای مزمن نیز در این امر نقش دارند.
سالاس میگوید اگرچه میتوانید آگاهانه تصمیم بگیرید که هر شب در چه حالتی بخوابید، اما «تحقیقات زیادی» در مورد اثرات این تصمیم وجود ندارد.
محققان حالتهای خوابیدن افراد مبتلا به نارسایی قلبی را بررسی کردند، وضعیتی که در آن قلب به طور مؤثر پمپاژ نمیکند. سالاس گفت، بیماران اغلب تنگی نفس را تجربه میکنند که هنگام خوابیدن به پهلوی چپ بدتر میشود، بنابراین بسیاری از آنها خوابیدن به پهلوی راست را ترجیح میدهند.
با این حال، او خاطرنشان میکند که خوابیدن به پهلوی چپ ممکن است برای افرادی که بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) دارند، بهتر باشد، علائمی که گاهی اوقات با مشکلات قلبی اشتباه گرفته میشود.
برخی مطالعات به بررسی این موضوع پرداختهاند که چگونه وضعیت خواب ممکن است بر حذف مواد زائد از مغز تأثیر بگذارد. اما دوین ال. براون، استاد مغز و اعصاب در دانشکده پزشکی دانشگاه میشیگان در آن آربر، میگوید: «نتایج متناقض است.»
ردلاین توضیح میدهد که یکی از پیوندهای مورد مطالعه بین وضعیت خواب و سلامت قلب و مغز، آپنه خواب است که در آن تنفس در طول خواب متوقف و دوباره شروع میشود. «اکثر افراد مبتلا به آپنه خواب، وقتی به پشت میخوابند، آپنه خواب بسیار بدتری نسبت به زمانی که به پهلو میخوابند، دارند.»
به گفته این متخصص، آپنه خواب به طرق مختلف بر سلامت قلب و عروق تأثیر میگذارد. از آنجایی که بدن مجبور است هوا را با شدت بیشتری بمکد، باعث ایجاد واکنش استرس میشود.
آپنه همچنین میتواند سطح دی اکسید کربن را در خون افزایش داده و در خواب عمیق اختلال ایجاد کند. آپنه انسدادی خواب، نوعی که از مشکلات آناتومیکی ناشی میشود، با ضربان قلب نامنظم، فشار خون بالا و سایر مشکلات مرتبط است.
براون، که با ردلاین در بیانیه علمی انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۲۴ در مورد نقش خواب مطلوب در سلامت مغز همکاری داشته است، توضیح میدهد که این همچنین یک عامل خطر برای سکته مغزی است.
یک مطالعه بالینی که پیش از این در مجله Sleep Medicine منتشر شده بود و براون در آن مشارکت داشت، نشان داد که اجتناب از حالت خوابیده به پشت (رو به بالا) شدت آپنه خواب را در افرادی که سکته مغزی داشتهاند، اندکی کاهش میدهد.
این دانشمند گفت: «با این حال، ما نمیدانیم که آیا درمانهایی که از خوابیدن به پشت یا سایر درمانهای آپنه خواب جلوگیری میکنند، به کاهش خطر سکته مغزی کمک میکنند یا خیر.»
برخی افراد ممکن است دراز کشیدن به پهلو را مفید بیابند.
سالاس میگوید: «افرادی هستند که از چیزی که آپنه انسدادی خواب موقعیتی نامیده میشود، رنج میبرند، به این معنی که آنها فقط در یک موقعیت خاص دچار آپنه میشوند. این معمولاً زمانی اتفاق میافتد که آنها به پشت میخوابند.»
ردلاین میگوید: «به نظر من برای اکثر افراد مبتلا به آپنه خواب، نکته اصلی این است که خوابیدن به پهلو میتواند بسیار مفید باشد.»
و اگر آپنه خواب یا خروپف ندارید، «احتمالاً سادهترین توصیه این است که در حالتی بخوابید که بیشترین راحتی را برای شما ایجاد میکند و احتمال بیدار شدنتان را کاهش میدهد.»
او بر اهمیت خواب تأکید میکند. طبق گفتهی AHA، اکثر بزرگسالان باید به طور متوسط هفت تا نه ساعت خواب شبانه داشته باشند.
ردلاین میگوید: «ما اکنون میدانیم که خواب در واقع بر هر سیستمی در بدن، از جمله قلب و مغز، تأثیر میگذارد و بر سلامت رگهای خونی، سلامت سیستم ایمنی بدن و موارد دیگر تأثیر میگذارد.»
سالاس میگوید مردم «قطعاً باید آگاه باشند و در مورد موقعیتی که در آن میخوابند فکر کنند.»
مردم عادتهایی دارند و در تغییر وضعیت خواب خود برای خواب بهتر مردد هستند. اما سالاس آنها را به انجام این کار تشویق میکند.
سالاس هشدار میدهد که اگر نمیتوانید یک موقعیت راحت پیدا کنید، آن را نادیده نگیرید. اگر بیماری به او بگوید که هنگام دراز کشیدن نمیتواند نفس بکشد یا مجبور است روی صندلی بخوابد، این نشانهی آن است که «قطعاً ممکن است مشکل جدیتری وجود داشته باشد».
سالاس توصیه میکند: «اگر احساس میکنید شبها به اندازه کافی میخوابید، اما همچنان در طول جلسات یا تماشای فیلم خوابتان میبرد، با پزشک خود صحبت کنید. صرف نظر از شرایطتان، خواب باید در اولویت باشد و فقط شما میتوانید خواب را در اولویت قرار دهید. هیچ کس دیگری نمیتواند این کار را برای شما انجام دهد.»
* اطلاعات ارائه شده صرفاً جهت اطلاع رسانی است و به عنوان توصیهای برای درمان بیماریها عمل نمیکند.