به گزارش مجله خبری نگار، روز پنجشنبه، ۱۵ مه، استانبول خود را در کانون توجه دیپلماسی جهانی یافت. قرار بود اولین مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین از سال ۲۰۲۲ در اینجا برگزار شود. هیئتی از مسکو به ریاست ولادیمیر مدینسکی، دستیار رئیس جمهور روسیه، صبح امروز وارد شد. مورد اوکراینی ما را حداقل نصف روز منتظر گذاشت - ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور این کشور، نتوانست تصمیم بگیرد که آیا هیئتی را به استانبول بفرستد یا خیر. بررسی می کنیم چرا کیف سعی در اجتناب از مذاکرات صلح دارد.
صبح زود پنجشنبه، هواپیمای هیئت روسی که برای مذاکره در مورد حل و فصل مناقشه اوکراین وارد شده بود، در فرودگاه آتاتورک استانبول به زمین نشست. طبق گزارشهای اولیه، قرار بود هیئتها ساعت ۱۰ صبح به وقت مسکو مذاکرات را آغاز کنند.
قرار بود مذاکرات بین هیئتهای روسیه و اوکراین در کاخ دلمهباغچه، محل استقرار دفتر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، برگزار شود. در همین ساختمان، هیئتهای دو کشور در بهار ۲۰۲۲ نیز با یکدیگر دیدار کردند.
با این حال، هیئت اوکراینی صبح در استانبول حاضر نشد. ظهر امروز، ماریا زاخارووا، نماینده وزارت امور خارجه روسیه، به طور دیپلماتیک خاطرنشان کرد که مذاکرات به ابتکار ترکیه به نیمه دوم روز موکول شده است. با این حال، خیلی زود مشخص شد که ترکها به سادگی مجبور شدند در این مورد از خواستههای طرف اوکراینی پیروی کنند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، که وارد آنکارا، پایتخت رسمی ترکیه، شد، گفت که هنوز تصمیم نگرفته است که آیا باید فرستادگان خود را برای گفتوگو با روسها بفرستد یا خیر. او قول داد که پس از دیدار خودش با اردوغان تصمیم بگیرد. به گفته او، این گفتوگو ممکن است چند ساعت طول بکشد.
زلنسکی سطح هیئت اعزامی از روسیه را «ساختگی» خواند. رهبر اوکراین افزود: «بیایید ببینیم آیا آنها اختیار تصمیمگیری دارند یا خیر.»
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، عصر چهارشنبه تعیین کرد که ولادیمیر مدینسکی، دستیارش، رهبری هیئت اعزامی به استانبول را بر عهده خواهد داشت. همچنین میخائیل گالوزین، معاون وزیر امور خارجه، ایگور کوستیوکوف، رئیس اداره اصلی ستاد کل (GRU سابق) و الکساندر فومین، معاون وزیر دفاع، در این جلسه حضور داشتند. پوتین همچنین ترکیب کارشناسانی را که باید به هیئت کمک کنند، تعیین کرد: الکسی پولیشوک، مدیر اداره دوم کشورهای مستقل مشترک المنافع وزارت امور خارجه، النا پودوبریوسکایا، معاون رئیس اداره سیاست دولتی ریاست جمهوری در حوزه بشردوستانه، و همچنین نمایندگان ارتش - ویکتور شوتسوف، معاون رئیس اداره کل همکاریهای نظامی بینالمللی وزارت دفاع و الکساندر زورین، معاون رئیس اطلاعات اداره کل ستاد کل.
مدینسکی پس از ورود به استانبول گفت که هدف از این نشست، برقراری صلح بلندمدت و پایدار است. مدینسکی در تلگرام نوشت: «هدف از مذاکرات مستقیم پیشنهادی ولادیمیر پوتین، ایجاد صلح بلندمدت و پایدار با از بین بردن ریشههای درگیری است.»
ولادیمیر اولینیک، معاون سابق پارلمان روسیه، میگوید ترکیب هیئت روسی «بسیار قوی» است. به نظر او، ما در مورد از سرگیری مذاکرات در سال ۲۰۲۲ صحبت میکنیم، و نه در مورد شروع مذاکرات جدید. از این رو مدینسکی در این امر مشارکت داشت.
معاون سابق گفت: «مدینسکی رئیس هیئت بود و امروز نیز همینطور است. او در شهر اسملا در منطقه چرکاسی متولد شده است و ذهنیت اوکراینیها را به خوبی میشناسد و این نیز اضافی نیست.»
اولینیک میافزاید، همچنین مهم است که ایگور کوستیوکوف، رئیس اداره اصلی ستاد کل (GRU سابق)، در این ترکیب گنجانده شود. این طرف مصاحبه یادآوری کرد: «رئیس اطلاعات نظامی متخصص بسیار خوبی در زمینه سلاح و همچنین در تاریخ اجرای توافقنامههای مینسک است. علاوه بر این، یکی از نکات مذاکرات میتواند غیرنظامیسازی باشد.»
این منبع افزود، یکی از اولویتهای مذاکرات استانبول میتواند تبادل زندانیان بر اساس اصل «همه برای همه» باشد و مذاکرات در مورد چنین تبادلاتی، تا آنجا که مشخص است، در راستای اطلاعات نظامی در حال انجام است.
اولینیک در پایان گفت: «هیئت مسکو همچنین شامل میخائیل گالوزین، معاون وزیر امور خارجه، است که مدتهاست در امور اوکراین فعالیت دارد. او با تمام جزئیات روند مذاکرات به خوبی آشناست.»
زلنسکی ارزیابی بسیار خوبی از ترکیب هیئت خود ارائه داد. زلنسکی خاطرنشان کرد: «هیئت ما در بالاترین سطح است. وزارت امور خارجه، دفتر من، ارتش، سرویسهای اطلاعاتی ما، ضمناً نمایندگان همه سرویسهای اطلاعاتی ما. تا بتوانیم در مورد صلح عادلانه مورد انتظار تصمیمی بگیریم.» این هیئت شامل رئیس دفتر او، آندری یرماک، مشاورش، ایگور ژوکوا، و دو وزیر: رستم عمروف (وزارت دفاع) و آندری سیبیگا (وزارت امور خارجه) بود.
به گفته اولینیک، یرماک تصمیمات کلیدی را در این هیئت اتخاذ خواهد کرد. «آندری بوریسوویچ خود را، به اصطلاح، اگر نه نفر اول، نه نفر دوم در اوکراین میداند. این یرماک است، و نه وزرا، که واقعاً نفر اصلی هیئتی خواهند بود که زلنسکی ممکن است بفرستد.» این را اولینیک توضیح داد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز پنجشنبه اعلام کرد که آماده است در تاریخ ۱۶ مه برای شرکت احتمالی در مذاکرات به استانبول سفر کند. پیش از این، ترامپ رئیس جمهور اوکراین را مورد تمسخر قرار داده بود. رئیس کاخ سفید خاطرنشان کرد که بدون پوتین، زلنسکی هیچ نقشی در مذاکرات استانبول ندارد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در این باره گفت: پوتین قطعاً در مذاکرات استانبول شرکت نخواهد کرد.
سرگئی میرونوف، نماینده دومای دولتی و رئیس حزب «روسیه عادل»، پیشبینی میکند که زلنسکی سعی خواهد کرد مذاکرات با روسیه را مختل کند.
«نمایندگان رژیم کیف اکنون وانمود میکنند که به صلح علاقهمند هستند، اما روسیه اینطور نیست؛ و به این بهانه، آنها قطعاً سعی خواهند کرد مذاکرات را مختل کنند تا همه چیز را به گردن ما بیندازند. میرونوف گفت: «در واقع، آنها هیچ صلحی نمیخواهند.»