خواص قسمت‌های مختلف گل ختمی و ترکیبات شیمیایی و طبع این گیاه

به گزارش مجله خبری نگار،یکی از این گیاهان مفید و پر کاربرد گل ختمی یا گل هیرو است. گلی زیبا، اما نا شناخته که خواص دارویی بی نظیری نیز دارد. گل ختمی می‌تواند به درمان سرفه، سرما خوردگی، تب و مشکلات معده کمک کند. علاوه بر این می‌تواند از سنگ کلیه جلوگیری کند و برای رفع گرفتگی قفسه سینه نیز مفید است. از گل ختمی برای درمان زخم معده، تب یونجه، التهاب مثانه، ورم معده، اسهال و برونشیت هم استفاده می‌کنند.

مشخصات گیاه ختمی

گل ختمی گیاهی از تیره پنیرکیان است، یک گیاه ایستاده و علفی که گاهی ارتفاع آن به ۱.۵ تا ۲ متر هم می‌رسد. ختمی گل‌هایی به رنگ صورتی، قرمز، سفید، بنفش و زرد دارد. این گیاه معمولا در مناطق ماسه‌ای، زمین‌های تقریبا شور و رطوبت دار رشد می‌کند، اما امروزه در مناطق زیادی کاشته می‌شود. از ویژگی‌های خاص این گیاه می‌توان به برگ‌هایی سبز رنگ با پهنک بزرگ و گل‌های درشت اشاره کرد. گل‌های ختمی معمولا بین خرداد تا اواسط شهریور شروع به جوانه زدن می‌کنند. خبازی شجری، غسل، العصرس، انجل و آلتیا از نام‌های دیگر این گل است و در بعضی نقاط کشورمان به اسامی «هیرو» و «خیرو» می‌شناسند. نام علمی گل ختمی «Althaea officinalis» است و ریشه، گل و میوه آن قابلیت مصرف دارد.

طبع گل ختمی

ختمی از نظر طب قدیم ایران سرد و‌تر است.

ترکیبات شیمیایی گل ختمی

ختمی دارای لعاب و موسیلاژ زیادی است. این گیاه دارای مواد نشاسته‌ای، چربی، آسانس آنتوسیانین، آل تنین، دی اکسی بنزوئیک اسید و سیانیدین می‌باشد.

خواص و فواید گیاه ختمی

خواص گل ختمی

ملین و برطرف کننده‌ی یبوست است.

بیماری‌های تنفسی را برطرف می‌کند.

گل ختمی خون موجود در ادرار را برطرف می‌کند.

جوشانده‌ی گل ختمی برای کسانی که گردش خون ضعیفی دارند مفید است.

سرفه‌های خشک را از بین می‌برد.

گل ختمی رنگ موی طبیعی بسیار خوبی است که با استفاده از آن می‌توانید مو‌های خود را در خانه رنگ کنید.

شست و شوی چشم با جوشانده‌ی گل ختمی سبب ضد عفونی و التیام ناراحتی‌های چشم می‌شود.

در درمان بیماری‌های سینه مؤثر است.

مصرف ریشه و گل‌های گل ختمی ناراحتی کلیه و رحم در زنان را تسکین می‌دهد و به‌طور مؤثر ترشحات را درمان می‌کند.

گل ختمی از سنگ کلیه جلوگیری می‌کند و احتقان سینه را تسکین می‌بخشد

قرقره کردن جوشانده ختمی برای برطرف کردن گلو درد و التهابات حلق توصیه شده است.

گل ختمی درد و ورم آسیب‌دیدگی‌ها را کاهش می‌دهد.

خواص ریشه‌ی ختمی

ناراحتی‌های پوستی را برطرف می‌کند و پوست را نرم می‌سازد.

تب را پایین می‌آورد.

ادرار را زیاد کرده و تورم را رفع می‌کند.

خونریزی از رحم را برطرف می‌کند.

برای تهیه چای گل ختمی، می‌توانید از ریشه گیاه استفاده کنید. چای گل ختمی روند بهبود مشکلات تنفسی را سریع‌تر می‌کند.

ریشه گل ختمی خاصیت نشاسته‌ای دارد و اشتها را افزایش می‌دهد و معده را تقویت می‌کند.

ناراحتی‌های مثانه را برطرف کرده و سنگ کلیه را دفع می‌کند.

در رفع آنژین و برونشیت موثر است. برای سرماخوردگی نیز مفید می‌باشد.

قند خون

را تنظیم می‌کند.

به درمان مشکلات روده‌ای و معده مانند درد‌های شکمی، زخم ها، ورم معده، سندروم روده تحریک پذیر و اسهال کمک می‌کند.

دندان درآوردن، آزار دهنده و دردناک است. دهان شویۀ تهیه شده از ریشه گل ختمی این ناراحتی و درد را از بین می‌برد.

خواص برگ ختمی

ضماد برگ ختمی در برطرف کردن دمل ها، ورم پستان و ورم معده موثر است.

برای التیام شکستگی‌ها مؤثر است.

ضماد برگ ختمی در برطرف کردن درد سیاتیک مفید است.

رگ‌های له شده گل ختمی خارش ناشی از نیش حشرات را درمان و ناراحتی ناشی از سوختگی و تاول را آرام می‌کند.

ورم بناگوش با ضماد برگ ختمی قابل درمان کنید.

جوشانده‌ی برگ ختمی برای نرم کردن موی سر مفید است.

جوشانده برگ‌های آن زایمان را تسهیل می‌کند و تولید شیر را افزایش می‌دهد.

موارد منع مصرف ختمی

مادران باردار و زنان شیرده باید از زیاد خوردن ختمی پرهیز کنند.

ممکن است گل ختمی در افراد مبتلا به دیابت، سطح قند خون را کاهش دهد.

شیوه مصرف ختمی

برای رفع اسهال خونی یک قاشق مربا خوری از پودر ختمی را در یک لیوان شیر دم کرده صاف کنید و میل نمایید. همچنین می‌توانید ۱۰ گرم ریشه ی، ختمی را پوست کنده، خرد کرده و در یک لیتر آب سرد خیس کنید و پس از ۸ ساعت آن را صاف کرده و نگهداری و مصرف کنید.

یک قاشق غذا خوری از پودر مخلوط گل ختمی و مامیران را در کمی آب یا سرکه حل نمایید، به صورت ضماد کنید و ۳۰ دقیقه روی صورت گذاشته و بعد بشویید. یک ماسک زیبایی مؤثر است.

برای رفع لک قهوه‌ای پوست، ۱۰۰ گرم ختمی را در یک لیتر سرکه بجوشانید و صاف کنید، روزی ۲ بار به پوستی که لکه دار است بمالید تا موقعی که لک از بین برود.

برای تسکین درد دندان یک قاشق غذا خوری از بذر ختمی را در یک لیوان سرکه دم کرده و سپس آن را روزانه ۳ تا ۶ بار غرغره کنید.

برای مصرف دم کرده‌ی ختمی در حدود ۲۰ گرم ریشه ختمی را تمیز کرده و خرد کنید و آن را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید بماند تا سرد شود. سپس آن را صاف کرده و با عسل میل کنید. این دم کرده برای بهبود سرفه مفید است.

خوب است افراد سرد مزاج ختمی را با عسل بخورند.

برای معالجه زخم معده، ریشه‌ی ختمی را با بابونه مخلوط و از آن چای درست کنید و صبح‌ها ناشتا بنوشید.

ختمی بنفش را به مدت ۵ الی ۶ ساعت در آب خیس کرده، سپس آن را صاف کنید و گل‌های آن را فشار داده تا عصاره‌ی آن‌ها هم به شربت داخل شود، سپس کمی شکر به آن اضافه کرده و از این شربت برای رفع حرارت بدن استفاده کنید.‌

می‌توانید از گلبرگ‌ها و غنچه‌های ختمی در انواع سالاد استفاده کنید. ساقه‌های آن هم بطور خام قابل مصرف هستند.  

منبع: اینفو گیاهی