پرتودهی هسته‌ای چه مزایایی برای کشاورزی خراسان‌شمالی دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار، این روز‌ها دیگر کمتر کسی است که نام انرژی اتمی یا فناوری هسته‌ای را نشنیده باشد، اما شاید تعداد کمی باشند که از مزایای صلح آمیز این فناوری و کاربرد‌های آن اطلاع داشته باشد.

کشور‌های غربی سعی کرده‌اند تا این فناوری صلح آمیز در ایران را به عنوان یه سلاح در دست کشور جلوه دهند، چون آن‌ها بسیار قبل‌تر از ایران از مزایای این انرژی شروع به استفاده و بهره‌وری در حوزه‌های مختلف کرده‌اند و شاید نمی‌خواهند شاهد این سطح از پیشرفت ایران در این زمینه، بدون کمک گرفتن از هیچ ملت دیگری باشند.

این فناوری بیش از هفت دهه است که در بخش­‌های بهداشت و سلامت، کشاورزی، محیط زیست و صنعت استفاده شده و بسیار موثر است.

نقش مثبت و موثر این انرژی و فناوری در دنیای امروز که با چالش‌های زیادی در حوزه محیط زیست، غذا و آب دست و پنجه نرم می‌کند آنقدر زیاد است که عدم استفاده و بهره از این نعمت الهی و محروم ماندن از آن قطعا باعث عقب افتادگی کشور‌ها می‌شود.

آن دسته از کشور‌هایی که با انحراف افکار عمومی و تبلیغات غیر واقعی منفی در خصوص این فناوری سایر کشور‌ها را از این نعمت دور کرده‌اند، خود سال هاست که با استفاده از فناوری هسته‌ای سطح کیفیت و کمیت زندگی را افزایش داده‌اند.

در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز آمده است که: «فناوری هسته‌ای کلید پیشرفت علمی در بخش‌­های مختلف کشور و باعث بهتر شدن زندگی مردم و ارتقا جایگاه بین­‌المللی ایران شده است و ما آن را حق مسلم خود می‌­دانیم.»

امنیت غذایی در گرو توسعه کشاورزی

کاربرد‌های این فناوری بسیار گسترده است، ولی مقصود اصلی در این گزارش با توجه به اینکه نقطه قوت و جای کار استان خراسان‌شمالی در بخش کشاورزی است، نقش این فناوری در بخش کشاورزی را بررسی می‌کنیم.

همان طور که واضح است یکی از شاخه‌های اصلی و مهم در بخش تولید مواد غذایی و داشتن امنیت غذایی در یک جامعه، فعال بودن حوزه کشاورزی است.

بسیاری از کشور‌های جهان در سال‌های اخیر با امنیت غذایی متوسط و بخشی از آن‌ها «ناامن» مواجه بودند و می‌توان گفت در برهه‌هایی از زمان غذای آن‌ها تمام شده است.

یکی از راهکار‌های ایجاد امنیت غذایی، کاهش ضایعات کشاورزی است که در جهان طبق آمار‌ها یک سوم تولیدات تبدیل به ضایعات می‌شود.

میزان ضایعات در کشور ما نیز برای تأمین غذای حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر جمعیت است و تخمین زده می‌­شود میزان ضایعات کشاورزی و هدر رفت مواد غذایی در ایران حدود سه درصد از کل ضایعات تولیدات کشاورزی جهان باشد.

سازمان کشاورزی ملل متحد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با هدف کمک به امنیت غذایی و مبارزه با گرسنگی به دنبال استفاده از فناوری هسته‌ای به عنوان راه حلی مناسب و کارآمد بوده‌اند و پرتودهی هسته‌ای را ارائه دادند.

استفاده از پرتو‌ها در بخش کشاورزی به عنوان یک راه حل نوین و کارآمد در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته سال‌هاست که آغاز شده است.

فناوری هسته‌ای و افزایش طول عمر محصولات کشاورزی!

اثرات پرتودهی روی مواد غذایی و حیوانات و افرادی که غذای پرتودهی شده مصرف می‌کنند، بیش از ۵۰ سال به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته و بررسی شده است و هم اکنون در ۷۰ کشور جهان استفاده می‌شود.
پرتودهی محصولات کشاورزی با هدف کنترل و مهار جوانه زدن، تأخیر در رسیدن، کاهش میکرواورگانیسم‌ها، ازبین بردن حشرات، غیرفعال کردن انگل‌ها، جلوگیری از فساد و افزایش زمان ماندگاری انجام می‌شود.

اگر بخواهیم به تعدادی از اثرات نهایی این فناوری در بخش کشاوری اشاره کنیم، وابستگی کمتر به یخچال و صرفه جویی در مصرف انرژی، جلوگیری از دور ریختن و هدر رفتن مواد غذایی، عدم استفاده از نگه دارنده‌های شیمیایی، کاهش آلودگی مواد غذایی، کاهش میکروارگانیسم‌ها خصوصاً آن‌هایی که باعث فساد می‌شوند، تاخیر در جوانه زنی، جلوگیری از مسمومیت مواد غذایی و ارتقاء ایمنی و امنیت غذایی از اهم آنهاست.

به طور خلاصه این فناوری باعث افزایش طول عمر و انبارمانی محصولات کشاورزی و حذف آفات می‌شود، اما اثرات این فناوری محدود به این موارد نیست.

یکی از کاربرد‌های خیلی مهم آن ایجاد جهش در گیاهان به‌منظور دستیابی به صفات برتر و مطلوب و تولید ارقام جدید گیاهی است، مثلا اصلاح بذر و نباتات مانند گیاهان مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی مثل گیاهان مقاوم به شوری زمین، خشک‌سالی، کم‌آبی، یا مقاوم به آفات و وزش باد، سرعت بخشیدن به رشد گیاهان، تولید گونه‌های پر محصول و حفظ ذخایر ژنتیکی!

۳۰ درصد تولیدات کشاورزی تبدیل به ضایعات می‌شود

پژمان شیرمردی، معاون سازمان انرژی اتمی کشور در گفتگو با یکی از رسانه‌ها اظهارکرد: در کشورمان ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیون تن تولید محصولات کشاورزی را شاهد هستیم که از این میزان ۳۰ درصد تلفات بخش کشاورزی است.

وی گفته است: ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان سرمایه ملی به خاطر تلفات بخش کشاورزی از دست می‌رود که در این زمینه انتظار می‌رود با استفاده از پرتو‌های انرژی هسته‌ای، بخش کشاورزی در تولید کیفی محصولات موفق عمل کند.

شیرمردی مهمترین کاربرد پرتو‌ها را در حوزه برداشت محصولات و حذف آفات یادآور شد و افزود: به راحتی می‌توان آفات محصولات کشاورزی را در ابعاد مختلف با استفاده از پرتودهی کاهش داده و حتی کیفی‌ترین حبوبات، سیب‌زمینی، پیاز، سیر و سایر غلات و محصولات را تولید کرد.

وی خاطر نشان کرد: ۱۲ منطقه را برای ایجاد سامانه‌های پرتودهی کشاورزی در کشور تعیین کردیم.

خراسا‌ن‌شمالی صاحب مرکز پرتودهی هسته‌ای محصولات کشاورزی می‌شود

چندی پیش بود که با خبر شدیم استان خراسان‌شمالی نیز پس از تلاش‌های انجام شده توسط برخی از مسوولان قرار است صاحب مرکز پرتودهی محصولات کشاورزی شود.

هادی محمدزاده، مسوول بسیج علمی، پژوهشی و فناوری خراسان‌شمالی در بجنورد اظهار کرد: خراسان‌شمالی یکی از استان‌هایی است که ظرفیت بالقوه در حوزه کشاورزی دارد و یکی از هزینه‌های همیشگی آن ضایعات شدن محصولات کشاورزی است.

وی گفت: محصولاتی که دوره ماندگاری آن‌ها کم است و بعد از برداشت دچار آفت شده و به ضایعات کشاورزی تبدیل می‌شوند.

مسوول بسیج علمی، پژوهشی و فناوری خراسان‌شمالی به تکنولوژی دستگاه‌های پرتودهی محصولات کشاورزی برای افزایش ماندگاری اشاره کرد و افزود: در گذشته این تکنولوژی در کشور ما نبود و سازمان انرژی اتمی ایران توانسته است به این تکنولوژی دست پیدا کند.

محمدزاده ادامه داد: این تکنولوژی باعث افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی شده و همچنین باقیمانده سموم بر محصولات کشاورزی را نیز از بین خواهند برد.

وی تصریح کرد: سازمان انرژی اتمی ایران چند استان را به‌عنوان پایلوت برای استفاده از این تکنولوژی انتخاب کرده است که از طریق ارتباط‌گیری با بسیج این مجموعه و پیگیری با همکاری استانداری، با سرمایه‌گذاری این دستگاه در استان خراسان‌شمالی نیز موافقت شد.

مسوول بسیج علمی، پژوهشی و فناوری خراسان‌شمالی بیان داشت: طبق توافق‌نامه شکل گرفته، زمین و سوله از سمت استان در اختیار سازمان انرژی اتمی گذاشته می‌شود تا تجهیزات را در آن مستقر کنند.

وی گفت: استاندار خراسان‌شمالی در لنگر مکانی در این جهت مشخص کرده‌است و فرآیند آن درحال طی شدن است.

محمدزاده افزود: جهاد دانشگاهی نیز اعلام آمادگی کرده است که یک سوله برای شروع به‌کار این دستگاه در اختیار خواهد گذاشت تا ساخت سوله اصلی تمام شود.

این مقام مسوول سرمایه‌گذاری اولیه را ۸۰ میلیارد تومان در فاز اول اعلام کرد و گفت: در آینده فاز‌های توسعه‌ای این موضوع نیز انجام خواهد شد.

سکوت در استانداری خراسان‌شمالی!

علی‌رغم اینکه در مصاحبه گفته شده که مربوط به ۱۰ اسفند ماه سال گذشته است، قرار بوده است موضوع توسط استاندار به مرحله نهایی برسد و این مرکز کلنگ‌زنی شود، اما هم اکنون با گذشته دو ماه هنوز شاهد انجام فعل خاصی نبوده‌ایم.

این در حالی است که در استان‌های دیگر که برای این موضوع انتخاب شده‌اند مثلا اردبیل، خود استاندار وارد عمل شده و در فروردین ماه سال جدید از اهمیت این فناوری خبر داده و گفته است: طی ماه‌های آینده مرکز پرتودهی گاما با مرکزیت شمال‌غرب در استان اردبیل راه‌اندازی خواهد شد تا کشاورزان منطقه از مزایای آن بهره‌مند شوند.

آنچه که واضح است وجود چنین مرکزی در استان خراسان‌شمالی که شغل بسیاری مردم آن کشاورزی است و از تاکیدات مقام معظم رهبری در سفر استانی ایشان نیز لزوم کار در همین مسئله بوده است، بسیار تاثیر مثبتی هم در درآمد و هم در کاهش ضایعات و امنیت غذایی دارد.

امیدوارم در خصوص این مسئله شاهد پیگیری‌های مجدانه مسوولین دخیل بوده و در مطلب بعدی پیام آور خبر خوب آغاز به کار ساخت این مرکز پرتودهی در استان باشیم.