کمبود این ۳ ویتامین شما را بی‌حوصله و عصبانی می‌کند

به گزارش مجله خبری نگار،  هم‌زمان با افزایش بی‌حوصلگی و عصبانیت‌های ناگهانی، متخصصان تغذیه هشدار می‌دهند که این تغییرات همیشه ناشی از فشار‌های اجتماعی نیست و کمبود ویتامین‌های B۶، B۹ و B۱۲ می‌تواند عامل پنهان افت انرژی و اختلالات خلقی باشد.

مشاهده دقیق در یک گشت و گذار کوتاه در کوچه و خیابان‌های شهر و گفت‌و‌گو با افراد مختلف، ازدیاد بی‌حوصلگی و عصبانیت‌های ناگهانی را به چشم بیننده می‌آورد. یکی پس از فروکش کردن عصبانیت لحظه‌ای‌اش می‌گفت: گاهی خودم هم تعجب می‌کنم که چرا از کوچک‌ترین حرف‌ها ناراحت می‌شوم و انرژی ندارم. برخی این وضعیت را صرفا ناشی از معضلات و مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانند فشار‌های زندگی و تنش‌های روزمره عنوان می‌کنند، اما نتایج تحقیات ناشی از چند آزمایش ساده نشان می‌دهد بسیاری از این افراد سطح ویتامین‌های B۶، B۹ و B۱۲ پایینی دارند؛ موضوعی که پزشکان آن را «سکوت خطرناک سه ویتامین کمیاب» می‌نامند.

سکوت خطرناک سه ویتامین کمیاب

تحقیقات تازه نشان می‌دهد بدن برای تنظیم خلق‌وخو، ساخت انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و کاهش التهاب‌های عصبی، به مقدار کافی ویتامین‌های B۶، B۹ (فولات) و B۱۲ نیاز دارد. کمبود هر یک از این ویتامین‌ها می‌تواند خود را با خستگی مفرط، ریزش مو، بی‌قراری، کاهش تمرکز، تحریک‌پذیری و حتی گزگز دست و پا نشان دهد.

در طب سنتی ایران، برخی علائم عصبی و بی‌حوصلگی ناشی از سردی و خشکی مزاج مغز و اعصاب دانسته می‌شود. حکما توصیه می‌کنند افرادی که زود عصبی می‌شوند یا بی‌حوصله‌اند، غذا‌های گرم و مرطوب مانند مغزها، گوشت سفید، عسل، خرما و سبزیجات برگ سبز مصرف کنند. این خوراکی‌ها با تقویت مزاج مغز و حفظ تعادل اعصاب، انرژی و صبر فرد را افزایش می‌دهند. در آیات الهی نیز به اهمیت آرامش و کنترل خشم اشاره شده است: «و کسانی که صبر پیشه کنند و پرهیزکار باشند، خداوند را خوشنود می‌سازند.» (سوره آل‌عمران، آیه ۱۳۴) این آرامش الهی از طریق مراقبت از جسم و روح، از جمله تغذیه سالم، قابل دستیابی است.

کمبود ویتامین B در ایران شایع‌تر از تصور است

امین محمدی، متخصص تغذیه می‌گوید: کمبود ویتامین‌های گروه B، به‌ویژه در میان گیاه‌خواران، سالمندان و زنان باردار بسیار شایع است. این ویتامین‌ها نقش مستقیم در سلامت روحی دارند و کاهش آنها می‌تواند منجر به افسردگی و نوسانات خلقی شود. بسیاری از مراجعه‌کنندگان ما ماه‌ها با استرس و بی‌حوصلگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، بدون آنکه بدانند مشکل از یک نقص ساده تغذیه‌ای است. او تأکید می‌کند که برای افرادی که رژیم محدود دارند یا گرفتار سبک زندگی پرتنش هستند، آزمایش دوره‌ای و مصرف مکمل طبق تجویز پزشک ضروری است. در طب سنتی نیز توصیه می‌شود هر فرد بر اساس مزاج خود، منابع طبیعی ویتامین B را در برنامه روزانه داشته باشد تا هم ذهن و هم قلب در آرامش باشند.

کدام خوراکی‌ها ذخیره ویتامین‌های B را افزایش می‌دهند؟

متخصصان تغذیه بهترین منابع سه ویتامین را گوشت سفید و قرمز، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات و غلات کامل، سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج و کلم و آجیل و دانه‌ها معرفی می‌کنند. گیاه‌خواران به‌ویژه باید توجه بیشتری به مصرف حبوبات، مغز دانه‌ها و مکمل‌های B۱۲ داشته باشند، زیرا این ویتامین به طور طبیعی در منابع گیاهی بسیار کم است. در طب سنتی ایران، ترکیب حبوبات با ادویه‌های گرم مانند زردچوبه و مصرف مغز‌ها به همراه عسل برای بهبود خلق و افزایش انرژی توصیه می‌شود؛ ترکیبی که هم ذهن را فعال می‌کند و هم جسم را تقویت می‌نماید.

بی‌حوصلگی را فقط گردن جامعه نیندازید

پزشکان تأکید می‌کنند که همه موارد عصبی و خلقی منشأ روانی یا اجتماعی ندارند و کمبود ریزمغذی‌ها گاهی به‌اندازه فشار‌های روحی در رفتار و احساسات اثرگذار است. حتی اختلالات خواب، تپش قلب، کاهش انرژی و خشم‌های ناگهانی نیز می‌تواند بخشی از پیامد‌های نادیده‌گرفته‌شدن کمبود این ویتامین‌ها باشد. توجه به نیاز‌های طبیعی بدن، از جمله تأمین ویتامین‌ها، یکی از مسیر‌های تحقق این توصیه است. طب سنتی نیز معتقد است مراقبت از مزاج و تغذیه متعادل، به‌ویژه برای اعصاب و مغز، نه‌تنها خستگی و بی‌حوصلگی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود فرد در شرایط استرس‌زا آرام‌تر و کنترل‌شده‌تر رفتار کند.

کارشناسان توصیه می‌کنند مردم با تنوع غذایی بیشتر، پرهیز از رژیم‌های محدودکننده و در صورت نیاز، مصرف مکمل زیر نظر پزشک، از کمبود این سه ویتامین جلوگیری کنند. این اقدام ساده می‌تواند نه‌تنها به بهبود خلق‌وخو کمک کند، بلکه از خستگی‌های مزمن و مشکلات عصبی نیز پیشگیری نماید. در یک نگاه میدانی، افرادی که برنامه غذایی‌شان متنوع و غنی از ویتامین‌های گروه B است، انرژی و صبر بیشتری در مواجهه با مشکلات روزانه دارند و حتی استرس‌های شغلی و خانوادگی کمتر بر آنها تأثیر می‌گذارد؛ تجربه‌ای که هم علم و هم طب سنتی آن را تأیید می‌کنند.