تأثیرات شگفت انگیز یک ملاقات

به گزارش مجله خبری نگار، با یک دسته گل مریم در دست‌های کوچکش برروی یکی از نیمکت‌های محوطه بیمارستان نشسته و هرچند ثانیه یکبار عقربه‌های ساعت مچی صورتی‌اش را نگاه می‌کند. بی‌قرار است انگار بی‌تاب دیدن کسی است. نگهبان بیمارستان که چند دقیقه‌ایست او را زیر نظر گرفته با کنجکاوی از او می‌پرسد: «عمو! منتظر کسی هستی؟ چرا تنها نشستی؟» دخترک چشم انتظار جواب می‌دهد: «نه بابامم اومده، مامانم عمل کرده منتظرم ساعت ملاقات بشه برم بالا مامانمو ببینم...»

ملاقات از بیمار یکی از رسوم ما ایرانی‌هاست. کافی است تا خبر بیماری و بدحالی یکی از اقوام و دوستان را بشنویم آن وقت هرطور که شده برای عیادت از او خودمان را می‌رسانیم. اما چرا؟ عیادت از بیمار چه فایده‌ای دارد؟ مگر بیمار نباید استراحت کند؛ چرا همه به دیدار او می‌روند؟ در زمان ملاقات بیمار به چه نکاتی باید توجه کرد؟ آیا ملاقات از بیمار، در روند درمان او تأثیری دارد؟ برای پاسخ به این سؤالات به سراغ یک روان‌شناس رفته‌ایم که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید:

حمید فرزادی مشاور و روان‌شناس در خصوص اهمیت ملاقات از بیمار و تأثیرات مثبت آن در روند درمان بیماری می‌گوید: به طور کلی یکی از شاخص‌های سلامت روان، روابط اجتماعی و روابط بین فردی است. یعنی اگر فردی از یک حدی بیشتر رفتار منزوی و همراه با انزوای اجتماعی داشته باشد می‌تواند به عنوان یک اختلال و یا بیماری در آن فرد در نظر گرفته شود؛ بنابراین داشتن روابط بین فردی و رابطه اجتماعی جزو شاکله‌های سلامت روان است. از طرف دیگر روابط اجتماعی و بین فردی کاهنده استرس در انسان بوده و باعث افزایش سطح ایمنی در بدن فرد می‌شود.

وی با اشاره به سازوکار بدن انسان ادامه می‌دهد: بدن انسان دارای سلول‌هایی به نام لنفوست T است که این سلول‌ها مسؤول مراقبت از بدن هستند. تحقیقات دانشمندان نشان داده است، افرادی که در روابط بین فردی مهربانانه و اجتماعی قرار دارند میزان سلول‌های لنفوست‌T بدنشان بیشتر است. یعنی بدنشان مقاومت بیشتری در برابر بیماری از خود نشان می‌دهد؛ بنابراین زمانی که به عیادت یک بیماری که بدنش در تأثیر بیماری ضعیف شده و سیستم روانی او آزرده شده است و ممکن است درجاتی از اضطراب و یا افسردگی را تحمل کند، می‌رویم؛ به او حس پذیرش، مقبولیت، خوب بودن، ارزشمند بودن و... القا خواهیم کرد.

زمانی که بیمار احساس ارزشمندی، مقبول بودن و مورد پذیرش واقع شدن را داشته باشد، به صورت مستقیم سطح استرس‌های او کاهش پیدا کرده و موجب ارتقا سلامت روان او می‌شود. ملاقات از بیمار باعث می‌شود تا آن فرد احساس کند که فراموش نشده است.

در زمان ملاقات بیمار از بحث‌های حاشیه‌ای خودداری کنید!

فرزادی در خصوص نکات قابل توجه در ملاقات بیمار توضیح می‌دهد: همانطور که بیمار به حس حمایت نیاز دارد به آرامش و استراحت هم نیاز دارد؛ زمانی که می‌گوییم یک فرد بیمار است به این معناست که بدن این فرد و سیستم ایمنی، فیزیکی و روانی او از یک آزردگی در حال رنج بردن است؛ بنابراین فردی که یک دردی را تحمل می‌کند، حوصله و صبوری یک فرد عادی را ندارد. در نتیجه افرادی که به عیادت بیمار می‌روند ضمن توجه به زمان حضورشان نزد بیمار که باید کوتاه باشد، باید از پرگویی و یا بحث‌هایی که می‌تواند موجب رنجش فرد بیمار شود اجتناب کنند؛ بنابراین در این شرایط هم زمان و هم کیفیت رابطه و ملاقات بسیار مهم است. در این شرایط گفتگو‌ها باید با آرزوی سلامتی و دادن امید و انگیزه به بیمار مرتبط باشد.

ملاقات از بیمار چه تأثیری بر روی فرد ملاقات کننده دارد؟

این روان‌شناس در پایان در خصوص تأثیر عیادت از بیمار در ملاقات‌کنندگان می‌گوید: معمولاً افرادی که به ملاقات بیمار می‌روند احساس مسؤولیت و تعهد بیشتری برای دلجویی و دادن انگیزه نسبت به فرد بیمار دارند. ملاقات‌کنندگان هم از تأثیرات مثبت عیادت بی‌نصیب نمانده و زمانی که به عیادت بیمار می‌روند در خودشان یک حس محبت، ملاطفت و رئوف بودن را بیدار می‌کنند و با خودشان می‌گویند: «من میروم تا به یک انسان محبت کنم.» این مسئله می‌تواند تا حدودی هیجان‌های منفی آن آدم را مانند خشم، عصبانیت، کینه، نفرت و... کاهش دهد.

عیادت چه کسانی بر روی بیمار تأثیر بیشتری می‌گذارد؟

از آنجایی که همیشه افراد درجه یک بیمار همیشه به او محبت و توجه می‌کنند و در صورت بیماری مراقب او هستند، عیادت افراد درجه دو مانند دوستان، همکاران و... در القای حس ارزشمندی به بیمار اثرگذارتر هستند. زیرا بیمار از آن‌ها خیلی انتظار ندارد و حس پذیرش بیشتری به فرد بیمار خواهد داد.