حکومت بدون تاریخ انقضا!

به گزارش مجله خبری نگار، «من چیزی جز بلاروس ندارم، به آن می‌چسبم و نگه‌اش می‌دارم.» این سخنان را الکساندر لوکاشنکو، هنگام سرکوب اعتراضات سال ۲۰۲۰ در بلاروس خطاب به مخالفانش فریاد زده بود. او، اما واقعا به کرسی ریاست جمهوری بلاروس چسبیده است. الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس که حدود سه دهه از حضورش در راس قدرت این کشور می‌گذرد، قانونی جدید را امضا کرد که به او مصونیت مادام‌العمر می‌دهد.

وی در عین حال مشارکت سیاسی مخالفان را دشوار کرده و گام دیگری به سوی تثبیت قدرت خود برداشته است. حضور طولانی مدت وی در قدرت و اقداماتش باعث شده تا وی را «آخری دیکتاتور اروپا» بنامند. بلاروس محصور در خشکی و محصور بین روسیه، اوکراین، لیتوانی و لهستان، با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ مستقل شد.

سه سال بعد، الکساندر لوکاشنکو، معاون سابق رادیکال و اصلاح طلب شوروی، به قدرت رسید. دوران تصدی او بی تردید بازگشتی به گذشته شوروی بوده است. به گزارش دویچه وله، بر اساس قانون جدید، در صورت کناره‌گیری لوکاشنکو، از سمت خود، «نمی توان او را در قبال اقداماتی که در رابطه با اعمال اختیارات ریاست جمهوری خود انجام داده است، پاسخگو کرد.»

قانون جدید همچنین حمایت مادام‌العمر دولتی از لوکاشنکو و خانواده او را تضمین می‌کند. بر اساس این قانون، در صورت کنار رفتن او از قدرت، لوکاشنکو به عضویت مادام‌العمر در مجلس علیای پارلمان بلاروس در خواهد آمد. اگرچه این قانون ظاهرا برای تمامی روسای جمهور سابق و اعضای خانواده آن‌ها در نظر گرفته شده است، اما در عمل تنها درباره لوکاشنکو ۶۹ ساله اعمال می‌شود که در حدود ۳۰ سال است قدرت بلامنازع را در بلاروس در دست دارد. به نظر می‌رسد که امضای قانون جدید برای تضمین موقعیت او در جریان انتخابات سال ۲۰۲۵ در نظر گرفته شده است.

این قانون علاوه بر این، شرایط را برای نامزد‌های ریاست جمهوری آینده نیز به طور قابل توجهی سخت‌تر می‌کند. بر اساس مقررات جدید، سیاستمداران مخالفی که طی سال‌های اخیر از کشور فرار کرده‌اند دیگر نمی‌توانند انتخاب شوند. بر اساس قانون جدید تنها شهروندان بلاروسی امکان شرکت در انتخابات را خواهند داشت که دست‌کم ۲۰ سال ساکن این کشور بوده‌اند و هرگز اجازه اقامت در کشور دیگری نداشته‌اند. سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر در تبعید اپوزیسیون بلاروس در همین زمینه گفت که قانون جدید، پاسخ و واکنش لوکاشنکو به «ترس او از آینده‌ای گریزناپذیر» است.

تیخانوفسکایا در انتخابات پیشین بلاروس در تابستان ۲۰۲۰ رقیب لوکاشنکو بود، اما در انتخاباتی مناقشه‌برانگیز و حوادث پس از آن مجبور به ترک این کشور شد و به لیتوانی گریخت. اتحادیه اروپا نتایج انتخابات ریاست جمهوری بلاروس در تابستان ۲۰۲۰ و ریاست جمهوری لوکاشنکو را به رسمیت نمی‌شناسد. در آن زمان، اعتراضات گسترده مردم بلاروس علیه این نتایج با سرکوب شدید حکومت روبه‌رو شد و عده زیادی از مخالفان و چهره‌های اصلی اپوزیسیون این کشور به زندان افتادند.