روایت‌های خواندنی ۲۱ نویسنده از اربعین

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: «اگر نی پرده‌ای دیگر بخواند» عنوان کتابی است که بیست و یک روایت اربعینی را در خود جای داده؛ نوشته‌ای که به همت لیلا مهدوی گردآوری شده و نویسندگان مختلفی از جمله محمود جوانبخت و احسان رضایی، با نوشته‌های خود در آن سهیم هستند. نکات بیشتری درباره این کتاب را که طی روز‌های اخیر از سوی انتشارات کتابستان معرفت منتشر شده در گپ و گفتی که با لیلا مهدوی، نویسنده و منتقد ادبی داشته‌ایم می‌خوانید.

اهمیت زبان روایت در انتقال مفهوم عاشورا به آیندگان

لیلا مهدوی با اشاره به چرایی انتشار کتاب «اگر نی پرده‌ای دیگر بخواند» به «ایران» می‌گوید: «ایده اولیه تألیف این کتاب وقتی شکل گرفت که مطلبی درباره اهمیت روایت در جهان امروز خواندم؛ تمرکز آن نوشته بر این بود که روایت، زبان امروز دنیا است، بویژه در برهه حساس فعلی که نقش مهم‌تری هم می‌توان برای آن یافت. البته نه اینکه بخواهم آن را با داستان‌نویسی و دیگر قالب‌های نوشتاری مقایسه کنم و ارزش آن‌ها را کمتر جلوه بدهم! من خودم داستان‌نویس هستم و برای آن نیز کارکرد‌های زیادی قائلم. منتهی برای گره زدن تفکرات نسل جدید به فرهنگ عاشورا ما به چیزی بیشتر از رمان و داستان کوتاه نیاز داریم و این مسأله‌ای است که به ضرورت آن اعتقاد بسیاری دارم.»

این نویسنده و منتقد ادبی ادامه می‌دهد: «مطالعه مطلبی که به آن اشاره کردم تلنگری برای هدایت سیر مطالعاتی‌ام درباره اهمیت زبان روایت شد و من که هر سال، در آستانه فرارسیدن عاشورا، دغدغه‌ام انجام کاری برای جلب توجه هرچه بیشتر مخاطبان به این واقعه بزرگ تاریخی بود به فکر بهره‌مندی از زبان روایت افتادم. البته اینکه بخواهم مدعی تلاش برای حفظ روایت عاشورا بشوم ادعای بزرگ و نادرستی است، اما به کمک دیگر دوستانی که در عملی ساختن این ایده و انتشار کتاب مذکور همراهی‌ام کرده‌اند کوشیده‌ایم تا رشته روایت‌های موجود در این کتاب را به یکدیگر گره زده و پیش روی مخاطبان بگذاریم.»

همان‌طور که در مقدمه این اثر هم اشاره شده کتاب «اگر نی پرده‌ای دیگر بخواند» در بردارنده بیست و یک روایت عاشقانه از عاشورا تا اربعین است؛ نوشته‌هایی که آن‌ها را می‌توان قصه‌های افرادی دانست که هر یک به طریقی در نقطه «حب‌الحسین» به هم رسیده‌اند. احسان رضایی، محمود جوانبخت، نیما اکبرخانی، لادن عظیمی، مرتضی درخشان، زهرا اسعد بلند دوست، مبین رستمیان، فردین آریش و... از جمله نویسندگانی هستند که روایت‌های آنان را با موضوع اربعین و عاشورا در این کتاب می‌خوانید.

همراهی نویسندگان باسابقه در کنار جوان‌تر‌ها

مهدوی در توضیح بیشتر درباره همکاری افرادی که در شکل‌گیری این کتاب همراهی کرده ا‌ند می‌گوید: «این روایت‌ها به قلم خود نویسندگان نوشته شده‌اند و آن‌طور نبوده که از مصاحبه و گفتگو استخراج شوند. از انتشارات کتابستان معرفت به عنوان محملی برای ایجاد هم‌صدایی در تألیف این روایت‌ها استفاده کردیم، به این شکل که همه‌مان کنار هم و نه مقابل هم، کاری انجام بدهیم. بنای کار را هم در تماس با هر یک از نویسندگان این کتاب بر این گذاشتیم که مواجهه خود را با سیدالشهدا به عنوان قهرمانی آزادی‌خواه و دریافتی را که از عاشورا داشته‌اند، بنویسند.»

به گفته مهدوی، از آنجا که هر یک از نویسندگان سبک و سیاق نوشتاری خود را دارند، آنان در چگونگی به تحریر درآوردن نوشته خود آزاد بوده‌اند. نویسندگان این کتاب به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ عده‌ای که همچون محمود جوانبخت از نویسندگان باسابقه حوزه کتاب هستند و تعدادی دیگر هم که در زمره نویسندگان جوان و تازه‌کار محسوب می‌شوند. مهدوی ادامه می‌دهد: «کوشیدیم تا همه ما بیست و یک نفر نویسنده‌ای که برای تألیف این کتاب دست یاری به یکدیگر داده بودیم تجربه زیسته‌مان را از مواجهه با امام حسین (ع) و حضور ایشان در زندگی‌مان بنویسیم. در این مسیر از نقطه‌نظرات یکدیگر نیز بهره گرفتیم و هرجا اصلاحی لازم بود در نوشته‌مان اعمال کردیم، نکته‌ای که نوشته خودم نیز از آن مستثنی نبود.»

این نویسنده می‌گوید: «اربعین را می‌توان مسیر و رجعت معنا کرد، مسیری که طی آن به واسطه سیدالشهدا آنقدر برای یک به یک ما عزیز است که هر یک به طریقی در آن قدم گذاشته و تجربه‌ای کسب می‌کنیم. همه‌مان از یک مبدأ به سوی یک مقصد حرکت کرده و برهه زمانی مورد نظرمان نیز از عاشورا تا اربعین بوده است. این چهل روز عنصر مشترک هم روایت‌هاست، هر کدام از نویسندگان نیز از زاویه خاص خود به آن ورود کرده‌اند؛ برخی درباره عاشورا نوشته‌اند، عده‌ای درباره جاماندگان و تعدادی هم از خود اربعین.»

مهدوی مطالعه کتاب «اگر نی پرده‌ای دیگر بخواند» را به جوانان و عموم مخاطبان بزرگسال پیشنهاد می‌دهد و آن را محدود به گروه یا طیف خاصی نمی‌داند. او در این رابطه می‌افزاید: «امام حسین (ع) متعلق به گروه خاصی نیست، ایشان در واقعه تاریخی عاشورا دست به اقدام مهمی زد که نتیجه‌اش به نوعی در زندگی همه‌مان در جریان است و اغراق نیست که بگویم هر یک از ما گوشه‌ای از آن را به طریقی زیسته‌ایم. امیدوارم انتشار آثاری از این دست ادامه پیدا کند تا قادر به حفظ زنجیره فرهنگ عاشورا از نسلی به نسلی بشویم.»