مهمترین علت سکته مغزی این بیماری رایج است

به گزارش مجله خبری نگار،فشارخون از جمله بیماری‌های شایع در کشور است که سالانه مراجعان بسیاری به پزشکان بخاطر این عارضه مراجعه می‌کنند و از بدو تولد هر شخصی وجود دارد؛ بنابراین فشار خون به تنهایی مشکلی ندارد، اما زمانی که با فشار خون بالا یا فشار خون پایین روبرو می‌شوید مشکل ساز می‌شود. اگر بخواهیم تعریفی برای این بیماری بیاوریم باید بگوییم در واقع همان نیرو و فشاری است که خون در هنگام جریان در رگ‌ها به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند.

دکتر میساء قیم متخصص بیماری‌های داخلی- (شماره نظام پزشکی: ۱۶۰۲۴۶) در این باره بیشتر توضیح می‌دهد:

فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست و مقدار نرمال هر کدام چقدر است؟

قلب را اگر پمپ در نظر بگیریم خون را با یک فشار در شریان‌ها پمپاز می‌کند که این عروق به اندام‌های اصلی متصل هستند، هرچه آن رگ به قلب نزدیکتر باشد فشار بالاتری دارد زمانی که قلب با حداکثر توان خود ضربه می‌زند و خون را با بالاترین فشار وارد عروق می‌کند، فشار سیستولیک است و حداقل فشار هم فشار دیاستولیک هست.

فشار خون با دو عدد بیان می‌شود که عدد اول فشار سیستولیک و عدد دوم فشار دیاستولیک است، مقدار نرمال در همه افراد و در همه سنین فشار ۱۲۰ به روی ۸۰ میلی متر جیوه بیان می‌شود. مردم کشور ما بطور رایج به آن ۱۲ روی ۸ می‌گویند.

با مشاهده چه علائمی باید به بیماری فشارخون شک کنیم و به پزشک مراجعه کنیم؟

در حقیقت فشارخون بالا خیلی اوقات می‌تواند بدون علامت باشد و صرفا فقط در چکاپ‌ها مشخص شود، برخی اوقات مجموعه‌ای از علائم هستند که شخص می‌تواند یک یا دو مورد آنهارا داشته باشد، بطور مثال بی قراری، سبکی سر، احساس درد در ناحیه پشت سر، تپش قلب، تهوع و استفراغ، تنگی نفس، خستگی، تاری دید.

خیلی وقت‌ها مریض وقتی تغییر پوزیشن می‌دهد، مثلا از حالت نشسته به ایستاده، یا از نشسته به خوابیده، ممکن است حالت سرگیجه را بطور غش کردن هم نشان دهد.

در تمام این موارد لزوم بررسی توسط پزشک متخصص مطرح می‌گردد.

علل بروز فشارخون بالا و پایین را بیان کنید؟

بطور کلی لایف استایل یا همان شیوه زندگی در بروز این بیماری موثر است، یعنی خیلی از افراد ممکن است شیوه زندگی ناسالمی داشته باشند، تحرک کم و استراحت زیاد، مصرف مایعات پایین، خواب نامنظم خصوصا در شب و...

اگر بخواهیم تقسیم بندی کنیم:

فشارخون بالا: وزن بالا، نمایه توده بدنی بالا، مصرف کم آب و مصرف زیاد نمک، ورزش کم، استفاده از دارو‌های مسکن نظیر ژلوفن بروفن و...، مصرف سیگار و قلیان، بیماری‌های ثانویه (بطور مثال چربی خون بالا یا دیابت بالا به مرور زمان ممکن است باعث فشارخون بالا هم در فرد شود) سندرم متابولیک – بیماری‌های قلبی، نارسایی کبد و کلیه هم باعث افزایش فشارخون می‌شوند، از این نکته هم ناغافل نمانیم که اختلالات تیروئیدی اکثرا کم کاری تیرویید میتواند باعث افزایش فشارخون شود.

فشارخون پایین: تغذیه نامناسب فرد لاغری زیاد و مصرف مایعات کم و کم خونی، خواب ناکافی، بیماری روحی روانی نظیر استرس زیاد می‌تواند باعث فشارخون پایین شود.

معمولا درمان در صورتی که فشارخون پایین باشد بسیار راحت‌تر از موقعیتی است که فشارخون بالا باشد.

ارتباط بین فشارخون با سکته قلبی و سکته مغزی چیست؟

برگردیم به همان فشارخون سیستولی و دیاستولیک، قلب ما مانند پمپ آب است که اگر ما در لوله‌ها یا همان رگ‌ها انسدادی داشته باشیم نظیر افزایش قندخون و چربی خون، خون نمی‌تواند با همان سرعت قبلی به حرکت خود ادامه دهد و انسداد ان مسیر باعث می‌شود که خون به اندازه کافی به ارگان‌های حیاتی مثل کلیه، کبد، چشم و... نرسد، و در حقیقت یک سکته رخ می‌دهد حالا این سکته می‌تواند برای هر اندامی رخ دهد، چه مغز باشد، چه کبد یا چه کلیه و یا حتی خود قلب نمی‌تواند خون به اندازه کافی داشته باشد؛ و بطور خلاصه بیماری‌هایی مثل قندخون و چربی خون باعث افزایش پلاک در رگ‌ها می‌شوند و در نتیجه با کاهش خون رسانی به یک اندام سکته رخ می‌دهد و دو ارگان مهم مغز و قلب به علت عدم رسیدن خون و اکسیژن از کار افتاده می‌شود.

علائم سکته قلبی نظیر: کاهش هوشیاری شخص، درد ناگهانی در قفسه سینه و بسیار شدید بطوری که می‌تواند از کف تا ناف باشد و همراه با تعریق و یا همراه با استفراغ، در سکته مغزی نیز هم کاهش سطح هوشیاری را داریم، ممکن است بیمار نتواند دست یا پا یکطرفه یا دو طرفه و یا حتی هر دو طرف را تکان دهد، که در این موارد لازم است بدانید که ما یک زمان طلایی داریم پس از سکته مغزی، که اگر پس از سکته کمتراز ۴ ساعت به مراکز درمانی مراجعه کنید، می‌توان دارویی تزریق کرد که این علائم کمترین بروز را داشته باشد و از فلج اندام‌ها جلوگیری شود.

راهکار‌هایی برای درمان سریع خانگی جهت بالا بردن یا پایین اوردن فشارخون قبل از رسیدن به مرکز درمانی بیان کنید؟

دارو‌هایی مثل کپتوپریل که همواره دردسترس هستند برای سریع پایین اوردن فشارخون برای افرادی که سابقه بالابودن فشار دارند توصیه می‌شود، که به آن‌ها اموزش داده می‌شود که اگر فشار بالاتر از حد خاصی بود این قرص را بصورت زیرزبانی مصرف کنند.

اما خیلی از اوقات فشارخون بالاست، اما مردم فکر میکنند که باید آب قند و یا آب نمک بدهند در صورتی که دریافت این محلول‌ها بیشتر فشارخون را بالا میبرد و خطرناک است، و این راهکار (بخصوص اب و نمک) برای بالا بردن سریع فشارخون کاربرد دارد.

طریق تغییر سبک زندگی و رژیم درمانی چقدر در درمان فشارخون نقش دارد؟

لایف استایل و شیوه زندگی فرد بسیار در بروز فشارخون بالا نقش دارد، کافئین به میزان زیاد می‌تواند باعث افزایش فشارخون شود، خواب ناکافی بخصوص در جوان‌ها افراد را مستعد بروز فشارخون در سنین میانسالی می‌کند، یکسری بیماری‌ها مانند بیماری در غدد فوق کلیه بصورت ناشایع می‌توانند باعث افزایش فشارخون شوند، استرس بالا نیز احتمال بروز فشارخون بالا را دارد. مصرف مشروبات الکلی و قلیان و سیگار نیز ممکن است باعث فشارخون شود.

مصرف غذا‌های سالم و کم کربوهیدرات، پیاده روی منظم حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته پیاده روی تند، تنظیم وزن با قد شخص، به درمان فشارخون کمک می‌کند بطوری که ممکن است فشارخون بطور کامل درمان شود و دیگر نیاز به مصرف قرص‌های تنظیم فشارخون نباشد.

چه دارو‌هایی برای کنترل فشارخون تجویز می‌گردد؟

دارو دادن به بیماران بر اساس موارد مختلفی نظیر سن شخص و سایر بیماری‌هایی که مبتلاست تعیین می‌شود.

فورزماید (به انگلیسی: Furosemide) داروی مدر (ادرار آور) است که بر قوس لوله هنله در گلومرول‌های کلیه اثر می‌کند. نام دیگر آن لازیکس است. فورزماید موجب افزایش دفع کلسیم و پتاسیم می‌شود. این دارو در افزایش فشار خون، ادم ریه حاد، آسیت و… کاربرد دارد.

لوزارتان (Losartan)، آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین دو، دارویی برای پایین آوردن فشارخون است.

انالاپریل متعلق به دسته دارو‌های کنترل کننده فشار خون است که با دفع بعضی املاح و مایعات از طریق ادرار فشار خون را در رگ‌ها کاهش می‌دهد و بار قلب و کلیه را سبک می‌کند.

نیفدیپین از طریق مسدود کردن کانال ورود کلسیم به داخل سلول‌ها عمل می‌کند؛ به همین علت آن را یک داروی مسدودکننده کانال کلسیمی می‌نامند. این خاصیت مسدودکنندگی باعث می‌شود تا مقدار کلسیم در سلول‌های قلبی و رگ‌های خونی کاهش یابد که موجب کاهش قدرت ضربان قلب و گشادی عروق (رگ‌ها) می‌شود؛ بنابراین فشارخون پایین می‌آید، جریان خون افزایش می‌یابد و بار کاری قلب کاهش پیدا می‌کند.

درمان فشار خون پایین در صورتی که به دلیل کم آب شدن بدن باشد، از طریق مصرف مایعات و مواد معدنی جایگزین، انجام می‌شود. فلودروکورتیزون نیز از جمله قرص‌هایی است که از طریق کاهش ترشح سدیم، افزایش فشار و افزایش ضربان قلب، باعث افزایش فشار خون می‌شود.

در انتها برای پیشگیری از فشارخون چه کار‌هایی انجام دهیم؟

چیزی که من خیلی بر آن تاکید دارم و شاید از رژیم غذایی هم موثر‌تر باشد، کم کردن دغدغه هاست، در جامعه امروزه برای همه افراد استرس زیاد است، سعی کنیم کار خود را کمتر کنیم، به هر نحوی در هر قشری که هستیم مشغله مان را کمتر کنیم، خواب منظم و به موقع داشته باشیم، مصرف اب کافی حداقل ۶ تا ۸ لیوان در طول روز، درمان اختلال‌هایی نظیر افسردگی، ترک مواد مخدر نظیر سیگار قلیان و مشروبات الکلی، داشتن وزن مناسب، رژیم غذایی کم کربوهیدرات، پیگیری و چکاپ سالانه، اندازه گیری فشارخون درزمان‌های متفاوت در طول روز؛ و سخن پایانی شما؟

در انتها این نکته را در باره استیج‌های فشارخون بیان کنم که فشار ۱۳۰ روی ۸۰ فشارخون بالایی است و باید پیگیری شود، مهم نیست که فشارخون از چه دستی گرفته شود معمولا ۱۰-۲۰ میلی متر جیوه هر دو دست در فشارخون سیستولیک با یکدیگر تفاوت دارند، و نباید بیشتر از این مقدار باشد که اگر اینطور باشد نشان بیماری مهمی است که باید به پزشک مراجعه کند، دست حتما باید در راستای قلب باشد، حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون فرد نباید وعده غذایی داشته باشد، نوشیدنی‌های کافئین دار چای و قهوه مصرف نکرده باشد، سیگار هم نکشیده باشد.

هیچ وقت در حالت ایستاده فشارخون اندازه نگیرید و حتما فرد خوابیده یا نشسته باشد.

بنابر گزارش مفدا، حتما چکاپ انجام دهید، و بیماری فشارخون را جدی بگیرید.