مالیاتی سبز، اما جنجالی!

به گزارش مجله خبری نگار، دولت دریافت مالیات سبز از خودرو‌های تولید شده را در برنامه خود گنجانده است. بر این اساس، خودرو‌ها با توجه به رده انرژی که دارند مشمول مالیات می‌شوند که این رقم از صفر تا ۵ درصد تعیین شده است یعنی هرچقدر خودرو بیشتر سوخت مصرف کند مالیات بیشتری هم شامل آن می‌شود.

مبلغ این مالیات براساس رتبه بندی انرژی که به تایید سازمان ملی استاندارد ایران رسیده برای هر خودرو متفاوت است. با این حساب از حالا اگر قصد خرید خودرو از خودروساز‌ها را داشته باشید باید بر اساس رده انرژی خودرویی که می‌خرید مالیات پرداخت کنید و این مالیات را به خودروساز‌ها بدهید تا آن‌ها در انتهای سال مالی به اداره مالیات پرداخت کنند. همین موضوع واکنش‌های زیادی را به همراه داشته است. امروز ضمن بررسی این قانون و واکنش کارشناسان، به قوانین سخت گیرانه دیگر کشور‌ها برای ساخت خودرو پرداخته ایم که نشان می‌دهد پیش از این که دولت‌ها از مردم برای آلایندگی خودرو‌ها مالیات بگیرند، خودروساز‌ها را موظف به ساخت خودرو‌هایی می‌کنند که استاندارد‌های آلایندگی و مصرف سوخت را داشته باشند.

قانون مالیات سبز خودرو‌ها

بر اساس قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، به خودرو‌ها با توجه به مصرف سوختی که دارند مالیات تعلق می‌گیرد. نرخ این مالیات براساس رتبه انرژی محصولات از صفر تا ۵ درصد برای خودرو‌های سواری و وانت دو کابین محاسبه و اعمال می‌شود. این آلایندگی نیز توسط سازمان ملی استاندارد تعیین می‌شود. نکته‌ای که در این جا وجود دارد این است که این مالیات را خودروساز‌ها ابتدا دریافت و پس از آن به حساب دولت واریز می‌کنند.

به عنوان مثال در یکی از برنامه‌های فروش فوق العاده اخیر شرکت خودروساز برای خودرویی مثل پارس سال، حدود ۴ میلیون تومان مالیات جدید لحاظ شده است. این مالیات پیش از این وصول نمی‌شد. این یعنی خودروساز هرچقدر خودروی آلاینده تری تولید کند دولت مالیات بیشتری می‌گیرد بدون این که اجباری به کاهش میزان مصرف سوخت و آلایندگی داشته باشد. حتی برخی رسانه‌ها مدعی شده اند که با توجه به دوره‌های پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، خودروساز‌ها می‌توانند این مبلغ را سپرده گذاری و از آن در طول یک سال سود دریافت کنند، یعنی تنها کسی که از این مالیات نفعی نمی‌برد مصرف کننده است.

کشور‌های دیگر چه می‌کنند

کشور‌های پیشرفته برای کاهش آلودگی هوا فقط به دنبال دریافت مالیات نبوده و قوانین سختی برای خودروساز‌ها وضع کرده اند که خودرو‌هایی با مصرف سوخت کم و آلایندگی پایین تولید کنند و متخلفان با جریمه‌های سنگینی مواجه می‌شوند. البته از مصرف کنندگان خودرو هم بر اساس مصرف، آلاینده بودن و مدت عمر خودرو مالیات سبز گرفته می‌شود که در این بخش سعی کرده ایم به استاندارد‌های خودروساز‌ها و این مالیات در کشور‌های مختلف بپردازیم.

قوانین سخت برای خودروساز‌ها

یکی از شرایطی که خودروساز‌های جهان باید داشته باشند تا خودروی تولیدی شان اجازه فروش و تردد در جاده‌ها را داشته باشد، پاس کردن استاندارد‌هایی است که برای آن‌ها دیده شده تا از آلودگی هوا جلوگیری شود. طبق این استاندارد‌ها خودروساز‌ها اجازه ساخت خودرو‌های سواری را که بیش از ۱/۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر مصرف می‌کنند، ندارند و باید استاندارد‌های تست یورو ۶ را هم داشته باشند. در این استاندارد برای خودرو‌های دیزلی مقدار مجاز اکسید-نیتروژن تا حداکثر ۸۰ میلی‌گرم در کیلومتر وضع شده که در مقایسه با ۱۸۰ میلی‌گرم در کیلومتر یورو ۵ کاهش چشمگیری داشته است.

در مقابل میزان مجاز اکسید-نیتروژن در خودرو‌های بنزینی نسبت به ۶۰ میلی‌گرم در کیلومتر یورو ۵ ثابت مانده است. خودروساز‌هایی هم که استاندارد‌های آلایندگی را نقض کنند با جریمه‌های سنگینی مواجه می‌شوند که می‌توان به جریمه ۳۷۰ یورویی بی ام و، جریمه ۵۰۰ میلیون یورویی فولکس واگن در اروپا و جریمه ۹/۱۶ میلیون دلاری بنز در کره جنوبی اشاره کرد.

مالیات سبز در کشور‌های مختلف

همین ابتدا بگوییم مالیات سبز که در کشور‌های دیگر اجرا می‌شود، از خودروی صفر گرفته نمی‌شود بلکه شامل خودرو‌هایی می‌شود که یک سال کار کرده اند و به این دلیل است که مردم به سمت خودرو‌هایی با تولید آلودگی کمتر و خودرو‌های هیبریدی و تمام برقی بروند.

انگلیس - سالی ۱۴۰ یورو

در انگلستان بر حسب این که خودرو‌ها از چه نوع سوختی استفاده می‌کنند، مالیات جداگانه‌ای پرداخت می‌شود. میزان ۱۴۰ یورو در هر سال برای خودرو‌های بنزین‌سوز یا دیزلی و همه وسایل نقلیه‌ای که از این سوخت‌ها استفاده می‌کنند، دریافت می‌شود. البته خودرو‌های تمام‌برقی معاف از هر نوع مالیاتی هستند.

ایرلند - تا ۳۰ درصد ارزش خودرو

ایرلندی‌ها بر مبنای حجم موتور، درصد‌های متفاوتی از ارزش خودرو را مالیات می‌دهند که برای خودرو‌های تا ۱۴۰۰سی‌سی ۵/ ۲۲ درصد، ۱۴۰۰ تا ۲ هزار سی‌سی ۲۵ درصد و بالاتر از ۲ هزار سی‌سی، ۳۰ درصد ارزش خودرو مالیات دریافت می‌شود.

هلند - بر اساس سال ساخت، نوع و مصرف سوخت

مالیات سالانه یک خودرو در هلند برای کل طول عمر آن، بر اساس میزان آلایندگی و مصرف سوخت بیش از ۴۲ درصد از قیمت ثبتی در نظر گرفته شده است. با این حال برای خودرو‌های بنزینی، ۱۴۴۲ یورو تخفیف از این میزان در نظر گرفته شده است و از خودرو‌های گازوئیلی ۳۰۷ یورو بیش از این میزان مالیات دریافت می‌شود.

واکنش‌ها به مالیات جدید

اعلام دریافت مالیات سبز از خریداران خودرو که باعث گران‌تر شدن خودرو‌های تولید داخل شد، واکنش‌هایی را هم به همراه داشت. رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران در این باره گفته: «این خودروساز‌ها هستند که باید آلایندگی خودرو‌ها را کاهش دهند، چرا باید مردم و مصرف‌کننده‌ها پول آن را پرداخت کنند؟ مسلما این میزان را روی فاکتور می‌کشند و از مصرف‌کننده دریافت می‌کنند، مردم چه گناهی دارند؟» او همچنین به این نکته اشاره کرده است که: «مالیات باید وسیله‌ای برای رسیدن به یک هدف که در این جا هوای پاک است، باشد. امروز همه از محصولات خودروسازی‌ها ناراضی هستند و آلودگی زیادی هم ایجاد می‌کنند. برای مثال وانت نیسان‌هایی که تولید می‌شوند آلایندگی بسیار بالایی دارند، اما متاسفانه در این طرح، مصرف‌کننده است که مجبور به پرداخت مالیات می‌شود.»

او در ادامه گفته: «سوال این است که حتی اگر مصرف‌کنندگان هم این مالیات را بپردازند، قرار است درآمد حاصل از آن در کجا هزینه شود؟ کجا قرار است سرمایه‌گذاری صورت بگیرد که آلودگی خودرو‌های ما به کمترین حد برسد؟ در بقیه کشور‌ها خودرو‌های هیبریدی تولید می‌کنند که گاهی آلایندگی آن‌ها صفر است. به نظر می‌رسد این گونه برنامه‌ریزی‌ها وجود ندارد، هدف صرفا کسب درآمد است و در واقع هدف اصلی گم شده است.» برخی دیگر از منتقدان این طرح هم گفته اند که وقتی خودروساز‌ها خودرو‌هایی با مصرف سوخت و آلایندگی بالا تولید می‌کنند و خودرو‌های هیبریدی و برقی وجود ندارد که مردم توان انتخاب داشته باشند گرفتن مالیات ظلمی است که در حق مصرف کننده می‌شود و دولت به جای این کار باید خودروساز‌ها را مجبور به ساخت خودرو‌هایی کند که آلودگی کمتری ایجاد کنند.

منبع: خراسان