مجله خبری-سبک زندگی نگار: شاید برایتان جای تعجب باشد که آیا لامپ ضدعفونی کننده نیز وجود دارد؟ اصلا لامپها چگونه میتوانند خاصیت ضد عفونی کنندگی داشته باشند و چه ویژگی خاصی در لامپها باعث میشود که از آنها برای ضدعفونی کردن فضا استفاده شود؟ اگر لامپ ضدعفونی کننده وجود دارد، در چه مکانهایی میتوانیم از آنها استفاده نماییم.
کاربرد لامپ ضدعفونی کننده
لامپهای ضد عفونی کننده، لامپهایی هستند که از اشعه ماوراء بنفش (UVR) در ساختار آنها استفاده میشود. این اشعه عموما با هدف ضد عفونی کنندگی در مراکز بهداشتی و درمانی برای ضدعفونی اتاق بیماران خاص و اتاق عمل به طور گستردهای استفاده میشود.
چراغ ضد عفونی کننده همچنین در تمیزکردن شبانه آزمایشگاهها و محیطها و همچنین در تجهیزات بسته بندی انواع گوشت نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
لامپ ضد عفونی کننده عموما از قدرت بسیار زیادی در ضد عفونی کنندگی دارد، اما با تمام این قدرتی که برای آن تعریف شده، به دلیل مضرراتی که در بدن افراد و انسانها ایجاد میکند، به هیچ وجه انتخاب همیشگی و رایجی نخواهد بود. در ادامه به بررسی مضرات لامپ ضد عفونی و دلایل عدم استفاده از آن به صورت همیشگی خواهیم پرداخت.
همان طور که گفتیم، این لامپها خاصیت ضد عفونی کننده خود را از اشعه ماوراء بنفشی (UVR) میگیرند که در ساختار آنها به کار رفته است. از این رو همین اشعه که در بیشتر لامپهای میکروب کش استفاده میشود، هم برای پوست و هم برای چشم مضرات خیلی زیادی دارد.
همین موضوع باعث میشود که تا موقعیات کاربردی لامپ ضد عفونی کننده به مراتب محدودتر گردند. در واقع هر جایی که خبر از وجود انسان و یا حیوان باشد، به هیچ وجه استفاده از لامپ ضد عفونی کننده برای پاک سازی محیط مجاز نخواهد بود چرا که آسیبهای جبران ناپذیر ناشی از این لامپها میتوانند بسیار خطرناک باشند.
مضرات لامپ ضدعفونی کننده
مشکلات چشمی مانند آب مروارید، آفتاب سوختگی قرنیه، دژنراسیون ماکولا، پتریژیوم و سرطان پوست در اطراف پلک ها، از جمله رایجترین بیماریهایی است که افراد قرار گیرنده در معرض اشعههای ماوراء بنفش به آن دچار میشوند. همچنین تحقیقات حاکی از آن است که اکثر کسانی که به صورت طولانی مدت با این اشعهها در تماس بوده اند، به سرطان پوست دچار گشته اند.
با این حال متوجه شدیم که نور ناشی از لامپهای ضد عفونی کننده عموما پوست انسان را هدف قرار میدهد و این اثرات و عارضههای پوستی معمولا میتوانند خیلی مزمن و یا در برخی موارد سطحی باشند.
با این حال، فردی که در معرض نور این لامپها قرار میگیرد بلافاصله متوجه عارضه پوستی ناشی از نور نخواهد شد و برای پیدا شدن عارضه و تاثیر نور بر روی پوست، عموما به چند ساعت تا بیست و چهار ساعت زمان نیاز است. البته خیلی از عارضههای پوستی هم هستند که تا سالها در پوست وجود دارند و ه صورت تجمعی و یا یک بیماری بسیار مزمن ظاهر میشوند.
آریتمی بیماری مانند شبیه آفتاب سوختگی است که معمولا به عنوان اثر حاد ناشی از قرار گیری در معرض نور ماورا بنفش این لامپها ظاهر میشود، اما در عوض اثرات مزمن آن شامل تسریع در پیری و سرطان پوست است که معمولا قابلیت درمان نخواهند داشت. اما از اثرات آن بر روی چشم میتوانیم به این موضوع اشاره کنیم که نور فرابنفش UVR در لایههای بیرونی چشم، قرنیه و ملتحمه جذب میشود.
استفاده بیش از حد این نور به صورت غیراصولی منجر به التهاب دردناک موقتی عمدتاً از قرنیه معروف به فوتوکراتیت (برف کوری) خواهد شد. از سویی قرارگرفتن بیش از حد در معرض این اشعه به صورت مزمن منجر به افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از آب مروارید چشمی میگردد و گاهی هم میتواند خطرات جبران ناپذیری را برای چشم ایجاد نماید.
خطرات استفاده از لامپ ضدعفونی کننده
به طور کلی دانشمندان معتقدند که اگر برای مدت زمان مشخص و معینی از لامپ ضد عفونی کننده استفاده شود، تبعات و خطرات ناشی از آن به مراتب کمتر خواهد شد، از این رو، محققان معمولاً زمان ۲۰-۲۵ دقیقه را برای ضدعفونی با اشعه UV یا همان اشعه ماوراء بنفش کافی میدانند. همچنین برای تقویت اثر کشندگی موجودات مختلف، نیاز است که هدف در فاصله هشت فوت از منبع UV قرار گیرد و عمل میکروب کشی در همین فاصله انجام شود تا تبعات کمی داشته باشد.
منبع: بیتوته