مجله خبری-سبک زندگی نگار: بیماری فلج مغزی ایرادات اساسی در حرکات بدن و ناتوانی در هماهنگی عضلات بدن را پدیدمیآورد به همین دلیل افراد مبتلا به این بیماری به اعمالی که باعث توانبخشی میشوند مانند فیزیوتراپی و ورزش احتیاج دارند.
فلج مغزی به صورت حتمی درمان نمیشود، اما موارد ذکر شده به بهبود آن کمک میکنند. اگر در مراحل اولیه این بیماری برای بهبود به انجام فیزیوتراپی و ورزش اقدام شود میتوان تا حدودی ازکارافتادگی و ناتوانی بدن در آینده را کاهش داد. روشهای فیزیوتراپی و ورزشی بیماران فلجمغزی بر اساس شدت ناتوانی و ابتلا به این بیماری متفاوت میباشد. چون این بیماری درجه بندی و سطوح مختلفی دارد.
مغز و بدن ما هر دو نیاز به ورزش دارند تا وضعیت مناسبی برای به کارگیری آنها ایجاد شود. حرکات و تمرینات ورزشی سبب التیام حرکت خون، نیرومندی ماهیچههای قلبیعروقی و احساس طراوت و شادابی میشود.
ورزش برای بیماران درگیر فلج مغزی نتایج مثبتی به همراه دارد. به کار گرفتن بدن و اجرای حرکات ورزشی و واگذاری وزن بر روی بدن به ویژه دست و پا علاوه بر تقویت ماهیچهها، موجب بهبود انعطافپذیری و تحرک در افراد مبتلا به این بیماری میشود. اگرچه بیماران درگیر سی پی با ورزش عملکردشان التیام مییابد، اما فیزیوتراپیستها با کسب تجربه به این نتیجه دست یافتهاند که کودکان مبتلا به فلج مغزی با انجام تمرینات فیزیوتراپی به نتیجه بهتری در بهبود میرسند.
انجام تمرینات ورزشی برای فلج مغزی
فلج مغزی یا سی پی بیماریای است که به سبب مورد آسیب قرار گرفتن مغز به دلایلی، چون عفونت، سکته مغزی، صدمه متاثر از عدم رسیدن اکسیژن به مغز در مدت زمان قبل، حین و یا بعد از تولد رخ میدهد. اساسیترین نشانه در بیماران مبتلا به فلج مغزی پیچیدگی و دشواری در کنترل فعالیت حرکتی و موقعیت بدن و همچنین مشکل داشتن در حفظ تعادل بدن میباشد.
فلج مغزی بعد از تولد نوزاد شناسایی میشود و انجام فیزیوتراپی در مدیریت این بیماری در سالهای پس از تولد نقش بسزایی دارد. البته همیشه آسیب مغزی به فلج مغزی تبدیل نمیشود و گاهی نواحی دیگری از مغز هم گرفتار زیان میشوند که منتهی به لطمه در بینایی، شنوایی و یادگیری میشود.
برجستهترین اولویت مداوای فلج مغزی کودکان به وسیله فیزیوتراپی جلوگیری از گرفتار شدن به بیماریهای آزاردهنده ای، چون آتروفی، کاهش دامنه حرکتی مفصل، انقباض عضلانی، احساس درد در عضلات و مفاصل میباشد که ممکن است در آینده به سراغ بیماران فلج مغزی برود.
انجام فیزیوتراپی تاثیر بسیاری در روند بهبودی فلج مغزی دارد
این تمرین برای صحت حرکت و وضعیت بدن انجام میشود. تمرین زنجیر حرکتی بسته در کودکان مبتلا به فلج مغزی اساس اعمال حرکات ناخواسته و غیرطبیعی را کاهش میدهد. این ورزش همچنین باعث افزایش حرکت دست و پاها، اصلاح وضعیت بدن، انعطافپذیری، تقویت و تحرک عضلات نیز میشود.
ورزشهای روزانه باعث تاخیر یا انجام نگرفتن تشنج یا فشردگی ناشی از کوتاه شدن غیرطبیعی ماهیچهها میگردد. همچنین انجام ورزشهای روزانه پویایی مفاصل و بافتهای نرم را حفظ میکند. انجام این تمرینات کششی، دامنه جنبش کودکان گرفتار به فلج مغزی را بیشتر میکند.
این تمرینات برای تقویت بازوها، شانهها و بخش بالایی پشت مناسب است. برای انجام حرکات باید ایستاد جوری که پاها مقداری ازهم فاصله داشته باشند. سپس با هر دست در ارتفاع شانهها یک دمبل نگه میداریم. طوری که کف دستها به سمت خارج از بدن قرار گیرد، بعد آرام دمبلها را بالا میبریم تا بازویها کاملا باز شوند، و پس از آن دمبلها را به آرامی سوی قفسه سینه بازمیگردانیم.
تمرینات مقاومتی موجب افزایش قدرت بدنی میگردد. تمرینات مقاومتی از لحاظ به کارگیری عضلات دو نوع هستند.
نوع اول تمرینات چندمفصلی:
تمریناتی هستند که در آنها بیشتر از یک گروه ماهیچهای به کار گرفته میشوند. اصولا در این حرکات چند مفصل درگیر انجام حرکت میشود. مانند پرس سینه، اسکات، بارفیکس.
نوع دوم تمرینات تک مفصلی:
تمریناتی هستند که در آنها فقط یک گروه از ماهیچهها درگیر تمرین میشوند. به زبان دیگر تنها یک مفصل در این تمرینات حرکت میکند. مانند جلو بازو، جلو ران، پشت ران و ساق پا.
این تمرینات موجب بهبود اعمالی، چون دولا شدن و طول گامها میگردد. فراگیری نظارت بر حرکت و وضعیت بدن کمک میکند تا کودکان بتوانند مراحل به کمال رسیدن را به ترتیب تجربه کنند. کنترل سر و گردن قبل از وارسی اندام تحتانی در راس این تکالیف وجود دارد.
انجام تمرینات باز کننده زانو برای بهبود فلج مغزی
کودکان به دلیل سرزندگی نمیتوانند حرکات کسل کننده را به صورت مداوم انجام دهند، پس باید حرکات ورزشی آنها برایشان جذاب باشد.
بافتن مو یکی از برترین روشهای التیام عملکرد دستها میباشد. زیرا مدلهای متفاوتی برای بافت زدن موی سر وجود دارد. برخی از بافتهای مو آسانتر است و در مقابل برخی دیگر پیچیدهتر هستند. هنگام بافت زدن موها بیشتر ماهیچههای دست درگیر میشوند. روش پیشنهادی اینگونه است که دستهای از موها را نگه داشته وقسمتی را از روی آن رد کنید و به همین منوال ادامه دهید تا موها بافته شوند.
نواختن ساز هم یکی دیگر از تمرینات است که عضلات دست را درگیر میکند. برای نمونه نوازندگی درامز، نیاز به نگه داشتن چوبهای درامز و انجام حرکات رو به بالا و پایین مچ دستها دارد پس به خوبی نشان میدهد که ماهیچههای دست درگیر میشوند. نواختن پیانو، حرکت متناسب انگشتها بر روی کلیدهای پیانو را میانجاماند.
نواختن ساز نیز میتواند برای درمان فلج مغزی مفید واقع شود
برای شروع خمیر بازی برای کودکان خمیر اسلایم و یا خمیر درمانی تهیه کنید و از آنها بخواهید با خمیر شکل و مدلهای مختلف درست کنند. این حرکت به تقویت عضلههای انگشتان آنها کمک میکند. خمیربازی با رنگهای مختلف کودک را خسته و کسل نمیکند همچنین خمیرهای رنگین هرکدام آستانه مقاومتی مختلفی دارند که هرچقدر نرمتر باشند بازی، ورز دادن و مشت کردن آنها هم راحتتر میشود و در مقابل هرچه سفتتر باشند انجام این حرکات سختتر است. شکلدهی خمیردرمانی و خمیر اسلایم آسانتر است و برای کودکان مبتلا به فلج مغزی که دستهای ضعیف تری دارند انتخاب بهتری میباشد.
خمیر بازی از تمرینها و بازیهای مفید برای درمان فلج مغزی میباشد.
نخ کردن مهرهها یک روش جذاب برای کودکان مبتلا به فلج مغزی است تا برای التیام مهارتهای حرکتی ظریف با آنها کار کنند. موارد مورد نیاز این تمرین تنها چند نخ و تعدادی مهره میباشد. کار با نخهای ضخیمتر و مهرههایی که سوراخ بزرگتری دارند برای درست کردن دستبند و گردنبند کودکانه، راحتتر است.
نخ کردن مهرهها از تمرینهای سادهای است که میتوانید به کودک خود بدهید
نگه داشتن مداد یا قلم نقاشی یک و حرکت دادن دست برای پیاده کردن طرح نقاشی ماهیچههای دست را درگیر خواهد کرد. کودکان هرچه مدام را با فشار بیشتری بر روی کاغذ بکشند رنگ واضح تری مشاهده میشود و در مقابل اگر با فشار کمتری مداد را حرکت دهند نقاشی کمرنگتر میشود. نقاشی کردن، حرکات مچ دست و کنترل اعمال ظریف را تقویت مینماید.
نقاشی کشیدن در روند بهبود بیماری فلج مغزی تاثیر گذار است
منبع: بیتوته