مقوله گردشگری در بین کشور‌های عضو اکو مغفول مانده است

به گزارش مجله خبری نگار، داوود نخکوب در یک گفت‌و‌گوی رادیویی با توجه به برگزاری پانزدهمین نشست کشور‌های عضو سازمان همکار‌های اقتصادی اکو در عشق‌آباد ترکمنستان، ضمن انتقاد از کم‌توجهی و غفلت سازمان اکو نسبت به توسعه و رشد گردشگری علی‌رغم ظرفیت‌های بالقوه فراوان، در خصوص راه‌های افزایش تعاملات کشور‌های عضو با هدف توسعه مناسبات گردشگری توضیحاتی ارائه کرد.

این پژوهشگر حوزه گردشگری گفت: سازمان منطقه‌ای اکو در سال ۱۹۸۴ با حضور ایران، پاکستان و ترکیه تشکیل شد و سال ۱۹۹۲ پنج جمهوری مستقل یافته قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان از آسیای مرکزی و جمهوری آذربایجان و همچنین افغانستان به این پیمان ملحق شدند. مرز جغرافیایی و سیاسی این منطقه شامل ۸ میلیون کیلومتر مربع با جمعیتی ۵۰۰ میلیونی است که هدف اصلی تشکیل این سازمان توسعه اقتصادی و ایجاد اقتصاد پایدار برای مردم منطقه است.

وی همجواری کشور‌های عضو اکو، مشترکات و نیاز‌های فراوان، دارا بودن ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و میراثی، قرارگیری ایران به عنوان چهارراه جهانی و موقعیت استراتژیک ایران در مرکز این سازمان و همچنین قرار گرفتن بین دو بازار جهانی چین و اروپا را از مزیت‌های منطقه اکو به شمار آورد.

نخکوب ضمن اشاره به اینکه متأسفانه موضوع گردشگری به همراه مقوله‌های صنعت و کشاورزی در یک دسته‌بندی در این سازمان قرار گرفته، بیان کرد: باید گفت در طول سالیان گذشته کمتر مورد توجه بوده و به نوعی از نظر سران کشور‌های عضو مغفول مانده است؛ به گونه‌ای که باید گفت تاکنون برنامه‌ریزی خاص و یا حتی برگزاری جلسات تخصصی با محوریت توسعه گردشگری اکو به صورت شایسته و آن‌طور که باید و شاید در سطح سران کشور‌های عضو برگزار نشده است.

این کارشناس حوزه گردشگری با ارائه آماری از تعداد ورود گردشگران به منطقه اکو در سال ۲۰۱۸ میزان بازدیدکنندگان از این منطقه را ۷۸ میلیون نفر برآورد کرد که درآمدی بالغ بر ۵۱ میلیارد دلار به همراه داشته است که از این تعداد ۲۷ میلیون نفر، یعنی چیزی معادل ۳۴ درصد از کل بازدیدکنندگان از ساکنان داخلی این منطقه بوده‌اند.

وی با اشاره به کریدور‌های ریلی اصلی و استراتژی این منطقه که شامل «اسلام‌آباد - تهران - استانبول»، «آلماتی - بندرعباس - آلماتی - استانبول»، «ایران - افغانستان - تاجیکستان - قرقیزستان - چین»، «ایران - ترکمنستان - قزاقستان» می‌شود، تصریح کرد: وجود این کریدور‌ها به شرحی که گذشت می‌تواند گردشگری را برای این کشور‌ها تسهیل کند.

این پژوهشگر حوزه گردشگری همچنین ضمن اشاره به برگزاری نشست سران کشور‌های عضو اکو در روز گذشته و امضا قرارداد‌هایی در خصوص موضوعاتی همچون انتقال انرژی و ... اظهار کرد: متأسفانه شاهد بودیم هیچ‌گونه اظهار نظر و تبادلاتی در خصوص توسعه گردشگری به میان نیامد.

به اعتقاد نخکوب، با اهتمام بیشتر سران منطقه و ایجاد اتاق‌های بازرگانی جهت رایزنی و هماهنگی برای تبادلات بیشتر منطقه‌ای ولو با هدف توسعه تجارت و بازرگانی می‌تواند موجب تحقق توسعه گردشگری در منطقه شود که در نتیجه قطعاً شاهد رفاه اجتماعی، رشد اقتصادی و تولید ثروت در منطقه خواهیم بود.

این کارشناس حوزه گردشگری، با اشاره به فرصت به وجود آمده مبنی بر انتخاب شهر‌های ساری و اردبیل به عنوان پایتخت گردشگری در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ تأکید کرد: باید از این فرصت نظیر استفاده مشابه شهر‌های خجند و عشق‌آباد که در متون ادبی به وجوه مختلف آن پرداخته شده است، نهایت استفاده را به منظور برندسازی گردشگری برد.

وی ادامه داد: این اتفاق باید منشأ تحول در حوزه سرمایه‌گذاری، هتلداری و حتی برندسازی صنایع دستی خطه شمالی و همچنین پیدایش بازار‌های مشترک در میان کشور‌های اکو شود.

بنا به گفته‌های این پژوهشگر حوزه گردشگری، آنچه که مسجل است، این است که توسعه گردشگری از طریق جذب گردشگران فرا‌منطقه‌ای نیازمند تمهیدات و برنامه‌ریزی و همچنین سرمایه‌گذاری در سطح کلان بین کشور‌های عضو است که قطعاً پروژه‌ای زمان‌بر و فرآیندی طولانی‌مدت است.

نخکوب ضمن اشاره به وجود اشتراکات فرهنگی و تمدنی فراوان فی‌مابین کشور‌های عضو همانند نوروز باستانی، اذعان کرد:، اما نتوانستیم زمینه لازم را بین کشور‌های عضو در جهت تعامل و هم‌افزایی با هدف رونق گردشگری فراهم کنیم.

این کارشناس حوزه گردشگری عقیده دارد که ساختار زیربنایی و اقتصادی ایران همسو و هم‌تراز با سایر کشور‌های دیگر عضو اکو نیست، چراکه ۱۰ کشور عضو اکو عضو سازمان تجارت هستند و قادر به انعقاد قرارداد و معاهده‌های بین‌المللی هستند، اما ایران حتی از نظر قوانین تجارت همگن و همراه با این مقوله نیست که این خود باعث عدم ایجاد تعادل در مناسبات اقتصادی و سیاسی می‌شود.

وی یکی از مصادیق بی‌توجهی و مغفول ماندن حوزه گردشگری در اکو را عدم انجام هیچ‌گونه اقدامی در راستای لغو ویزای گردشگری بین کشور‌های عضو با هدف سهولت بیشتر در رفت و آمد و ترغیب به سفر و انجام گردشگری دانست.

این پژوهشگر حوزه گردشگری در ادامه افزود: اگر بخواهیم چشم‌انداز و هندسه مشخصی را با توجه به اشتراکات فرهنگی و هم‌پوشانی ظرفیت‌های این منطقه در نظر بگیریم باید بگوییم کشور‌های عضو باید به عنوان یک هدف کلان به دنبال تحقق این امر باشند که یک هویت شرقی مشترک را در سطح بین‌المللی محقق سازند.

نخکوب گفت: اگر گردشگری را به عنوان یک صنعت مولد در نظر بگیریم، ضرورتاً باید برای توسعه آن میان عرضه و تقاضا تناسب وجود داشته باشد، می‌بایست در وهله اول برای عرضه محصولات گردشگری این منطقه با همفکری و تعامل مناسب میان سران کشور‌های عضو این سازمان، خدمات و ظرفیت‌های مختلف کشور‌های عضو را معرفی و در واقع عرضه کنیم.

این کارشناس حوزه گردشگری در راستای بهبود مقوله تقاضا نیز لازم دانست که با تعیین نقشه راه و استراتژی دقیق و درست، همکاری لازم بین ۱۰ کشور عضو با هدف بازاریابی و بازارسازی در سایر کشور‌ها انجام شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: زمانی که این دو الزام در توازن منطقی قرار گرفت می‌توان چشم‌اندازی خوبی برای پیشرفت گردشگری در منطقه اکو متصور شد؛ در غیر این صورت اگر تنها گردشگری اکو را منحصر و محدود به گردشگری داخلی منطقه کنیم، قادر به ایجاد درآمد ناخالص از طریق برندسازی گردشگری اکو و معرفی هویت شرقی اکو به خارج از منطقه و در سطح بین‌المللی نخواهیم بود.