یک «عامل پنهان» باعث جهش در DNA ما می‌شود و در افراد غیرسیگاری باعث سرطان می‌شود

به گزارش مجله خبری نگار، این یافته‌ها گامی مهم در جهت درک این موضوع است که چرا نسبت افراد غیرسیگاری در میان بیماران سرطان ریه در سراسر جهان در حال افزایش است، پدیده‌ای که محققان آن را «یک مشکل بهداشت جهانی فوری و به سرعت در حال رشد» توصیف کرده‌اند.

پروفسور لودمیل الکساندروف، محقق ارشد دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو و یکی از نویسندگان این مطالعه، توضیح داد که تیم علمی مدتی متوجه این «روند نگران‌کننده» شده بود، بدون اینکه بتواند علل آن را تعیین کند. وی افزود که تحقیقات جدید ارتباط قوی بین آلودگی هوا و همان نوع جهش‌های ژنتیکی را نشان می‌دهد که معمولاً در افراد سیگاری مبتلا به سرطان ریه ظاهر می‌شود.

این مطالعه بر اساس تجزیه و تحلیل جامع کل کد ژنتیکی تومور‌های ریه که از ۸۷۱ بیمار غیرسیگاری در سراسر اروپا، آمریکای شمالی، آفریقا و آسیا، به عنوان بخشی از یک پروژه تحقیقاتی بزرگتر به نام مطالعه شرلوک-لانگه، استخراج شده بود، انجام شد. محققان به نتیجه جالبی رسیدند: سطوح بالاتر آلودگی هوا در یک منطقه با افزایش قابل توجه تعداد جهش‌های سرطان‌زا موجود در تومور‌ها در جمعیت آن منطقه مرتبط است.

به طور خاص، دانشمندان مشاهده کردند که آلودگی هوای ناشی از ذرات ریز با جهش در ژن TP۵۳ مرتبط است، همان ژنی که جهش در آن معمولاً در افراد سیگاری مبتلا به سرطان ریه رخ می‌دهد. محققان همچنین کشف کردند که افرادی که در معرض سطوح بالای آلودگی هوا قرار دارند، تلومر‌های کوتاه‌تری دارند، کلاهک‌های محافظ در انتهای کروموزوم‌ها که عملکردی مشابه کلاهک‌های پلاستیکی انتهای بند کفش دارند. تلومر‌های کوتاه شده زودرس نشانه‌ای از تقسیم سلولی شتاب‌یافته هستند که از ویژگی‌های بارز سرطان است.

دکتر ماریا ترزا لندی، اپیدمیولوژیست در موسسه ملی سرطان در ایالات متحده، اظهار داشت که این پدیده «یک مشکل جهانی فوری و رو به رشد است که نیاز به تلاش‌های تحقیقاتی فشرده برای درک کامل مکانیسم‌های آن دارد.»

شایان ذکر است که کاهش میزان سیگار کشیدن در بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته با افزایش قابل توجه نسبت افراد غیرسیگاری در میان بیماران سرطان ریه همراه بوده است. برآورد‌های اخیر نشان می‌دهد که ۱۰ تا ۲۵ درصد از تشخیص‌های جدید در افرادی رخ می‌دهد که هرگز سیگار نکشیده‌اند. اکثریت قریب به اتفاق این موارد، نوع خاصی از سرطان به نام آدنوکارسینوم است.

علیرغم پیشرفت‌های پزشکی، سرطان ریه همچنان علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است و سالانه تقریباً ۲.۵ میلیون مورد جدید تشخیص داده می‌شود.

چین با بیش از یک میلیون مورد مرگ و میر سالانه ناشی از این بیماری، در صدر جهان قرار دارد که به عوامل متعددی از جمله سیگار کشیدن، آلودگی هوا و سایر آلاینده‌های محیطی مربوط می‌شود.

مطالعات قبلی نشان داده‌اند که بالاترین میزان آدنوکارسینوم مرتبط با آلودگی هوا در شرق آسیا متمرکز است.

نکته قابل توجه این است که این مطالعه تنها افزایش اندکی در جهش‌های سرطان‌زا در افرادی که در معرض دود سیگار قرار داشتند، نشان داد. با این حال، خطر قابل توجهی را از برخی دارو‌های گیاهی چینی حاوی اسید آریستولوچیک آشکار کرد، به طوری که جهش‌های ژنتیکی متمایز مرتبط با این مواد تقریباً منحصراً در بیماران غیرسیگاری اهل تایوان ظاهر شد.

لندی گفت که جهش مرموز دیگری در افراد مبتلا به سرطان ریه که هرگز سیگار نکشیده‌اند مشاهده شده است، اما در افراد سیگاری مشاهده نشده است. این امر تیم تحقیقاتی را بر آن داشته است تا تلاش‌های خود را بر مطالعه‌ی فشرده‌تر این پدیده متمرکز کنند تا ابعاد و مکانیسم‌های آن را درک کنند.

منبع: گاردین