به گزارش مجله خبری نگار-بروکسل: وقتی مردم به آلودگی فکر میکنند، هوا و آب اولین چیزهایی هستند که به ذهنشان خطور میکند. اما سر و صدا، نوع نامرئی آن، به همان اندازه خطرناک است.
فصل تعطیلات تابستانی در حال اوج گرفتن است و چه کسی آرزوی فرار به یک روستای کوهستانی آرام یا یک ساحل خلوت را ندارد؟ اما رسیدن به این مقاصد با ماشین، قطار یا هواپیما، سطح بالای آلودگی صوتی را که میلیونها اروپایی را در سراسر قاره تحت تأثیر قرار میدهد، افزایش میدهد.
طبق آخرین برآوردهای آژانس محیط زیست اروپا، از هر پنج شهروند اتحادیه اروپا، بیش از یک نفر به طور مزمن در معرض سطوح مضر سر و صدای محیطی قرار دارد و این رقم در مناطق شهری رو به افزایش است. منبع اصلی این آلودگی، حمل و نقل جادهای - چه شهری و چه روستایی - و پس از آن راهآهن و فرودگاهها هستند.
سازمان بهداشت جهانی میگوید که سر و صدا، درست پس از آلودگی هوا، دومین عامل اصلی مشکلات زیستمحیطی برای سلامتی است. سر و صدا بخشی از اهداف مبارزه با آلودگی کمیسیون اروپا است. این کمیسیون قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ نسبت افرادی را که از آزار مزمن ناشی از سر و صدای حمل و نقل رنج میبرند، در مقایسه با سطح سال ۲۰۱۷، ۳۰ درصد کاهش دهد.
اتحادیه اروپا در دستورالعمل آلودگی صوتی زیستمحیطی، آستانهای برای آلودگی صوتی تعیین کرده است. با این حال، این اتحادیه محدودیتهای صوتی یا اقداماتی را که کشورها باید در برنامههای عملیاتی مدیریت نویز خود لحاظ کنند، مشخص نمیکند. این موضوع در صلاحیت هر کشور است.
این دستورالعمل همچنین انتشار صدا را در منبع آنها تنظیم میکند، به عنوان مثال با تصویب قانونی که میزان صدای مجاز وسایل نقلیه را محدود میکند. این محدودیتها به سطح ۵۵ دسیبل (dB) یا بیشتر در طول روز و شب (۲۴ ساعت) و ۵۰ دسیبل در شب اشاره دارد. سطح ۵۵ دسیبل به صداهای متوسط اشاره دارد، مانند معادل صدای یک خیابان مسکونی یا یک مکالمه معمولی. سر و صدا چگونه به ما آسیب میرساند؟ ۵۵ دسیبل ممکن است صدای بلندی نباشد، اما سازمان بهداشت جهانی در مورد اثرات قرار گرفتن مزمن در معرض سر و صدای محیطی بر سلامت جسمی و روانی هشدار داده است.
در سال ۲۰۱۸، این سازمان اعلام کرد: «زندگی در منطقهای که تحت تأثیر سر و صدای حمل و نقل قرار دارد، با افزایش خطر ابتلا به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله بیماریهای قلبی عروقی، متابولیک و سلامت روان، مرتبط است.»
اگر استانداردهای سختگیرانهتر سازمان بهداشت جهانی (میانگین ۴۵، ۵۳ و ۵۴ دسیبل در طول روز به ترتیب برای سر و صدای هواپیما، جاده و راهآهن) در اتحادیه اروپا اعمال شود، میزان مواجهه از ۲۰٪ - یا حدود ۱۰۶ میلیون نفر - به بیش از ۳۰٪ افزایش مییابد.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اثرات سر و صدا سالانه منجر به ۴۸۰۰۰ مورد جدید بیماری قلبی و ۱۲۰۰۰ مرگ زودرس در اروپا میشود. علاوه بر این، تخمین زده میشود که ۲۲ میلیون نفر از ناراحتی مزمن شدید و ۶.۵ میلیون نفر از مشکلات خواب رنج میبرند. سر و صدای محیطی همچنین با اختلالات شناختی و روانی مرتبط است.
دکتر ماریا آنجلز بونماتی، از انجمن خواب اسپانیا، توضیح داد که سر و صدای شبانه مانع از آرامش و قطع ارتباط لازم برای به خواب رفتن میشود.
بونماتی گفت: «این میتواند ما را ناگهان از خواب بیدار کند یا ما را در مراحل سطحی خواب نگه دارد که به دلیل تغییرات در ساختار آن منجر به کیفیت پایین خواب میشود: ما دیرتر به خواب میرویم، زودتر از آنچه نیاز داریم از خواب بیدار میشویم یا زمان بیشتری را در خواب عمیق میگذرانیم، همراه با خواب REM مختل شده.»
او افزود که تحمل سر و صدای روز با فشار خون بالا و استرس و همچنین بدتر شدن خلق و خو مرتبط است. او توضیح داد: «برای شهروندان مهم است که اهمیت خواب و استراحت را برای همسایگان خود درک کنند. علاوه بر این، برای مؤسسات بسیار مهم است که از کالای کمیابی مانند سکوت محافظت کنند.»
علاوه بر سلامت انسان، سر و صدای محیطی اثرات منفی بر حیات وحش و آبزیان دارد و باعث اختلالات رفتاری، مشکلات ارتباطی و اختلال در ظرفیت تولید مثل میشود. چه کسی این همه سر و صدا را تولید میکند؟ سر و صدای حمل و نقل به عنوان علت اصلی سر و صدا شناسایی شده است و ترافیک جادهای به عنوان منبع اصلی آن است.
در ارزیابی منتشر شده در دسامبر سال گذشته - بر اساس دادههای سال ۲۰۲۲ - آژانس محیط زیست اروپا کاهش جزئی در میزان مواجهه با این سر و صدا را مشاهده کرد، اما هشدار داد که این کاهش میتواند با مهاجرت بیشتر مردم به مناطق شهری و در نتیجه افزایش سطح ترافیک جبران شود.
با این حال، کاهش سر و صدای هواپیما که توسط دادهها نشان داده شده است - که احتمالاً به دلیل همهگیری کووید-۱۹ بوده است - کوتاهمدت بود: همانطور که آژانس کنترل ترافیک هوایی اروپا، یوروکنترل، در اوایل تابستان امسال گزارش داد، حجم ترافیک هواپیماها به سطح قبل از همهگیری بازگشته است، با ۳۷۰۰۰ پرواز در روزهای اوج، و در نتیجه سر و صدا.
در فرانسه، دولت هفته گذشته اعلام کرد که مقررات پروازهای شبانه در فرودگاه اورلی پاریس را برای کاهش آلودگی صوتی تشدید خواهد کرد، بدون اینکه تعداد پروازها را کاهش دهد، همانطور که فعالان محیط زیست و ساکنان محلی خواستار آن شدهاند.
وزارت حمل و نقل در بیانیهای اعلام کرد که اقدامات جدید شامل «اعمال مقررات منع رفت و آمد جزئی از ساعت ۱۰ شب برای پر سر و صداترین هواپیماها میشود - فقط بیصداترین هواپیماها اجازه فرود و پرواز پس از ساعت ۱۰ شب را خواهند داشت.»
برای محافظت از خواب ساکنان محلی، دومین فرودگاه شلوغ فرانسه مشمول ممنوعیت شدید پرواز بین ساعت ۱۱:۳۰ شب و ۶:۰۰ صبح است. دولت فرانسه همچنین پس از اعتراضات طولانی مدت طرفداران محیط زیست و ساکنان علیه سر و صدا، از یک طرح ملی برای افزایش استفاده از عایقهای صوتی در اطراف فرودگاههای بزرگ خبر داد. مراقب باشید! تلاشها برای کاهش آلودگی صوتی در سراسر اروپا متفاوت است و اغلب تحت صلاحیت استانها یا حتی شهرداریها قرار میگیرد.
دادههای موسسه حفاظت و تحقیقات محیط زیست ایتالیا (ISPRA) نشان داد که بخش بزرگی از جمعیت در معرض سطوح سر و صدایی هستند که از محدودیتهای توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، چه به طور کلی و چه در شب، فراتر میرود.
با این حال، بسیاری از مناطق فاقد قانون خاص آلودگی صوتی هستند و کمتر از دو سوم شهرداریها ابزاری برای مدیریت آلودگی صوتی اتخاذ کردهاند. بر اساس دادههای پلتفرم دیجیتال SES برای سال ۲۰۲۴، در اسپانیا، تقریباً ۶۰ درصد از جمعیت در طول روز در معرض سطوح سر و صدایی قرار دارند که از محدودیتهای تعیینشده توسط سازمان بهداشت جهانی فراتر میرود.
طبق گزارش آژانس محیط زیست اروپا، آلودگی صوتی سالانه باعث بیش از ۱۰۰۰ مرگ زودرس و ۴۰۰۰ بستری در بیمارستان میشود.
بخشی از آلودگی صوتی را میتوان به انسانها نسبت داد: در محلههای تاریخی مادرید، بارسلونا و والنسیا، که بسیاری از خانهها فاقد تهویه مطبوع هستند و باز کردن پنجرهها برای خنک شدن ضروری است، خواب آرام در شب در تابستان غیرممکن است. اقدامات قانونی مربوط به سر و صدا فراتر از میلهها گسترش یافته است و انجمنهای ضد سر و صدا در سراسر کشور ظهور کردهاند.
ایگناسیو پرو، نویسنده اسپانیایی، اخیراً در روزنامه ال پایس نوشت: «تنها چیزی که ما را از سایر کشورها متمایز میکند این است که ما پر سر و صداتر هستیم.» در آلمان، چندین ایالت از دولت فدرال خواستهاند تا در سال ۲۰۲۳ قوانین سختگیرانهتری را برای محدود کردن سر و صدای ترافیک وضع کند.
طبق آمار اداره محیط زیست فدرال در همان سال، تقریباً ۸.۵ میلیون آلمانی فقط در جادههای اصلی در معرض سطوح سر و صدای تهدیدکننده سلامت قرار داشتند، در حالی که ۶.۴ میلیون نفر از ترافیک بلند راهآهن رنج میبردند. گروه کاری محیط زیست آلمان خواستار محدودیت سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت در مناطق مسکونی به عنوان ابزاری مؤثر برای کاهش سر و صدای جاده است.
در مقدونیه شمالی، که نامزد پیوستن به اتحادیه اروپا است، سطح آلودگی صوتی تقریباً در حد میانگین اروپا است، اما از نظر گردشگری و ازدحام جمعیت، نسبت به بسیاری از مقاصد گردشگری محبوب، آرامتر است.
طبق آمار وزارت کشور مقدونیه، شهر اوهرید، محبوبترین مقصد گردشگری، بیشترین تعداد گزارشهای مربوط به اختلالات صوتی را ثبت میکند. آیا وقت آن رسیده که روی گوشگیر سرمایهگذاری کنیم؟ در گزارشی که ژانویه گذشته منتشر شد، دیوان محاسبات اروپا سیاستهای ضد آلودگی کمیسیون اروپا را بررسی کرد و از آنها به دلیل وجود روزنهها و تأخیر در ارزیابی و گزارش آلودگی صوتی توسط کشورهای عضو انتقاد کرد.
دادگاه همچنین از فقدان مقادیر یا اهداف محدودکننده برای کاهش سر و صدا در اتحادیه اروپا ابراز تاسف کرد و نوشت: «ما معتقدیم که فقدان اهداف کاهش سر و صدا در اتحادیه اروپا، کشورهای عضو را به اولویتبندی اقدامات برای کاهش مؤثر آلودگی صوتی تشویق نمیکند.»
دیوان محاسبات اروپا افزود که شهرها به دلیل عدم هماهنگی بین مقامات، تردید در مورد اثربخشی اقدامات و مقاومت ساکنان، در انجام اقدامات مؤثر با مشکلاتی مواجه هستند.
دادگاه توصیه کرد که تا سال ۲۰۲۹، اهدافی در سطح اتحادیه اروپا در چارچوب استراتژی کاهش نویز اروپا تعیین شود و این اهداف با اهداف توصیهشده توسط سازمان بهداشت جهانی همسو شوند. ارزیابی پیشرفت حاصلشده به دلیل عدم گزارشدهی دشوار است.
آژانس محیط زیست اروپا در ارزیابی خود برای سال ۲۰۲۵، با نگاهی به سال ۲۰۳۰، اعلام کرد که هدف کاهش ۳۰ درصدی تعداد افرادی که تحت تأثیر سر و صدای حمل و نقل قرار میگیرند، «دور از دسترس» است و در مقایسه با سال ۲۰۱۷، تنها ۲ درصد پیشرفت داشته است.
(دی پیای)