اقتصاد اسرائیل روی لبه تیغ؛ فروپاشی نزدیک است؟

به گزارش مجله خبری نگار، در روز‌هایی که آژیر خطر در تل‌آویو و حیفا خاموش نمی‌شود، آژیر هشدار برای اقتصاد اسرائیل هم به صدا درآمده است.

نگاهی به آمار‌ها و واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد که هزینه‌های نظامی، فرار سرمایه‌ها، آسیب به زیرساخت‌ها و فشار اجتماعی، رژیم صهیونیستی را به مرز یک بحران اقتصادی تمام‌عیار رسانده است.

کارشناسان اقتصادی معتقدند افزایش سرسام‌آور هزینه‌های جنگ، کاهش خدمات عمومی، مهاجرت نخبگان و تعطیلی هزاران کسب‌وکار، اقتصاد این رژیم را به آستانه فروپاشی رسانده است.

ادامه جنگ برای رژیم صهیونیستی نه فقط یک تهدید امنیتی، بلکه یک تهدید وجودی اقتصادی است.

هزینه‌های فلج‌کننده تجاوزگری

اسرائیل روزانه ۷۰۰ تا ۹۰۰ میلیون دلار برای ادامه جنگ هزینه می‌کند. تنها در هفته اول درگیری، نزدیک به ۶ میلیارد دلار خرج شده است؛ رقمی که معادل بودجه سالانه کل بخش آموزش یا بهداشت این رژیم است.

سامانه‌های پدافند میلیارد‌ها دلار بلعیده‌اند، در حالی‌که حتی نمی‌توانند مقابل تعدد همه موشک‌ها را بگیرند.

طبق برآورد تحلیلگران، اگر جنگ با همین شدت ادامه یابد، تا پایان تابستان، هزینه‌های نظامی از مرز ۱۰۰ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.

زیرساخت‌ها در حال فروپاشی

بخش زیادی از بودجه عمومی به جنگ اختصاص یافته و دولت مجبور به کاهش خدمات اجتماعی، یارانه‌ها و بودجه شهرداری‌ها شده است.

هزاران مدرسه در مناطق شمالی و جنوبی تعطیل شده‌اند؛ بیمارستان‌ها با کمبود شدید پرسنل و تجهیزات مواجه‌اند.

قیمت اجاره خانه در شهر‌های نسبتاً امن تا ۳۰٪ افزایش یافته، در حالی که تقاضا برای مهاجرت داخلی و خارجی رو به رشد است.

بازارها؛ رشد ساختگی، ریزش واقعی

گرچه شاخص بورس در ظاهر رشد کرده، اما این رشد بیشتر به دلیل ورود پول دولتی و سفته‌بازی در سهام صنایع دفاعی است.

اقتصاد واقعی اسرائیل در حال کوچک شدن است. بیش از ۴۶ هزار کسب‌وکار خرد طی ۶ ماه گذشته تعطیل شده‌اند.

نرخ بهره وام‌های تجاری بالا رفته و بانک‌ها به شدت محتاط شده‌اند. فعالان اقتصادی از نبود امنیت، تورم و رکود گلایه دارند.

محدودیت‌های اسرائیل برای عبور از بحران

رامین فرهادی، کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: اقتصاد اسرائیل به‌ظاهر ایستاده، اما درون آن خلأ بزرگی در حال شکل‌گیری است. بازار بورس تلاویو نوسان دارد، ولی اینها بیشتر ناشی از تزریق منابع دولتی و سرمایه‌گذاری در صنایع نظامی است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد، واقعیت در خیابان‌ها و در کسب‌وکار‌های کوچک رقم می‌خورد؛ جایی که هزاران مغازه و واحد تجاری تعطیل شده‌اند، مردم قدرت خریدشان را از دست داده‌اند و طبقه متوسط دیگر تاب ندارد.

وی افزود: گزینه‌های عبور از بحران برای اسرائیل بسیار محدودند. بخش قابل‌توجهی از بودجه به جنگ اختصاص یافته و منابع داخلی برای جبران این سطح از هزینه کافی نیست. افزایش مالیات در چنین شرایطی خطر مضاعف ایجاد خواهد کرد و چاپ پول منجر به تورم می‌شود. تنها گزینه‌ای که باقی مانده، قرض گرفتن با نرخ بهره بالاست که آن هم آینده اقتصادی را تیره‌تر خواهد کرد.

فرهادی تاکید کرد: آموزش، بهداشت، خدمات شهری، اعتماد عمومی، سرمایه‌گذاری خارجی و بازار کار هم بخشی از اقتصادند. اگر جنگ تا بیش از ۳ ماه دیگر ادامه پیدا کند، بحران اعتماد عمومی و سرمایه‌گذاران، وارد سراشیبی سقوط خواهد شد. دولت حتی اگر بخواهد ادامه دهد، اقتصاد زیر پایش فرو خواهد ریخت.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به نشانه‌های سقوط اقتصادی اسرائیل تصریح کرد:

نرخ مهاجرت نخبگان افزایش یافته، سرمایه‌گذاران خارجی پروژه‌هایشان را متوقف کرده‌اند، خروج سرمایه در سکوت ادامه دارد. شهر‌هایی مانند حیفا و اشدود دیگر جذابیت اقتصادی ندارند. سیستم بهداشت با بحران نیرو و بودجه مواجه است. همه اینها نشانه‌های سقوط اسرائیل است.

سناریو‌های پیش روی اقتصاد رژیم صهیونی

در صورت ادامه جنگ طی ماه‌های آینده، نرخ رشد اقتصادی منفی خواهد شد، بدهی‌ها از کنترل خارج می‌شوند و ناآرامی اجتماعی شدت خواهد گرفت.

این موضوع می‌تواند شروع یک بحران مالی واقعی در داخل اسرائیل باشد.

اسرائیل در بهترین حالت به چند میلیارد دلار کمک خارجی نیاز خواهد داشت تا فقط بایستد، نه اینکه رشد کند.

اقتصاد اسرائیل امروز ظاهراً سرپاست، اما تکیه‌اش بر چوب‌های پوسیده است:

جنگ هم‌زمان در چند جبهه، بودجه نظامی افسارگسیخته، کاهش خدمات عمومی و نارضایتی اجتماعی، سیگنال‌های فروپاشی اقتصادی را تقویت کرده است.

اگر این شرایط تا ۳ ماه آینده ادامه یابد، پیش‌بینی‌ها از کاهش رشد اقتصادی، افزایش بدهی، افت رتبه اعتباری و شورش‌های اجتماعی حکایت دارد.

به زبان ساده، اقتصاد اسرائیل تاب‌آوری بیش از چند ماه دیگر را در جنگ تمام‌عیار ندارد، مگر آنکه با عقب‌نشینی یا کمک خارجی گسترده روبه‌رو شود.