به گزارش مجله خبری نگار، آسنو بلبان یالچین، مورخ هنر بیزانس، در بیانیهای به آژانس در مقابل مسجد ایاصوفیه گفت که «این روند دشوار خواهد بود و صفحه مهمی را در تاریخ ایاصوفیه باز خواهد کرد» و خاطرنشان کرد که «کار برای بازسازی سایر بخشهای ساختمان به مدت ۱۰ سال در حال انجام است.»
"این واقعا یک ساختمان پر از شگفتی است، زیرا گاهی اوقات همه چیز به گونهای پیشرفت میکند که ما انتظارش را نداریم؛ بنابراین ما یک برنامه (بازسازی) طراحی و تهیه میکنیم، اما وقتی شروع میکنید، ممکن است همه چیز متفاوت باشد.»
احمد گولیچ، کارشناس حفاظت و مرمت بناهای فرهنگی، به این آژانس گفت که «گنبد ابتدا برای محافظت از آن در طول فرآیند مرمت پوشانده میشود و پس از آن لایه سربی گنبد برداشته میشود تا پروژه مرمت و تحکیم ادامه یابد.»
گولیچ پیش بینی کرد که درهای ایاصوفیه همچنان به روی نمازگزاران و بازدیدکنندگان در طول فرآیند مرمت باز خواهد بود و خاطرنشان کرد که این روند را دشوارتر میکند.
به گفته حسن فرات دکاش، استاد معماری دانشگاه فاتح سلطان محمت، با بالا آمدن لایه سربی، مشکلات واقعی سازه روشنتر میشود.
به گفته کارشناسان، "پروژه نگهدارنده بر نقاط ضعف شناسایی شده در سازه در طول شبیه سازیهای بزرگ زلزله، در کشوری که خطوط گسل با هم تلاقی میکنند، تمرکز خواهد کرد. "
کارشناسان تاریخی برای اتمام کار مرمت "در صورت مشکلات آب و هوایی یا انجام کارهای اضافی که در چارچوب برنامه نیست" اعلام نکردند.
قابل ذکر است که ایاصوفیه به مدت ۹۰۰ سال بزرگترین کلیسای جامع جهان بود تا اینکه در سال ۱۴۵۳ توسط سلطان محمد فاتح عثمانی افتتاح شد و سپس در نزدیک به ۵۰۰ سال به یکی از معروفترین مساجد تبدیل شد.
بیش از ۷۰ سال پیش، جمهوری سکولار ترکیه این ساختمان را به موزه تبدیل کرد، اما رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، آن را در سال ۲۰۲۰ به وضعیت سابق خود به عنوان مسجد بازگرداند.
منبع: رویترز