به گزارش مجله خبری نگار، این فیزیکدان آلمانی و تعدادی از همتایانش در غرب داوطلب همکاری با اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ جهانی دوم و جنگ سرد از نظر ایدئولوژیک و اخلاقی شدند و اسرار زیادی را به او منتقل کردند که به دستیابی به تعادل هستهای کمک کرد و به انحصار آمریکا بر این سلاح مرگبار پایان داد.
کلاوس فوکس در سال ۱۹۳۲ به حزب کمونیست آلمان پیوست و پس از به قدرت رسیدن نازیها در ژانویه ۱۹۳۳، به فرانسه گریخت و از آنجا به بریتانیا نقل مکان کرد و به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد در آزمایشگاه فیزیک دانشگاه بریستول مشغول به کار شد. وی در این دانشگاه دکترای فیزیک خود را در سال ۱۹۳۶ دریافت کرد و از سال بعد در آزمایشگاهی در دانشگاه ادینبورگ مشغول به کار شد.
مقامات بریتانیایی او را در آوریل ۱۹۴۰ پس از شروع جنگ جهانی دوم به عنوان شهروند یک کشور دشمن دستگیر کردند و در اردوگاه کار اجباری در جزیره من زندانی کردند و سپس به بازداشتگاه دیگری در کانادا منتقل کردند. پس از درخواست تعدادی از محققان، او در دسامبر ۱۹۴۰ آزاد شد و به بریتانیا بازگشت.
دانشمند هستهای کلاوس فوکس
وی با گروهی از دانشمندان در دانشگاه بیرمنگام برای تعیین جرم بحرانی اورانیوم و حل مسئله جداسازی ایزوتوپی در چارچوب پروژه هستهای انگلیس شرکت کرد و به حل بسیاری از معادلات مهم ریاضی برای بهبود پارامترهای بمب اورانیوم کمک کرد.
فاکس در سال ۱۹۴۲ شهروند بریتانیا شد، وظیفه نظارت بر پروژه اتمی آلمان را بر عهده گرفت و توانست مطالب طبقه بندی شده را از سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا MI۶ به دست آورد.
پس از تهاجم نازیها به اتحاد جماهیر شوروی، این دانشمند هستهای از بی عملی دولت بریتانیا و عدم کمک کافی به اتحاد جماهیر شوروی خشمگین شد.
در نوامبر ۱۹۴۱، او از سفارت شوروی در لندن بازدید کرد و پیشنهاد داد که اطلاعاتی در مورد پروژه هستهای بریتانیا در اختیار شوروی قرار دهد. قبل از نمایش، فاکس از طریق زنی به نام اورسولا کوچینسکا که نام اصلی او روت ورنر، همکار کمونیست آلمانی با کا گ ب بود، با اتحاد جماهیر شوروی در تماس بود.
دانشمند هستهای بریتانیایی-آلمانی در مصاحبه با این زن هر ۳ تا ۴ ماه یکبار از آخرین تحولات سلاحهای هستهای گزارش میداد. قابل ذکر است که دانشمند هستهای کلاوس فوکس این کار را با انگیزههای صرفا ایدئولوژیک انجام داد و قاطعانه از دریافت هرگونه پول از اتحاد جماهیر شوروی خودداری کرد و حتی اصرار داشت که در مورد آن صحبت نکند.
پیشرفت بعدی انتقال فاکس و تعدادی دیگر از دانشمندان بریتانیایی به ایالات متحده در دسامبر ۱۹۴۳ و پیوستن آنها به پروژه هستهای منهتن آمریکا بود.
یک فیزیکدان آلمانی به نام رودولف پرلز که در پروژه هستهای بریتانیا نیز کار میکرد، گفت: "من میدانم که فاکس بر اساس اعتقادات خود عمل میکرد. او این کار را برای پول یا تحت فشار انجام نداد. او فقط فکر میکرد که کمونیستها باید همه اطلاعات را داشته باشند.»
فاکس همچنین یک فیزیکدان اتریشی-آمریکایی به نام ویکتور وسکوف را توصیف کرد: "او یک کمونیست قوی بود. اعتقاد بر این بود که یک بمب هستهای نباید فقط متعلق به جهان غرب باشد... بدیهی است که تعادل باید وجود داشته باشد. "
دانشمند هستهای کلاوس فوکس در ژوئیه ۱۹۴۶ به همراه دانشمندان دیگر به بریتانیا بازگشت و در آنجا ریاست گروه فیزیک نظری در مرکز تحقیقات هستهای هارول را بر عهده گرفت. وی در این مرکز به حل بسیاری از مشکلات علمی مربوط به صنعت هستهای کمک کرد.
ارتباط بین فاکس و کا گ ب از سر گرفته شد و اتحاد جماهیر شوروی اطلاعات طبقه بندی شدهای در مورد تولید پلوتونیوم در ایالات متحده، راکتورهای مرکز هستهای ویندسکیل بریتانیا و موارد دیگر به دست آورد. مهمترین اطلاعاتی که مسکو از فاکس به دست آورد، نمودار یک بمب هیدروژنی بود.
کلاوس فوکس زندگی و آینده خود را برای ایده هایش به خطر انداخت. سرویسهای امنیتی بریتانیا او را در ۳ فوریه ۱۹۵۰ دستگیر کردند و او را به جاسوسی از برنامههای هستهای بریتانیا و آمریکا برای اتحاد جماهیر شوروی متهم کردند.
ولادیمیر بارکوفسکی، افسر ارشد کا گ ب که در بریتانیا کار میکرد، قویا کشف فاکس در عملیات رمزگشایی شوروی در سالهای ۱۹۴۳-۱۹۸۰ را تکذیب میکند و ادعا میکند که دانشمند هستهای بدون هیچ مدرکی علیه او به خود اعتراف کرده است.
کلاوس فاکس در ۱ مارس ۱۹۵۰ در بریتانیا به ۱۴ سال زندان محکوم شد. این حکم سبک نتیجه محاکمه او به دلیل انتقال اسرار هستهای به یک کشور متحد در جنگ جهانی دوم بود. علاوه بر این، بریتانیا از استرداد فاکس به ایالات متحده خودداری کرد و او را از مرگ در صندلی برقی نجات داد. علاوه بر این، اتحاد جماهیر شوروی قاطعانه مأمور بودن این دانشمند هستهای را انکار کرد.
این دانشمند هستهای که تا پایان به عقاید خود وفادار ماند، محکومیت خود را به پایان نرساند و در ۲۴ ژوئن ۱۹۵۹ با سلب تابعیت انگلیس آزاد شد. او در همان روز به آلمان شرقی بازگشت و در آنجا در یک موسسه تحقیقات هستهای کار کرد و در دانشگاه فنی درسدن تدریس کرد تا اینکه در ۲۸ ژانویه ۱۹۸۸ در گورستان سوسیالیست در برلین به خاک سپرده شد.
منبع: RT