پرشور و پیگیر مانند محسن شریفیان

به گزارش مجله خبری نگار، موسیقی محلی کشور ما به چند نفر شبیه محسن شریفیان نیاز دارد؛ اندازه او پیگیر، جدی و پرتلاش. محسن شریفیانِ ۴۸ ساله که نشان درجه یک هنری در رشته موسیقی و نوازندگی نی‌انبان را دارد، اندازه چندنفر و چندنهاد برای شناساندن هرچه بیشتر موسیقی محلی جنوب، به‌ویژه بوشهر در سطح داخلی و بین‌المللی زحمت کشیده و می‌کشد.

«مهارت ساختن و نواختن نی‌انبان» با همت محسن شریفیان در سال ۹۴ در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسید. شریفیان علاوه بر نوازندگی، اهل پژوهش درباره فرهنگ هم هست و کتاب پژوهشی، به نام «بابا الهوا، موسیقی و مردم‌شناسی بومیان کیش» در سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر برگزیده شد. شریفیان در سال ۷۲ گروه موسیقی «لیان» را تشکیل داد که بعد از ۳۰ سال همچنان می‌درخشد و طرفداران ویژه خود را دارد. به بهانه کنسرت گروه «لیان» در شامگاه ۱۲ اسفند در پایتخت به مرور کارنامه محسن شریفیان در سال جاری پرداخته‌ایم.

شب پرشور «لیان» در برج میلاد

کنسرت گروه «لیان» به سرپرستی محسن شریفیان، ۱۲ اسفند در برج میلاد برگزار شد. این کنسرت در همان ابتدا یک غافلگیری داشت و آن تک‌نوازی نی‌انبانِ دختر شریفیان بود. ویدئوی اجرای لیانا شریفیان در فضای مجازی بسیار پربازدید بود و واکنش مثبت مخاطبان را به همراه داشت.

بعد از این اجرا قطعه «عید بیو» با آواز آکا صفوی اجرا شد و بعد از آن شریفیان قطعه‌ای را به غواصان شهید کشورمان تقدیم کرد و گفت: «من در همه کنسرت‌هایم قطعه‌ای را به غواصان شهید تقدیم می‌کنم. زندگی همه ما در جنوب، چه در شادی و چه در غم به دریا گره خورده و این موضوع همیشه برای ما حائز اهمیت است. پس برای این قطعه همه با هم چشم‌هایمان را می‌بندیم و برج میلاد را به سمت خلیج‎فارس می‌بریم». کنسرت «لیان» با خیام‌خوانیِ محبوبِ بوشهری‌ها پیش رفت. شریفیان در آخر کنسرت هم به لغو اختتامیه رویداد موسیقی «کوچه» اشاره و قطعه‌ای را به عوامل برگزاری «کوچه» تقدیم کرد و از مدیران فرهنگی خواست از این رویداد حمایت و سال آینده آن را برگزار کنند».

داستان ثبت ملی نی‌انبان با ۲۱۰ سال قدمت

مردم کشورمان در سال‌های اخیر با برنامه «خندوانه» و اجرای موسیقی محلی بوشهر توسط جناب‌خان و نیز فعالیت‌های بی‌دریغ محسن شریفیان در عرصه پژوهشی بیش از پیش با ساز اصیل و قدیمی «نی‌انبان» آشنا شدند. مهرماه سال ۹۴ بود که محسن شریفیان از ثبت ملی «مهارت ساختن و نواختن ساز نی‌انبان» خبر داد و گفت: «از اینکه تدوین‌کننده این پرونده بودم، بسیار خوشحالم. با توجه به اینکه ساز نی‌انبان در استان‌های بوشهر، هرمزگان، کرمان و خوزستان حضور مؤثری دارد، این فضا وجود داشت که بتوانیم آن را ثبت ملی کنیم؛ زیرا این موضوع به نوعی پیش‌نیاز ثبت جهانی نی‌انبان در فهرست میراث معنوی سازمان یونسکو خواهد بود.

ساز نی‌انبان از قدمت تاریخی طولانی در ایران برخوردار است؛ به‌طوری که بسیاری از تاریخ‌نویسان و پژوهشگران سابقه تاریخی نواختن این ساز ملی را متعلق به قرن ۱۹ میلادی می‌دانند که با عنوان‌ها و اسامی مختلف توسط هنرمندان شهر‌های مختلف کشور نواخته می‌شده است. البته عده‌ای از سر ناآگاهی سابقه تاریخی این ساز را مربوط به کشور‌های دیگر می‌دانستند، اما در یک نقاشی از سر ویلیام اوسلی که طی سفر اخیرم به کانادا در یک جلسه پژوهشی از آن رونمایی کردم، نشان دادم که ساز نی‌انبان ۲۱۰ سال در ایران قدمت دارد».

نی‌انبان شریفیان در «صداتو»

نیمه اول امسال، مخاطبان شبکه نمایش خانگی یک مسابقه معمایی-موسیقایی به نام «صداتو» را دیدند؛ برنامه‌ای که کارگردانی آن را حامدجوادزاده به‌عهده داشت و محسن کیایی آن را اجرا می‌کرد. این مسابقه که در زمان پخش با استقبال خوب مخاطبان همراه بود، چهار راهنما یا کمک‌کننده داشت؛ شبنم مقدمی، محمد بحرانی، امیرمهدی ژوله و محسن شریفیان. هرکدام از این چهره‌ها به دلیل ویژگی‌های شخصی و حرفه‌ای خود مسابقه را جذاب کردند، اما حضور شریفیان به عنوان نوازنده نی‌انبان، شور و حال دیگری به «صداتو» بخشیده بود. او در اواسط برنامه و نیز انتهای مسابقه قطعاتی شاد با نوای نی‌انبان اجرا می‌کرد و محمدبحرانی نیز بیشتر اوقات با آوازش همراه او بود.

موسیقی محلی بوشهر، خارج از ایران

محسن شریفیان پیش از اجرای کنسرت در تهران، کنسرت‌های متعددی در کانادا و استرالیا اجرا کرد که استقبال فوق‌العاده‌ای از آن‌ها شد. پس از برگزاری این کنسرت‌ها، بسیاری از رسانه‌های کشور‌های آمریکا، استرالیا و کانادا درباره آن نوشتند و از آن به عنوانِ یک اتفاقِ ویژه یاد کردند. این در حالی است که یک نوازنده بین‌المللی نیز آنان را همراهی می‌کرد. گروه «لیان» در استرالیا در سالن Town Hall که یکی از سالن‌های اصلی و قدیمی شهر سیدنی است، به اجرای برنامه پرداخت و یکی از بزرگ‌ترین کنسرت‌های این گروه در سطح بین‌المللی رقم خورد.

در صفحه رسمی گروه «لیان» درباره کنسرت استرالیا نوشته‌شده: «ساز‌های نی جفتی جنوب ایران و دیجیریدوی بومیان استرالیا که از نفس نوازنده‌ها، نوا می‌سازند برای اولین بار در سطح بین‌المللی، گفتمانی جذاب از جنس هم سرایی و صلح جهانی را رقم خواهد زد. همنشینی این دو ساز آمیختن نوا‌های مردمانی است که در فاصله جغرافیایی قابل تأمل، هر دو دل به دریا‌ها سپرده‌اند و نواسازی متأثر از این دل‎سپردگی، ریشه در اشتراکات فرهنگی آن‌ها دارد». گروه «لیان» قرار است در سال ۲۰۲۴ نیز در خارج از کشور برنامه اجرا کند.

منبع: خراسان