به گزارش مجله خبری نگار،در بیماریهای خودایمنی، سیستم دفاعی بدن به چیزی که قرار است محافظت کند، حمله میکند و در مورد ام اس، بدن به غلاف میلین خود که پوششی محافظ برای اعصاب مغز و نخاع است، حمله میکند.
محققان قبلاً در تلاش بودند تا بفهمند چه چیزی باعث میشود سیستم ایمنی افراد مبتلا به ام اس به خودش حمله میکند. محققان به تازگی شواهد بسیار قانع کنندهای را یافتهاند که نشان میدهد دلیل این موضوع میتواند یک عفونت شایع باشد، دقیقاً عفونتی که توسط ویروس اپشتین بار EBV ایجاد میشود.
این یافتهها از مطالعهای که در ژانویه ۲۰۲۲ در مجله Science منتشر شد به دست آمده است. اگرچه محققان کشف کردند که EBV تنها عامل خطرناک برای ابتلا به ام اس نیست، آنها میگویند که EBV علت اصلی این بیماری است.
چه چیزی باعث بیماری مولتیپل اسکلروزیس میشود؟
اگرچه محققان قبلاً مشکوک بودند که EBV یکی از عوامل خطرناک اصلی برای ابتلا به ام اس است، چندین علت دیگر برای این بیماری وجود دارد.
پروفسور کلیر رایلی استادیار عصب شناسی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا و مدیر بالینی مرکز مولتیپل اسکلروزیس گفت: ترکیبی از محرکهای محیطی در یک میزبان مستعد ژنتیکی، همان چیزی است که احتمالاً منجر به این بیماری میشود.
علاوه بر EBV، تحقیقات چندین عامل خطرناک دیگر ام اس را پیدا کرده است که برخی از آنها عبارتند از:
سیگار کشیدن
قرار گرفتن کم در معرض نور خورشید
بارداری
چاقی دوران کودکی
ژنتیک نیز نقش حیاتی در بروز ام اس دارد. دکتر رایلی اضافه کرد که محققان حدود ۱۰۰ ژن را پیدا کرده اند که ممکن است در خطر ابتلا فرد به مولتیپل اسکلروزیس نقش داشته باشد.
با این حال در مورد EBV، تاکنون مطالعه علت دشوار بوده است. به عنوان مثال، شما نمیتوانید به طور هدفمند افراد را به EBV آلوده کنید تا ببینید چه کسی به ام اس مبتلا میشود.
گروهی از دانشمندانی با انجام یک آزمایش به نام طبیعت این موضوع را حل کردند. اساساً آنها سناریوها را به طور طبیعی در تحقیقات در طول زمان تماشا کردند.
در طول مطالعه چه اتفاقی افتاد؟
این تیم تحقیقاتی با همکاری نیروهای مسلح ایالات متحده، دادههای جمعآوریشده از نمونههای خون را از بیش از ۱۰ میلیون نفر در حال انجام وظیفه مورد بررسی قرار دادند. محققان این دادهها را بین سالهای ۱۹۹۳ و ۲۰۱۳ جمع آوری کردند.
نمونههای باقیمانده از آزمایشهای خون HIV که هر دو سال یکبار بر روی اعضای خدمات فعال انجام میشد، برای شناسایی وضعیت EBV و ارتباط بین عفونت EBV و شروع مولتیپل اسکلروزیس استفاده شد.
از ۱۰ میلیون عضو فعال، محققان ۹۵۵ مورد ام اس را شناسایی کردند. اما تنها ۸۰۱ نمونه خون برای ارزیابی وضعیت EBV در دسترس بودند. همه موارد به جز یکی از موارد ام اس برای آنتی بادیهای EBV در زمان شروع ام اس مثبت بودند، به این معنی که قبلاً عفونت را داشتند.
مطالعه در مورد ارتباط EBV با ام اس چه میگوید؟
به طور کلی، خطر ام اس پس از عفونت EBV ۳۲ برابر افزایش یافت، اما پس از ابتلا به ویروسهای دیگر مانند سیتومگالوویروس (CMV) بدون تغییر باقی ماند. محققان فاصلهای پنج ساله بین اولین نمونه خون مثبت EBV و شروع ام اس پیدا کردند.
نویسندگان بیان کردند که هیچ عامل خطرناک شناخته شده دیگری نمیتواند این یافتهها را توضیح دهد و پیشنهاد کردند که EBV علت اصلی ام اس است. این اولین مطالعهای است که شواهد قانع کنندهای از علیت ارائه میدهد.
آیا اگر EBV داشته باشیم، به ام اس مبتلا خواهیم شد؟
خیر، این فقط به این معنی است که اگر شما EBV را داشته باشید، ممکن است خطر ابتلا به ام اس بیشتر از کسی باشد که آن را نداشته است. شما ممکن است بدانید یا ندانید که EBV داشتهاید. گاهی اوقات EBV میتواند منجر به مونو نوکلئوز عفونی شود، در حالی که در بعضی موارد، EBV ممکن است به صورت یک عفونت سرماخوردگی یا آنفولانزا کوتاه مدت ظاهر شود.
دکتر ویلیام اچ رابینسون، که از استادان بخش پزشکی دانشگاه استنفورد است، توضیح داد که تقریباً همه انسانها در مقطعی به EBV آلوده میشوند، اما تنها بخش کوچکی از این افراد به ام اس مبتلا میشوند. این بدان معناست که سایر عوامل خطرناک باید برای ایجاد ام اس وجود داشته باشد.
در آینده این اطلاعات میتواند برای جلوگیری از EBV و احتمال ابتلا به ام اس ادامه یابد.
فایده این مطالعه برای عموم مردم چیست؟
از نوامبر ۲۰۲۲، هیچ واکسنی برای کمک به پیشگیری از EBV وجود نداشته است.
چگونه میتوانیم خطر ابتلا به ام اس را در جمعیت کاهش دهیم؟ چگونه میتوانیم از بروز ام اس در وهله اول جلوگیری کنیم؟
در ژانویه ۲۰۲۲، شرکت داروساری مدرنا اعلام کرد که درحال ساخت واکسن EBV در است. در آن زمان، مدرنا آزمایشات بالینی واکسن mRNA EBV خود را آغاز کرده بود. مدرنا قبلاً از همین نوع فناوری برای ساخت واکسن COVID-۱۹ خود استفاده میکرد.
تا ژانویه ۲۰۲۲، یک نفر با این واکسن واکیسنه شده بود. اما مدرنا برنامه ریزی کرده بود که تقریباً ۲۷۰ شرکت کننده بین ۱۸ تا ۳۰ سال را ثبت نام کند، به این امید که واکسن از مونونوکلئوز عفونی ناشی از EBV و عفونت بالقوه EBV جلوگیری کند.
واکسن EBV میتواند به عنوان یک استراتژی پیشگیرانه عمل کند. درک رابطه بین EBV و ام اس ممکن است به آگاهی عمومی در مورد اینکه چرا ممکن است در آینده واکسن دیگری به مردم ارائه شود کمک کند.
آیا این مطالعه به افرادی که در حال حاضر ام اس دارند کمک میکند؟
در حالی که واکسن EBV ممکن است به پیشگیری از ام اس در آینده کمک کند، ممکن است به افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند کمکی نکند.
مارتین آی بلکین، متخصص مغز و اعصاب و مدیر پزشکی مرکز مولتیپل اسکلروزیس انستیتوی اختلالات عصبی میشیگان (که در این مطالعه دخیل نیست)، گفت: این نتایج ممکن است درمانهای آتی ام اس را نیز شکل دهد. به عبارت دیگر، محققان میتوانند روی درمانهایی تمرکز کنند که عفونت EBV یا سلولهای ایمنی آلوده به EBV را هدف قرار میدهند.
دکتر بلکین میگوید: من فکر میکنم دلیلی برای امید به آینده بیماران مبتلا به ام اس و کاهش بروز ام اس در کل جمعیت جهانی وجود دارد.