به گزارش مجله خبری نگار، شغل کتابداری یک شغل مهم و مرتبط با حفظ و مدیریت منابع اطلاعاتی است. کتابداران معمولاً در کتابخانه ها، مراکز اطلاعاتی، موزهها و سایر مراکز فرهنگی و آموزشی کار میکنند. در این مقاله، به بررسی ویژگیهای شغل کتابداری و خصوصیات فرد کتابدار پرداخته خواهد شد.
شغل کتابداری به مجموعهای از فعالیتهای مرتبط با حفظ و مدیریت منابع اطلاعاتی اشاره دارد. کتابداران معمولاً به منظور تسهیل دسترسی به منابع اطلاعاتی و ترویج فرهنگ کتاب خوانی، به ارائه خدماتی به بازدیدکنندگان و کاربران کتابخانه میپردازند. این خدمات شامل ارائه راهنمایی و خدمات به بازدیدکنندگان برای یافتن منابع مورد نیازشان، حفظ، دسته بندی و مرتب سازی کتابها و منابع اطلاعاتی، تهیه و نگهداری اسناد، گزارشها و سایر مستندات مرتبط با کتابخانه، انجام کارهای مرتبط با مدیریت کتابخانه، مانند تدارک محیط کتابخانه، نصب و راه اندازی سیستمهای نرم افزاری مدیریت کتابخانه و ... میباشد.
برای انجام شغل کتابداری، فرد باید برخی خصوصیات و ویژگیهای خاصی را داشته باشد. برخی از این خصوصیات عبارتند از:
• علاقه به کتابخوانی: یکی از مهمترین خصوصیات فرد کتابدار، علاقه به کتابخوانی و اطلاعات است. فردی که به این شغل علاقه دارد، باید به دنبال دانستن و یادگیری اطلاعات جدید باشد و از خواندن کتابها و منابع اطلاعاتی لذت ببرد.
• سازماندهی و دقت: یکی از ویژگیهای مهم کتابداران، سازماندهی و دقت است. کتابدار باید قادر باشد کتابها و منابع اطلاعاتی را به درستی دسته بندی کند و به دقت اسناد و مستندات مربوط به کتابخانه را نگهداری کند.
• توانایی ارتباطی: کتابدار باید توانایی برقراری ارتباط با مردم و تعامل با آنان را داشته باشد. این شغل شامل تعامل با افراد مختلفی از جمله بازدیدکنندگان، دانشجویان، پژوهشگران و سایر کارکنان کتابخانه میشود. بنابراین، توانایی ارتباطی، صبر و دلسوزی در برقراری ارتباط با مردم، از خصوصیات مهمی است که کتابدار باید داشته باشد.
• دانش فنی: برای انجام این شغل، فرد باید دانش فنی مربوط به کتابخانه و مدیریت منابع اطلاعاتی را داشته باشد. این شامل دانش در زمینه دسته بندی کتاب ها، استفاده از سیستمهای مدیریت کتابخانه، آشنایی با نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی و ... میباشد.
• انعطاف پذیری: کتابدار باید قابلیت انعطاف پذیری در برابر تغییرات را داشته باشد. این شغل پویا و در حال تغییر است و به دلیل پیشرفت تکنولوژی و تغییرات در روشهای مدیریت کتابخانه، کتابدار باید قابلیت سازگاری با تغییرات را داشته باشد.
• آگاهی از تکنولوژی: با پیشرفت تکنولوژی، کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی نیز از تکنولوژیهای جدید استفاده میکنند. بنابراین، کتابدار باید آگاهی کامل از تکنولوژیهای مورد استفاده در کتابخانهها داشته باشد و بتواند از آنها به درستی استفاده کند.
• علاقه به خدمات رسانی: کتابدار باید به خدمات رسانی به بازدیدکنندگان و کاربران کتابخانه علاقه داشته باشد. این شامل ارائه راهنمایی و خدمات به بازدیدکنندگان برای یافتن منابع مورد نیازشان، پاسخگویی به سوالات و مشکلات بازدیدکنندگان و ... میباشد.
برای انجام شغل کتابداری، برخی از مهارتهای لازم عبارتند از:
• مهارتهای سازماندهی: کتابدار باید قادر باشد کتابها و منابع اطلاعاتی را به درستی دسته بندی کند و به دقت اسناد و مستندات مربوط به کتابخانه را نگهداری کند.
• مهارتهای ارتباطی: کتابدار باید توانایی برقراری ارتباط با مردم و تعامل با آنان را داشته باشد.
• مهارتهای فنی: برای انجام این شغل، فرد باید دانش فنی مربوط به کتابخانه و مدیریت منابع اطلاعاتی را داشته باشد.
• مهارتهای تحلیلی: کتابدار باید توانایی تحلیل دادهها و ارزیابی منابع اطلاعاتی را داشته باشد.
• مهارتهای کامپیوتری: با پیشرفت تکنولوژی، کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی نیز از تکنولوژیهای جدید استفاده میکنند.
• مهارتهای مدیریتی: کتابدار باید توانایی مدیریت کتابخانه و منابع اطلاعاتی را داشته باشد. این شامل تدارک محیط کتابخانه، نصب و راه اندازی سیستمهای نرم افزاری مدیریت کتابخانه و ... میباشد.
در کل، مهارتهای سازماندهی، ارتباطی، فنی، تحلیلی، کامپیوتری و مدیریتی از مهارتهایی هستند که برای انجام شغل کتابداری لازم است.
برای شغل کتابداری نیاز به تحصیلات خاصی وجود دارد. برای ورود به این شغل، معمولاً باید حداقل دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته کتابداری و اطلاع رسانی باشید. همچنین، برخی از کتابخانهها ممکن است برای انتخاب کتابداران، مدرک دیگری مانند مدرک کارشناسی در رشتههای مرتبط با علوم انسانی و اجتماعی بپذیرند.
در دوره تحصیلی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی، دانشجویان با مفاهیم و مبانی کتابداری، سیستمهای مدیریت کتابخانه، دسته بندی کتاب ها، نگهداری منابع اطلاعاتی و ... آشنا میشوند. همچنین، در این دوره تحصیلی، دانشجویان با تکنولوژیهای مورد استفاده در کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی نیز آشنا میشوند.
اگرچه تحصیلات بالاتر بهتر است، اما برای ورود به این شغل، برخی از کتابخانهها ممکن است بتوانند به افرادی با مدارک کمتر نیز اجازه دهند. اما در هر صورت، برای انجام این شغل به دانش و تجربه کافی در زمینه کتابداری و مدیریت منابع اطلاعاتی نیاز است.
برای کار در کتابخانه ها، انواع کتابخانههای مختلف وجود دارد که هر کدام نیازمند مهارتها و تخصصهای خاصی هستند. برخی از انواع کتابخانههایی که برای کار مناسب است، عبارتند از:
• کتابخانههای عمومی: این نوع کتابخانهها برای استفاده عمومی و جامعه محلی طراحی شده اند. برای کار در این نوع کتابخانه ها، باید توانایی مدیریت منابع اطلاعاتی و ارتباط با جامعه محلی را داشته باشید.
• کتابخانههای دانشگاهی: این نوع کتابخانهها به عنوان منبع اصلی اطلاعاتی برای دانشگاهها و مؤسسات آموزشی عمل میکنند. برای کار در این نوع کتابخانه ها، باید دانش و تخصص در زمینه رشتههای مختلف دانشگاهی را داشته باشید.
• کتابخانههای تخصصی: این نوع کتابخانهها برای منابع اطلاعاتی در زمینههایی مانند پزشکی، قانون، هنر و ... طراحی شده اند. برای کار در این نوع کتابخانه ها، باید دانش و تخصص در زمینه تخصصی مربوطه را داشته باشید.
• کتابخانههای دیجیتالی: این نوع کتابخانهها برای دسترسی به منابع اطلاعاتی به صورت آنلاین طراحی شده اند. برای کار در این نوع کتابخانه ها، باید دانش و تخصص در زمینه فناوری اطلاعات و دیجیتالیزاسیون منابع اطلاعاتی را داشته باشید.
در هر صورت، برای کار در هر نوع کتابخانه ای، به دانش و تخصص در زمینه کتابداری و مدیریت منابع اطلاعاتی نیاز است. همچنین، توانایی مدیریت منابع، ارتباط با کاربران و تکنولوژیهای کتابخانه نیز از مهارتهایی هستند که برای کار در هر نوع کتابخانهای مورد نیاز است.
با توجه به عوامل مختلف، حقوق کار کتابداری در ایران متفاوت است. عواملی مانند محل اشتغال، سابقه کار، تحصیلات و ساعت کاری میتواند تأثیر بسزایی بر حقوق کتابدار داشته باشد. بیشتر کارکنان کتابداری در ایران فارغالتحصیلان دانشگاه و کارشناسی هستند.
در صورتی که به صورت تمام وقت و با رعایت قوانین کار فعالیت کنید، حقوق حداقل وزارت کار را دریافت خواهید کرد. اگر به صورت ساعتی یا پاره وقت فعالیت داشته باشید، حقوق شما نیز به همان صورت محاسبه خواهد شد.
برای شغل کتابداری معمولاً حداقل دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته کتابداری و اطلاع رسانی میباشد.
ویژگیهایی که برای شغل کتابداری مورد نیاز است عبارتند از: توانایی مدیریت منابع، ارتباط با کاربران، داشتن دقت و دانش در زمینه دسته بندی و طبقه بندی منابع، تسلط بر فناوریهای ارتباطی و تکنولوژیهای کتابخانه و همچنین توانایی کار تیمی.
شرح کار یک کتابدار شامل مدیریت منابع اطلاعاتی، طبقه بندی و دسته بندی کتابها و منابع دیگر، ارائه خدمات به کاربران کتابخانه، تهیه گزارشات و آمارهای مربوط به کتابخانه و همچنین مدیریت تیم کاری میباشد.
کتابدار مسئولیتهایی مانند مدیریت منابع اطلاعاتی، حفظ و نگهداری منابع، ارائه خدمات به کاربران، پاسخگویی به سوالات کاربران، معرفی و آشنایی کاربران با منابع موجود، تهیه گزارشات و آمارهای مربوط به کتابخانه و مدیریت تیم کاری را بر عهده دارد.
کتابدار معمولاً در کتابخانه ها، مراکز اطلاعاتی، موزهها و مراکز فرهنگی کار میکند.
مهارتهایی که برای شغل کتابداری مهم است عبارتند از: توانایی مدیریت منابع، ارتباط با کاربران، داشتن دقت و دانش در زمینه دسته بندی و طبقه بندی منابع، تسلط بر فناوریهای ارتباطی و تکنولوژیهای کتابخانه و همچنین توانایی کار تیمی. همچنین مهارتهایی مانند تسلط بر زبانهای خارجی، مهارتهای ارتباطی و ارائه خدمات به کاربران نیز برای این شغل بسیار مهم هستند.
شغل کتابداری یک شغل مهم و حیاتی در جامعه است که نیازمند افرادی با خصوصیات و ویژگیهای خاصی است. کتابدار باید به دنبال دانستن و یادگیری جدید باشد، دارای سازماندهی و دقت باشد، توانایی برقراری ارتباط با مردم را داشته باشد، دانش فنی مربوط به کتابخانه و مدیریت منابع اطلاعاتی را داشته باشد و قابلیت سازگاری با تغییرات رو آگاهی کامل از تکنولوژیهای مورد استفاده در کتابخانهها داشته باشد. همچنین، کتابدار باید به خدمات رسانی به بازدیدکنندگان و کاربران کتابخانه علاقه داشته باشد.
در کل، شغل کتابداری یک شغل پویا و چالش برانگیز است که نیازمند افرادی با آگاهی و دانش کافی در زمینه مدیریت منابع اطلاعاتی و توانایی برقراری ارتباط با مردم است. فردی که به این شغل علاقه دارد، میتواند در حفظ و ارتقای فرهنگ کتابخوانی و بهبود دسترسی به منابع اطلاعاتی، نقش موثری ایفا کند.
منبع:اینفو