به گزارش مجله خبری نگار،به حرکاتی مانند ساییدن و فشردن دندانها به هم دندان قروچه میگویند و بیشتر افراد بدون اینکه متوجه باشند، این حرکات را انجام میدهند. (این کار به خصوص به زمانی گفته میشود که افراد در خواب انجام میدهند.)، اما دندان قروچه چیزی فراتر از یک عادت آزاردهنده است – و در صورتی که درمان نشود، میتواند منجر به مجموعهای از علائم مخرب از جمله درد، مشکل در خوابیدن و آسیب به دندانها شود.
فردریک بارنت، رئیس بخش دندانپزشکی ماکسول اس. فوگل میگوید: «فعل گاز گرفتن قدرت بسیار زیادی دارد و فشردن دندانها به هم به مرور زمان، مشکلات زیادی ایجاد میکند.»
دندان قروچه به دو نوع بیدار و خواب تقسیم میشود که طبق دستورالعمل MSD، افراد مبتلا به دندان قروچه در هنگام خواب «ممکن است با نیرویی معادل ۲۵۰ پوند (۱۱۳ کیلو گرم/نیرو) به دندانهای خود فشار بیاورند.»
جفری اس. حداد، DDS، دندانپزشک در روچستر، میشیگان، متخصص دندانپزشکی عصبی-عضلانی، میگوید: «بسیاری از افراد در طول روز به دندانهای خود فشار میآورند، اما آنچه بیشترین آسیبها و تخریبها را به دنبال دارد در طول شب اتفاق میافتد.»
از این رو، در این مقاله هر آنچه باید در مورد دندان قروچه و علت انجام آن بدانید، آورده شده است.
گرچه عوامل روانشناختی، ژنتیکی و فیزیکی ممکن است در انجام دندان قروچه نقش داشته باشد، اما به گفته کلینیک مایو، علت اصلی آن به طور کامل مشخص نیست.
استرس – و سایر احساسات قوی مانند خشم و ناامیدی و البته نوع شخصیت – در این امر نقش دارند. دکتر بارنت نیز خاطرنشان میکند به طور معمول در فصل تعطیلات این مشکل بیشتر میشود، زیرا یک زمان استرس زا است.
البته ممکن است برخی افراد از انجام آن لذت ببرند، چیزی مانند آدامس جویدن یا مانند کسانی که با دندان هایشان یخ خرد میکنند و ناخنهای خود را میجوند.
مارتا سیلوا، DDS، دندانپزشک در شیکاگو، میگوید: «در برخی از شرایط استرس زا، ممکن است دلتان خوراکی ترد بخواهد. در این موقعیت افراد فراموش میکنند که هر دندان یک عصب دارد و وقتی این فشار را روی دندانها وارد میکنید، بازخوردی به مغز میرسد که به نوعی حس آرامش میدهد.»
به گفته کلینیک مایو، از جمله عوامل خطر ساز میتوان به سن (در کودکان شایعتر از بزرگسالان است)، اعضای خانواده مبتلا به دندان قروچه و مصرف برخی مواد و داروها مانند داروهای ضد افسردگی، سیگار کشیدن و نوشیدن الکل اشاره کرد.
دکتر سیلوا میگوید فقط یک بار دندانهای شما باید با هم تماس داشته باشند و این زمانی است که شما در حال غذا خوردن هستید.
او میگوید: «در غیر این صورت، نباید دندانهایتان با هم تماس داشته باشد. در واقع، زمانی که دندانهای شما با هم تماس پیدا میکنند – چه به دلیل فشردن یا ساییدن – منجر به «ساییدگی سریع دندانها» میشود.»
دکتر بارنت میگوید با انجام این کار لبهها و تاج دندانها فرسوده و صاف میشود و سپس شکستگیهای پی در پی را به دنبال دارد. دکتر سیلوا معتقد است که دندان قروچه میتواند منجر به ریختن پرکردگیها و شکستن دندانها و تاج آن شود.
دندان قروچه منجر به حساسیت دندانها میشود – به گفته دکتر بارنت، خوردن غذاهای سرد یا گرم و همچنین غذاهای شیرین باعث ایجاد احساس ناراحتی و درد در دندانها میشود که این درد، در نتیجه از بین رفتن مینای محافظ روی دندانها است. بدین ترتیب، آن قسمتهایی از دندان (مانند عاج) که حساستر هستند را در معرض آسیب قرار میدهد.
دکتر سیلوا میگوید: «من بیمارانی دارم که نمیتوانند در فضای باز بدوند و وزش باد روی صورتشان را تحمل کنند، زیرا دندانهایشان بسیار حساس است.»
همچنین میگوید برخی افراد ممکن است حتی با کشیده شدن موهای مسواک روی سطح دندانهای فرسوده خود احساس خیلی بدی داشته باشند و لرزشی را در ستون فقرات خود حس کنند.
به گفته دکتر جانز هاپکینز، دندان قروچه میتواند منجر به سردرد و درد صورت شود و در برخی افراد گوش درد را به دنبال دارد.
دندان قروچه نشانه و علامت اختلال TMJ است، اما آنها با هم یکی نیستند.
دکتر بارنت توضیح میدهد که برخی از ماهیچههایی که برای باز و بسته کردن دهان و جویدن غذا استفاده میکنید به مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) متصل هستند و آنها استخوان فک و جمجمه را به هم وصل میکنند. دندان قروچه بر TMJ فشار میآورد. به همین دلیل است در ناحیه فک یا در جلوی گوش ممکن است احساس درد داشته باشید. به گفته کلینیک کلیولند، حتی فشار بر روی این مفصل در اثر دندان قروچه منجر به اختلالات TMJ نیز میشود.
دندان قروچه نشانه و علامت اختلال TMJ است، اما آنها با هم یکی نیستند. دکتر حداد میگوید «رسیدگی به مسئله دندان قروچه میتواند از پیشرفت اختلال TMJ به وضعیت جدیتر جلوگیری کند.»
به گفته کلینیک کلیولند، در صورت ابتلا به اختلال TMJ، ممکن است هنگام باز کردن یا بستن دهان خود صدای کلیک یا ترکیدن بشنوید – و یا ممکن است نتوانید دهان خود را به طور کامل باز کنید.
دکتر حداد میگوید: دندان قروچه میتواند نشانهای برای آپنه خواب باشد. این وضعیت با توقف و شروع تنفس فرد در طول خواب مشخص میشود.
دکتر حداد میگوید: «افرادی که در خواب دندانهای خود را به هم فشار میدهند یا به هم میسایند، بیشتر درگیر سایر اختلالات خواب ازجمله خروپف یا آپنه خواب هستند».
بر اساس مطالعه انجام شده در تابستان سال ۲۰۱۹ در مجله درد دهان، سر و صورت، یک سوم بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب، دندان قروچه نیز دارند؛ بنابراین ممکن است نوعی ارتباط بین آپنه خواب و دندان قروچه وجود داشته باشد – اگرچه دکتر بارنت به این مورد اشاره میکند که هیچ رابطه علت و معلولی بین این دو وجود ندارد. یعنی فقط به دلیل ارتباط بین این دو بیماری نمیتوان نتیجه گرفت که دندان قروچه باعث آپنه خواب میشود – یا برعکس.
اگر دچار دندان قروچه در خواب هستید، کسی که در کنار شما میخوابد اولین نفری است که متوجه آن میشود.
دکتر بارنت میگوید: «دندان قروچه واقعا صدای بلندی دارد.»
البته صدای آن بسیار ناخوشایند است. به گفته بنیاد خواب، این کار مانند خروپف کردن میتواند خوابیدن را برای سایر افرادی که در کنار شما میخوابند مشکل کند.
متاسفانه هیچ روش درمانی برای دندان قروچه وجود ندارد. اما دندانپزشکان تاکتیکهای درمانی زیادی را پیشنهاد میدهند.
دکتر بارنت میگوید «استفاده از آتل یا محافظهای دهانی یکی از توصیههای مهم برای دندان قروچه است و به بسیاری از بیماران کمک میکند. البته استفاده از آن دندان قروچه را متوقف یا درمان نمیکند، اما از ساییده شدن دندانها محافظت کرده و همچنین علائم همراه با دندان قروچه مانند درد عضلانی، آسیب به دندانها و مشکلات TMJ را کاهش میدهد.»
این نوع محافظها بدون نسخه در داروخانهها موجود هستند و روش استفاده از آنها نیز آسان است: دکتر بارنت توضیح میدهد که محافظ دهان پلاستیکی را ابتدا در آب جوش قرار میدهید، سپس آن را با انبر بردارید و پس از اینکه کمی سرد شد، آن را گاز میزنید.
همچنین میتوانید از دندانپزشک خود بخواهید تا محافظ دهان برای شما بسازد که جنس آن از مادهای سفتتر و اکریلیک خواهد بود.
دکتر بارنت میگوید کیفیت محافظهای بدون نسخه هرگز مانند آنهایی که در مطب دندانپزشکی ساخته میشود، نیست، زیرا آنها با قالب گیری کاملا به طور اختصاصی برای یک نفر ساخته میشوند.
دکتر سیلوا میگوید: در صورتی که استفاده از محافظ را موثر میدانید، حتما باید استفاده از آن را بخشی از برنامه خواب خود قرار دهید. زیرا، اگر چه ممکن است برخی از شبها کمتر دندان قروچه داشته باشید، اما به گفته آکادمی پزشکی خواب آمریکا، این عمل ممکن است صدها بار در یک شب اتفاق بیوفتد.
آن دسته از افرادی که هنگام بیداری فک خود را به هم فشار میدهند و میسایند، آگاهی از این عادت – و سپس تغییر رفتار– میتواند مفید باشد.
یکی از علائم دندان قروچه احساس فشار در عضلات فک است.
دکتر بارنت میگوید برای انجام این کار، باید علائمی که نشان میدهد درگیر دندان قروچه هستید را به خوبی بشناسید. مثلا، «به محض اینکه در عضلات خود احساس فشار کردید، این نشانهای است که باید خودتان را به آرامش دعوت کنید.»
به گفته کلینیک کلیولند، قاعده کلی این است که وقتی غذا نمیخورید (یا صحبت نمیکنید) و میخواهید دهانتان بسته باشد، باید دندانها از هم جدا شوند و زبان نیز پشت دندانهای جلویی در سقف کام قرار بگیرد. این به شما کمک میکند تا عضلات فک خود را آرام نگه داشته و نتوانید دندانهای خود را به هم فشار دهید.
استرس یکی از عوامل خطرساز برای دندان قروچه است، بنابراین، بر اساس گفتههای کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، انجام تاکتیکهایی برای کاهش سطح استرس توصیه میشود. دکتر بارنت نیز میگوید مراقبه ذهنی را در نظر داشته باشید. به گفته کلینیک مایو، برخی از روشهای درمانی میتواند برای دندان قروچه مرتبط با استرس مفید باشد.
در صورتی که ساییدگی دندانها در نهایت سردرد، و درد در ناحیه فک و صورت را به همراه داشت، دکتر سیلوا مصرف یک داروی ضد التهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن را پیشنهاد میدهد.
همچنین به گفته کلینیک مایو ممکن است دندانپزشک شما تزریق برخی از شل کنندههای عضلانی یا بوتاکس را نیز توصیه کند.
حتی ممکن است در مواقعی دندان قروچه عارضه جانبی مصرف برخی از داروها باشد که در این صورت بهتر است از پزشک خود بخواهید تا داروی دیگری برای شما تجویز کند.
بر اساس یک بررسی سیستماتیک در آگوست سال ۲۰۱۶ در مجله انجمن دندانپزشکی آمریکا، ارتباط معناداری بین دندان قروچه و نوشیدن الکل، سیگار کشیدن و مصرف کافئین وجود دارد؛ بنابراین به گفته کلینیک کلیوند، کاهش مصرف کافئین و الکل قبل از خواب میتواند مفید باشد (و این را دلیل دیگری برای ترک سیگار بدانید.)
دکتر سیلوا همچنین به بیماران توصیه میکند از جویدن آدامس خودداری کنند و اگر برای جویدن راحت یا باز کردن دهان خود مشکل دارید، او رژیم غذایی حاوی غذاهای نرم را توصیه میکند (مثلا پوره سیب زمینی، موز و مانند این ها) تا ماهیچهها زمانی برای بهبودی پیدا کنند.
منبع:مانکن