ایران در بریکس به دنبال چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، درحالی که آمریکا و متحدان اروپایی آن تلاش می‌کنند تا روسیه و چین را منزوی کنند، این کشور‌ها نیز از ابزار‌های اقتصادی و امنیتی که در اختیار دارند، برای تسریع سقوط هژمونی غرب استفاده می‌کنند. گروه بریکس یکی از این ابزار‌های قدرتی است که چین و روسیه این روز‌ها روی آن مانور زیادی می‌دهند تا با تقویت آن از طریق عضو کردن کشور‌های تاثیرگذار جلوی یکه‌تازی آمریکا در جهان را بگیرند. دیروز نیز وزیران خارجه گروه بریکس و کشور‌های دوست بریکس با یکدیگر دیدار کردند و عکس دسته جمعی گرفتند.

وزیر امور خارجه کشورمان به منظور شرکت در نشست مشترک کشور‌های عضو گروه بریکس و کشور‌های دوست بریکس به کیپ تاون سفر کرده است. آفریقای جنوبی امسال علاوه بر پنج عضو اصلی، از ۱۰ کشور متقاضی عضویت نیز برای اجلاس وزیران خارجه دعوت کرد تا در اجلاس دیگری با عنوان دوستان بریکس نظرات و دیدگاه‌های خود را برای عضویت و الحاق به این نهاد اقتصادی بیان کنند؛ وزیر امور خارجه ایران یکی از این کشور‌های دعوت شده است.

جمهوری اسلامی ایران نیز همچون دیگر کشور‌های متقاضی در انتظار است روند تعیین معیار‌های عضویت مشخص شود و به گفته مهدی صفری، معاون وزیر امور خارجه، ایران زودتر از دیگر کشور‌ها تقاضای عضویت خود را ارائه داده است و به نظر می‌رسد که پس از تعیین معیار‌ها در عضویت نیز در اولویت باشد، اما سوال اساسی این جاست که عضویت در بریکس چه منافعی برای ایران دارد؟

در پاسخ به این سوال باید به نقش سازمان‌های بین المللی در بزنگاه‌های رویداد‌های جهانی اشاره کرد. برای نمونه منزوی کردن ایران سیاست محتوم غرب در دهه اخیر علیه کشورمان بوده که عضویت در سازمان همکاری شانگهای، حضور در اتحادیه اوراسیا و تدوین برنامه‌های جامع همکاری با کشورها، موفقیت این سیاست را با چالش جدی روبه‌رو کرده است. به طور کلی عضویت در سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای علاوه بر منافع جالبی که برای ایران در حوزه اقتصاد و سیاست دارد، یک فرصت سازی و ایجاد حاشیه برای اعضا در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی تعبیر می‌شود که منافع آن بیش از منافع مستقیم ناشی از عضویت است.

وجود چند کشور در یک مجموعه، تعهدی نانوشته بین اعضا ایجاد می‌کند که در موضوعات جهانی به ویژه مسائل چالش برانگیز، از دیگر اعضا دفاع کنند و اجازه ندهند هژمونی غرب استیلا یابد، به همین دلیل حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در دیدار خود با وزیر خارجه آفریقای جنوبی به عنوان میزبان نشست کیپ تاون ابراز امیدواری کرد که معیار‌های عضویت در بریکس هر چه سریع‌تر از سوی این سازمان نهایی و روند عضویت کشور‌ها تسهیل شود.

امیرعبداللهیان با اشاره به نظم جهانی در حال تغییر افزود: شانگ‌های و بریکس می‌توانند در نظم جدید جهانی نقش مهمی ایفا کنند. به گفته وی عضویت ایران در سازمان شانگ‌های نیز در تیرماه نهایی می‌شود. امیر عبداللهیان در این سفر به طور دوجانبه با همتایان روسی، اماراتی، سعودی و هندی خود نیز دیدار و گفتگو کرد. برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی که هر کدام حرفی برای گفتن در اقتصاد جهانی دارند، پایه گذار نهادی به نام بریکس شده‌اند که با گذشت ۱۴ سال از تشکیل رسمی آن، ۱۹ کشور متقاضی عضویت در آن هستند. گروه بریکس اکنون یک‌چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک‌سوم خاک جهان را در اختیار دارد.