بازی تسلیحاتی غرب به کجا خواهد انجامید؟

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: درحالی که اخیراً پوتین اعلام کرد درصدد تصمیم‌گیری برای اتخاذ ترتیباتی در راستای پایان دادن به جنگ است، تحولات اخیر حاکی از نقش مخرب جدیدی است که آلمان مایل است با همکاری شرکای خود در تقویت سامانه‌های موشکی اوکراین ایفا کند. کمک آلمان منجر به تحریک روسیه و دومینوی ادامه جنگ خواهد شد و بی‌شک چشم‌انداز پایان جنگ را از وضعیت کنونی مبهم‌تر خواهد کرد. در نوشتار حاضر مروری بر کمک‌های آلمان به اوکراین از ابتدای جنگ اخیر داریم و اثر سوء مداخله کنونی آلمان بر روند کنونی جنگ را بررسی خواهیم کرد.

از ابتدای تهاجم روسیه به اوکراین، آلمان با تأمین تجهیزات و تسلیحات از اوکراین حمایت کرده است. این تجهیزات از تدارکات نیرو‌های تسلیحاتی فدرال و از صنایع تأمین شده از بودجه دولت فدرال برای ایجاد ظرفیت امنیتی صرف می‌شود. بودجه برای طرح ایجاد ظرفیت امنیتی در مجموع ۲.۲ میلیارد یورو برای سال ۲۰۲۳ (پس از ۲ میلیارد یورو برای سال ۲۰۲۲) است. این بودجه در درجه اول در حمایت از اوکراین و در عین حال، منبعی برای تأمین مالی افزایش کمک‌های اجباری آلمان به تسهیلات صلح اروپا (EPF) است که به نوبه خود برای بازپرداخت هزینه‌های کشور‌های عضو اتحادیه اروپا برای حمایت از اوکراین صرف می‌شود.

ارزش کل مجوز‌های انفرادی صادر شده توسط دولت فدرال برای صادرات کالا‌های نظامی در بازه زمانی ۱ ژانویه ۲۰۲۲ تا ۹ ژانویه ۲۰۲۳ بالغ بر ۲.۲۴۵.۷۲۲.۴۰۱ یورو است. ارزش کل مجوز شامل کالا‌های می‌شود که طبق قوانین تجارت خارجی آلمان، صادرات آن‌ها مشمول الزامات مجوز است و تردیدی نیست این مورد برای همه کالا‌های ارسال شده به اوکراین صادق نیست.

همچنین گفتنی است دولت فدرال به منظور سرعت بخشیدن به روند تحویل، برخی از فرایند‌های صدور مجوز را تسهیل کرده است. درمورد کالا‌های حفاظتی نظامی نیز در کل ارزش مجوز لحاظ نمی‌شود. مقادیر اعلام شده برای موارد استفاده شده از طرف نیرو‌های مسلح آلمان نیز براساس مقادیر قبلی است که می‌تواند به طور قابل توجهی کمتر از مقادیر مربوطه برای کالا‌های جدید یا جایگزین باشد. ارزش کل مجوز شامل کالا‌ها بدون توجه به نحوه تأمین مالی و تحویل آن‌ها می‌شود.

در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۲ آلمان اعلام آمادگی کرد تا در سال ۲۰۲۳ بیش از ۵۰۰ میلیون یورو (۴۹۹.۳ میلیون دلار) سلاح به اوکراین ارسال کند. درست در ماه مه ۲۰۲۲ آلمان اعلام کرده بود قادر به ارسال کمک‌های نظامی بیشتر به اوکراین نیست، زیرا در این صورت قادر به انجام تعهدات ملی و ناتو نخواهد بود. این تضاد به دو مسأله، نخست اوضاع داخلی آلمان و دوم انعطاف بیشتر ناتو در کمک به اوکراین برمی‌گردد.

روشن است در داخل آلمان بر سر کمک به اوکراین بحث شدیدی وجود دارد و پس از هفته‌ها امتناع از ارسال سلاح به اوکراین، آلمان بالاخره مخالفان را سرکوب و اعلام کرد برای اوکراین سلاح‌های ضد تانک و موشک‌های استینگر ارسال خواهد کرد. آلمانی‌ها بااین‌حال، ملاحظات ملی خود را به‌دلیل منحصر به فرد بودن تانک‌های ساخت آلمان حفظ کردند و وزیر دفاع آلمان تأکید کرده است برلین خودرو‌های زرهی و سیستم‌های پرتاب موشک بیشتری را به اوکراین ارائه خواهد داشت، اما ارسال تانک‌های جنگی مورد نظر کیف برای ضد حمله علیه روسیه برای برلین مقدور نخواهد بود.

اگرچه ارتش اوکراین از ابتدای جنگ با روسیه ۳۲۰ تانک از دست داده است که ۱۷۶ مورد آن کاملاً از بین رفته است (آمار مربوط به مهر ۱۴۰۱) و زلنسکی از ابتدای سال ۲۰۲۳ تأکید بیشتری دارد که اگر تانک و موشک تأمین شود جنگ را پیروز خواهد شد. می‌توان پیش‌بینی کرد اولاف شولز صدراعظم تحت فشار در این مورد نیز کنار خواهد آمد. در هفته‌های اخیر، پس از گفت‌و‌گوی اولاف شولز با جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا، دولت آلمان اعلام کرد که به اوکراین نفربر‌های زرهی و یک باتری موشکی پاتریوت ارائه خواهد کرد.

این بیانیه روز پنجشنبه در بیانیه مشترک آلمان و امریکا منتشر شد. برلین در سال ۲۰۲۲، ۸.۹ میلیارد یورو صادرات تسلیحاتی را امضا کرد که بیش از یک چهارم آن به اوکراین اختصاص داشت. دولت آلمان از انبار خود ۱۰۰۰ سلاح ضد تانک و ۵۰۰ سامانه دفاع ضد هوایی استینگر را به اوکراین ارسال خواهد کرد. دولت همچنین به هلند اجازه ارسال ۴۰۰ راکت‌انداز به اوکراین داده و به استونی گفته است که ۹ فروند هویتزر ارسال کند. درمجموع، آلمان، دانمارک، نروژ به اوکراین ۱۶ توپ زرهی می‌دهند.

فرانسه با تسلیحات به ارزش بیش از ۱.۶ میلیارد یورو بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ بزرگترین صادرکننده تسلیحات به اوکراین بود. از جمله بالگردها، پهپاد‌های شناسایی، سلاح‌ها و تجهیزات مربوط به نیروی دریایی، سامانه‌های هدف‌گیری، مهمات با کالیبر‌های مختلف و سامانه‌های کنترل آتش. امروز اما، ایالات متحده بزرگترین ارائه دهنده کمک نظامی به اوکراین است و از زمان آغاز به کار دولت بایدن، او ۲۰ میلیارد دلار تعهد کرده است. ۱۹.۳ میلیارد دلار از این کمک‌ها از فوریه ۲۰۲۲ به اوکراین ارائه شده است. از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، ایالات متحده ۱۲۶ فروند هویتزر سبک وزن M۷۷۷ به همراه بیش از ۲۲۶۰۰۰ گلوله مهمات برای این توپ‌های ۱۵۵ میلیمتری را در اختیار این کشور قرار داده است.

این بازی تسلیحاتی بیشترین زیان را برای کشور‌های کمک کننده به‌لحاظ مالی داشته و در آینده ازنظر امنیتی و مالی خواهد داشت؛ درحالی‌که آن‌ها فقط براساس فرضیه‌هایی بی‌بنیان امیدوارند روسیه را به‌سختی شکست دهند. شکست و پیروزی اما، فقط برداشت و سازش است. اگر در وضعیت فعلی، جنگ به خواسته داوطلبانه روسیه خاتمه یابد و حس پیروزی پوتین حفظ شود، می‌توان امیدی به آینده امنیت منطقه داشت، اما درصورت ادامه روند‌های اخیر ازجمله کمک‌های موشکی، وضعیت پیچیده‌ای رقم خواهد خورد. امریکایی‌ها پیش‌بینی می‌کنند می‌توان روسیه را در بن‌بست محاصره کرد. این نظر اگر نگوییم آلمان‌ها را افسون کرده، حداقل دچار خودفریبی کرده است. در نوامبر سال ۲۰۲۲، لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، از «کمبود قابل توجه» مهمات روسیه صحبت کرد. در یک جلسه توجیهی در ۱۲ دسامبر همان سال، یک مقام ارشد دفاعی امریکا گفت که روسیه با نرخ استفاده فعلی، می‌تواند مهمات توپخانه‌ای و موشکی «کاملاً قابل استفاده» را فقط تا اوایل سال ۲۰۲۳ حفظ کند.

پیش‌فرض ناتو آن است که مجموع پرسنل نظامی ناتو در حال حاضر بیش از ۵.۴ میلیون نفر است؛ تقریباً چهار برابر روسیه و این پیمان حدود پنج برابرِ تعداد هواپیما‌های روسیه، چهار برابر خودرو‌های زرهی و سه برابرِ کشتی‌های نظامی روسیه را دارد (براساس گزارش پایگاه استاتیستیا)، بنابراین، پیروز نبرد خواهد بود.

با این استدلال، نخست، این غرب است که درگیری مرزی روسیه و اوکراین را جنگی جهانی تصور کرده است؛ دوم، این واقعیت را که پایان جنگ فقط منوط به جلب‌نظر رهبران روسیه است رد می‌کند؛ سوم، به‌لحاظ جوهری با انگیزه‌هایی پنهانی خواهان دومینوی جنگ است؛ چهارم، در تضاد پذیرش یا رد خردگرایی رهبران روسیه مانده است. درست است که آلمان‌ها و دیگر کشور‌های عضو ناتو در حال ارسال تسلیحات، مهمات و بسیاری از انواع تجهیزات نظامی سبک و سنگین از جمله سیستم‌های ضد تانک و پدافند هوایی، هویتزر و هواپیما‌های بدون سرنشین هستند و تا به امروز، میلیارد‌ها یورو تجهیزات نظامی در اختیار اوکراین قرار داده‌اند، اما ورود به مرحله موشکی، پله جدیدی است که راه را برای جهانی‌تر شدن، گسترش ابعاد سرزمینی جنگ و همچنین احتمال بروز درگیری هسته‌ای افزایش می‌دهد. وقت آن است که آلمان‌ها مخالفت‌های مردمی خود را با ادامه جنگ جدی بگیرند.