پیوند دانشجویان با ذخایر ادبی ایران، بحران هویت و معنا را در بین آنان کاهش می‌دهد

به گزارش مجله خبری نگار، احمد کلاته ساداتی یکشنبه شب در نشست هم اندیشی و معرفی طرح جشنواره دانشجویی منطق الطیر عطار نیشابوری اظهار داشت: مسائلی که جها ن امروز با آن مواجه شده، باعث ایجاد بحران معنا و معنازدایی در بین نسل جوان شده است و این در حالی است که بهره گیری از گنجینه‌های غنی ادبی می‌تواند راهکاری موثر برای عبور از این گونه بحران‌ها باشد.

وی تصریح کرد: به همین منظور برای تولید معنا در بین نسل جوان و به خصوص قشر دانشجو جشنواره‌ای در این زمنه طراحی شده است که سرآغاز آن با بررسی منطق الظیر عطار نیشابوری که از حیث مبانی عارفانه، عاشقانه و تولید معنا یکی از آثار بسیار مهم ادبیات فارسی محسوب می‌شود انتخاب شده است، منطق الطیر ظرفیت‌های بسیاری برای بازگشایی معنا مقابل روی نسل‌های مختلف قرار می‌دهد.

کلاته ساداتی یادآور شد: دانشجویان می‌توانند آثار خود را در ارتباط با منطق الطیر عطار نیشابوری در زمینه‌های مختلف ادبی، هنری و پژوهشی در این جشنواره ارائه کنند که در پایان آثار برگزیده موردقدر دانی قرار می‌گیرد.

دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه یزد نیز در این نشست گفت: در دانش روان شناس تحلیلی مقوله‌های معنا و هویت از ارکان و مفاهیم کلیدی این حوزه محسوب می‌شود و کار کردن روی این مفاهیم در محیط دانشگاهی با توجه به نوع نگاهی که در داستان‌های منطق الطیر وجود دارد، به واسطه‌ی اتفاقات اخیر جامعه به ایجاد همدلی بیشتر کمک می‌کند.

سمانه اسعدی ادامه داد: برگزای جلساتی که منجر به ایجاد فضای همدلی هرچه بیشتر می‌شود، در محیط دانشگاه و بین بخش‌های مختلف دانشجویی که دارای افکار، نگاه، عقاید و سلیقه‌های مختلف اهمیت بسیاری دارد و هم اکنون یکی از خلاء‌هایی که در فضای دانشگاهی احساس می‌شود فقدان ارتباط و همکاری میان رشته‌های مختلف است و اگر فضایی برای دیدن یک منظره از زوایای مختلف فراهم شود، این امر به ایجاد همدلی که اصل اساسی در روان شناسی است، کمک می‌کند.

استادیار بخش تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه یزد نیز در این نشست اظهار داشت: ما به عنوان یک انسان مدرن در دنیایی زندگی می‌کنیم که دغدغه‌های دینی، اعتقادی، فرهنگی و ملی متفاوتی داریم و باید تصمیم بگیریم، تصمیم‌هایی که به شدت مخاطره انگیز است.

منوچهر علی‌نژاد افزود: دغدغه‌های دینی در ساحت ملی و سیاسی با چالش‌هایی روبروست و از طرفی شخص به دنبال این است که هویت درونی خود را پیدا کند خواه ناخواه همه ما دچار دیالکتیک درونی هستیم و باید چندگانگی‌های درونیمان را پیدا کنیم، هم اکنون با بحران هویت و معنا و چالش‌های زیادی روبرو هستیم و این چالش‌ها قابل چشم پوشی نیست، مشکلات اقتصادی، شغلی، معیشتی و نیاز‌های بیولوژیک یک وضعیت بهم ریخته‌ای را ایجاد می‌کند و در این زمینه نگاهی که در ادبیات منطق الطیر وجود دارد، می‌تواند به ما بیاموزد که جایگاه خود را پیدا کنیم و بر معرفتمان بیافزاییم.

وی تصریح کرد: عطار یک منطق حرکتی را ترسیم می‌کند که ما اکثرا این منطق حرکتی را نداریم و در دنیای مدرن و افسانه باطل آن گاهی دچار نوعی پوچ گرایی شده ایم و در منطق حرکتی عطار افقی ترسیم شده که پراز تلاطم، چالش، مصائب و بازدارنده‌هایی است که نهایت آن وصال و رسیدن است، این ناب‌ترین فلسفه است و ما به آن نیاز داریم.

علی نژاد یادآور شد: حرکت‌های جامعه شناسانی مانند دورکیم افقی است و رو به تعالی نیست، این در حالی است که رویکرد منطق الطیر حرکت و تعالی است و این قابلیتی است که ما در ادبیات فارسی داریم و میتوانیم دغدغه‌های معرفتی ناب را زمینی کنیم و مناسبات اجتماعی را بر اساس آن بچینیم.

دانشیار بخش علوم تربیتی دانشگاه یزد نیز در این خصوص گفت: مولوی از عطار به عنوان یک روح یاد می‌کند و چنین بیان می‌کند که "ما از پی سنایی و عطار می‌رویم" و این روح قرار است انسان را فنا کند و به آخرین مرحله تکامل برساند.

مهدی رحیمی ادامه داد: فلسفه عطار این است که شما به فنا برسید، ما در عصری زندگی می‌کنیم که بی معنایی واقعیت آن است و نمی‌شود از آن گریخت و پوچ گرایی مانند ویروسی در تمام نسل امروز گسترش یافته و مانند سیل همه جامعه را در برگرفته است، زندگی در این عصر بی معنایی بحران ایجاد می‌کند و افراد می‌ترسند که با این بحران مواجهه شوند، لذا عطار به ما کمک می‌کند که با این بی معنایی بهتر مواجهه شویم و با آن کنار بیاییم.

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دنشگاه یزد نیز در این خصوص اظهار داشت: هر جامعه‌ای برای تعالی نیاز به سنت یا اخلاق دارد و ما در جامعه خود به شدت از سنت‌ها بریده شده ایم و برای پیشرفت و تعالی نیاز به اخلاق مدرن یا سنت‌هایی مانند دین داریم.

محمد خدادادی افزود: در جوامع غربی اگر از سنت کلاسیک خود دور شده اند، اخلاق مدرن را جایگزین آن کرده اند، ولی مشکلی که در کشور‌های در حال توسعه وجود دارد این است که بخاطر اقتضائات جدید از سنت‌های خود بریده اند، ولی اخلاق مدرن را نیز نیافته اند بنابراین نه سنت را دارند و نه اخلاق را و این بزنگاه فساد و تباهی در جوامع خواهد بود.

وی ادامه داد: کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم، ایجاد یک پل ارتباطی بین جهان امروز و انسان‌های نسل ما با سنت‌ها است، زیرا پیشرفت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی در تمام جوامع جهان در گرو پیشرفت فرهنگی است یعنی تا فرهنگ رشد نکند و در جامعه‌ای تعالی نیابد، اقتصاد و سیاست رشد نخواهد کرد، زیرساخت فرهنگ ادبیات است به همین دلیل امروزه در کشور‌های پیشرفته علوم انسانی، ادبیات و فلسفه به مهمترین رشته‌ها تبدیل شده است.

خدادادی یادآور شد: در مراکز علمی و دانشگاهی کشور‌های غربی و اروپایی نخبه‌ترین استعداد‌ها در رشته‌های علوم انسانی تحصیل می‌کنند در حالیکه در کشور‌های در حال توسعه به جای هدایت تحصیلی دچار ذلالت تحصیلی شده ایم و دانش آموزان کوشا و ساعی را به رشته‌های فنی هدایت می‌کنیم و در حوزه‌های علوم انسانی نخبه کشی می‌شود، ایرانی فرهنگ و ادبیات بی نظیر در سطح جهان دارد، اما به خاطر انقطاع فرهنگی که دچار مشکلاتی در زمینه هویت و معنا شده ایم.

وی تصریح کرد: بدون شک اگر مولانا نبود عطار نفر اول ادبیات عرفانی جهان بود و در بین کتاب‌های نسخ خطی جهان کتاب منطق الطیر عطار رتبه اول را دارد و این نشان دهنده این است که از قدیم در جهان مورد توجه بوده است، آثارعطار از لحاظ جامعه شناسی وروان شناسی بسیار مهم است و برخی مباحث که که از سوی فروید، یونگ و دیگر روان شناسان و جامعه شناسان بیان شده در آثار عطار و مولانا وجود دارد، برای مثال مقوله معنا درمانی (لوگوتراپی) که فرانکل آنرا بیان کرده، در آثار عطار مشاهده می‌شود.

خدادادی گفت: کسانی که ادبیات می‌خوانند نسبت به این رشته از همه بی مهرتر هستند، زیرا آثار را بروز نمی‌کنند و در همان قالب خود پیش میروند، وقتی سیستمی تعالی بخش نباشد، با متعالی‌ترین متن نیز به شکل سبکی برخورد می‌شود.

جشنواره دانشجویی منطق الطیر عطار نیشابوری از برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه یزد است که برای شناخت هرچه بیشتر دانشجویان با متون اثرگذار ادبیات فارسی برگزار می‌شود.