فواید فوق العاده سیاه دانه برای سلامتی

به گزارش مجله خبری نگار،سیاه دانه علاوه بر کاربرد آشپزی، به دلیل خواص دارویی که دارد، شناخته شده است.

در حقیقت، استفاده از آن را می‌توان قرن‌ها به عنوان یک داروی طبیعی برای همه چیز از برونشیت گرفته تا اسهال جستجو کرد.

در این مقاله به بررسی فواید سیاه دانه برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات و نحوه استفاده از آن می‌پردازیم. 

فواید و مزایای سیاه دانه برای سلامتی بدن  

۱. مملو از آنتی اکسیدان هاست 

آنتی اکسیدان‌ها موادی هستند که رادیکال‌های آزاد مضر را خنثی کرده و از آسیب اکسیداتیو به سلول‌ها جلوگیری می‌کنند.

تحقیقات نشان می‌دهد آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند تاثیر زیادی بر سلامتی و بیماری‌ها داشته باشند.

در حقیقت، برخی مطالعات نشان می‌دهد که آنتی اکسیدان‌ها ممکن است خطر ابتلا به انواع مختلفی از بیماری‌های مزمن از جمله سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی و چاقی را کاهش دهند.

چندین ترکیب موجود در سیاه دانه مانند تیموکینون، کارواکرول، آنیتول و ترپینئول ۴ مسئول خواص آنتی اکسیدانی قوی آن هستند.

یک مطالعه در لوله آزمایش نشان داد که روغن سیاه دانه به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند.

با این حال تحقیقات بیشتری برای تعیین چگونگی تاثیر آنتی اکسیدان‌های موجود در سیاه دانه بر سلامتی در انسان مورد نیاز است. 

۲. ممکن است کلسترول خون را کاهش دهد 

کلسترول ماده‌ای چربی مانند است که در بدن شما یافت می‌شود. در حالی که به مقداری کلسترول نیاز دارید، مقادیر زیاد می‌تواند در خون شما جمع شده و خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.

ثابت شده است که سیاه دانه به ویژه در کاهش کلسترول خون موثر است.

یک بررسی از ۱۷ مطالعه نشان داد که مکمل سیاه دانه با کاهش قابل توجهی در کلسترول کل، کلسترول بد خون و همچنین تری گلیسیرید خون همراه است.

جالب است بدانید که روغن سیاه دانه تاثیر بیشتری نسبت به پودر دانه سیاه دانه دارد. با این حال تنها پودر سیاه دانه می‌تواند میزان کلسترول خوب خون یا HDL را افزایش دهد.

مطالعه دیگری روی ۵۷ فرد مبتلا به دیابت نشان داد که مصرف مکمل سیاه دانه به مدت یک سال باعث کاهش کلسترول کل و کلسترول LDL می‌شود در حالی که کلسترول HDL را افزایش می‌دهد.

سرانجام یک مطالعه بر روی ۹۴ فرد مبتلا به دیابت با یافته‌های مشابهی روبرو شد که گزارش داد مصرف روزانه ۲ گرم سیاه دانه به مدت ۱۲ هفته باعث کاهش کلسترول کل و LDL می‌شود. 

۳. می‌تواند از ابتلا به سرطان پیشگیری کند 

سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان است که به خنثی سازی رادیکال‌های آزاد مضر کمک می‌کند تا خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان را کاهش دهد.

مطالعات آزمایشگاهی نتایج قابل توجهی در مورد اثرات ضد سرطانی سیاه دانه و تیموکینون، ترکیب فعال آن پیدا کرده است.

به عنوان مثال یک مطالعه در لوله آزمایش نشان داد که تیموکینون منجر به مرگ سلولی در سلول‌های سرطانی خون می‌شود.

یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر نشان داد که عصاره سیاه دانه به غیرفعال سازی سلول‌های سرطانی پستان کمک می‌کند.

سایر مطالعات لوله آزمایش نشان می‌دهد که سیاه دانه و اجزای آن ممکن است در برابر انواع مختلف دیگری از سرطان‌ها از جمله سرطان لوزالمعده، ریه، دهانه رحم، پروستات، پوست و روده بزرگ موثر باشد.

با این حال هیچ مدرکی در مورد اثرات ضد سرطانی سیاه دانه در انسان وجود ندارد. مطالعات بیشتری لازم است تا بررسی شود آیا سیاه دانه هنگام استفاده به عنوان ادویه یا مکمل، فوایدی برای مقابله با سرطان دارد یا نه. 

۴. می‌تواند به از بین بردن باکتری‌ها کمک کند 

باکتری‌های ایجاد کننده بیماری مسئول لیست طولانی عفونت‌های خطرناک هستند از عفونت گوش گرفته تا ذات الریه.

برخی از مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که سیاه دانه ممکن است خاصیت ضد باکتری داشته و در مقابله با برخی از گونه‌های باکتری موثر باشد.

یک مطالعه سیاه دانه را به صورت موضعی روی نوزادان مبتلا به عفونت پوستی استافیلوکوک اعمال کرد و دریافت که این ماده به اندازه یک آنتی بیوتیک استاندارد که برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود، موثر است.

در یک مطالعه دیگر، استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA)، سویه‌ای از باکتری‌ها که درمان آن دشوار است و در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم هستند از زخم‌های بیماران دیابتی جدا شد.

سیاه دانه در بیش از نیمی از نمونه ها، باکتری را به روش وابسته به دوز از بین برد.

چندین مطالعه لوله آزمایش دیگر نشان داده است که سیاه دانه می‌تواند به مهار رشد MRSA و همچنین بسیاری از سویه‌های دیگر باکتری کمک کند.

با این حال مطالعات انسانی محدود است و تحقیقات بیشتری برای بررسی چگونگی تاثیر سیاه دانه روی سویه‌های مختلف باکتری در بدن لازم است. 

۵. ممکن است التهاب را برطرف کند 

در بیشتر موارد، التهاب یک پاسخ ایمنی طبیعی است که به محافظت از بدن در برابر آسیب و عفونت کمک می‌کند.

از طرف دیگر اعتقاد بر این است که التهاب مزمن در انواع بیماری‌ها مانند سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی نقش دارد.

برخی مطالعات نشان داده اند که سیاه دانه ممکن است اثرات ضد التهابی قدرتمندی در بدن داشته باشد.

در یک مطالعه در ۴۲ فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید مصرف روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم روغن سیاه دانه به مدت هشت هفته باعث کاهش نشانگر‌های التهابی و استرس اکسیداتیو شد.

در مطالعه دیگری التهاب در مغز و نخاع موش ایجاد شد. در مقایسه با دارونما سیاه دانه در محافظت و سرکوب التهاب موثرتر بود.

به همین ترتیب یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که تیموکینون، ترکیب فعال سیاه دانه به کاهش التهاب در سلول‌های سرطانی پانکراس کمک می‌کند.

با وجود این نتایج امیدوار کننده، اکثر مطالعات انسانی فقط به افرادی با شرایط خاص محدود می‌شود. برای درک چگونگی تاثیر سیاه دانه بر التهاب در بین مردم جامعه، تحقیقات بیشتری لازم است. 

۶. می‌تواند به محافظت از کبد کمک کند 

کبد عضوی فوق العاده مهم است. این عضو سموم را از بین می‌برد، دارو‌ها را متابولیزه می‌کند، مواد مغذی را پردازش کرده و پروتئین‌ها و مواد شیمیایی مهم برای سلامتی تولید می‌کند.

چندین مطالعه امیدوار کننده بر روی حیوانات نشان داده که سیاه دانه ممکن است به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک کند.

در یک مطالعه ماده شیمیایی سمی چه با سیاه دانه و چه بدون آن به موش‌ها تزریق شد. سیاه دانه سمیت این ماده شیمیایی را کاهش داده و موش‌ها را در برابر آسیب کبدی و کلیوی محافظت می‌کند.

یک مطالعه حیوانی دیگر نیز یافته‌های مشابهی را نشان داد که سیاه دانه در مقایسه با گروه کنترل از موش‌ها در برابر آسیب کبدی ناشی از آن محافظت می‌کند.

در یک بررسی اثرات محافظتی سیاه دانه به محتوای آنتی اکسیدانی و توانایی آن در کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو نسبت داده شده است.

با این حال مطالعات بیشتری برای اندازه گیری تاثیر سیاه دانه بر سلامت کبد در انسان مورد نیاز است. 

۷. می‌تواند در تنظیم قند خون موثر باشد 

افزایش قند خون می‌تواند علائم منفی زیادی از جمله افزایش تشنگی، کاهش وزن ناخواسته، خستگی و مشکل در تمرکز ایجاد کند.

در طولانی مدت قند خون بالا می‌تواند عواقب جدی تری از جمله آسیب عصبی، تغییرات بینایی و ترمیم کند زخم را به همراه داشته باشد.

برخی شواهد نشان می‌دهد که سیاه دانه می‌تواند به ثابت نگه داشتن قند خون کمک کند و بنابراین از این عوارض جانبی خطرناک جلوگیری می‌کند.

یک بررسی از هفت مطالعه نشان داد که مکمل سیاه دانه باعث بهبود سطح قند خون ناشتا می‌شود.

به همین ترتیب مطالعه دیگری بر روی ۹۴ نفر نشان داد که مصرف روزانه سیاه دانه به مدت سه ماه به طور قابل توجهی قند خون ناشتا، سطح قند خون ​​و مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد. 

۸. ممکن است از زخم معده جلوگیری کند 

زخم معده زخم دردناکی است که وقتی ایجاد می‌شود اسید معده لایه مخاط محافظی که معده را پوشانده است، می‌خورد.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که سیاه دانه می‌تواند به حفظ پوشش داخلی معده و جلوگیری از تشکیل زخم کمک کند.

در یک مطالعه ۲۰ موش مبتلا به زخم معده با استفاده از سیاه دانه تحت درمان قرار گرفتند. این امر به درمان ۸۳ ٪ از موش‌ها منجر شد و تقریبا به اندازه یک داروی رایج که برای درمان زخم معده استفاده می‌شود موثر بود.

یک مطالعه حیوانی دیگر نشان داد که سیاه دانه و اجزای فعال آن از ایجاد زخم معده جلوگیری کرده و از پوشش معده در برابر اثرات الکل محافظت می‌کنند.

به خاطر داشته باشید که تحقیقات فعلی محدود به مطالعات حیوانی است. تحقیقات بیشتری برای تعیین چگونگی تاثیر سیاه دانه بر ایجاد زخم معده در انسان لازم است. 

طریقه مصرف سیاه دانه در رژیم غذایی 

روش‌های مختلفی برای افزودن سیاه دانه به رژیم غذایی وجود دارد.

سیاه دانه با طعم تلخی که دارد اغلب در غذا‌های خاورمیانه و جنوب آسیا استفاده می‌شود.

سیاه دانه معمولا کمی تفت داده می‌شود و سپس آسیاب می‌شود یا به طور کامل استفاده می‌شود تا به نان یا غذا‌ها طعم بدهد.

بعضی از افراد دانه‌های سیاه دانه را نیز می‌خورند یا با آن معجون سیاه دانه و عسل درست کرده و می‌خورند. آن‌ها همچنین سیاه دانه را به بلغور جو دوسر، اسموتی یا ماست اضافه می‌کنند.

علاوه بر این، روغن سیاه دانه را استفاده می‌کنند که به صورت رقیق شده به عنوان یک داروی طبیعی برای افزایش رشد مو، کاهش التهاب و درمان برخی از بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.

در آخر، مکمل‌های سیاه دانه به صورت کپسول یا سافت ژل موجود هستند. 

عوارض و مضرات سیاه دانه 

در حالی که سیاه دانه با بسیاری از مزایای سلامتی همراه بوده و به طور کلی هنگام استفاده به عنوان ادویه یا چاشنی بی خطر است، مصرف مکمل یا روغن سیاه دانه ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد.

به عنوان مثال، گزارش‌هایی از درماتیت پس از استفاده از روغن سیاه دانه بر روی پوست گزارش شده است. اگر قصد استفاده موضعی از آن را دارید، ابتدا با استفاده از مقدار کمی تست پچ را انجام دهید تا مطمئن شوید که این امر واکنش نامطلوبی ایجاد نمی‌کند.

علاوه بر این، برخی از مطالعات لوله آزمایش نشان داده است که سیاه دانه و اجزای آن ممکن است روی لخته شدن خون تاثیر بگذارند. اگر از دارو‌هایی برای لخته شدن خون استفاده می‌کنید حتما قبل از مصرف مکمل‌های سیاه دانه با پزشک خود صحبت کنید.

در حالی که برخی از مطالعات حیوانی نشان داده است که روغن سیاه دانه را می‌توان با خیال راحت در دوران بارداری مصرف کرد یک مطالعه بر روی حیوانات نشان داده که این روغن در صورت استفاده زیاد می‌تواند انقباضات رحمی را کاهش دهد.

اگر باردار هستید، حتما از آن به میزان متوسط ​​استفاده کنید و در صورت نگرانی با پزشک خود مشورت کنید. 

خلاصه 

سیاه دانه به دلیل کاربرد‌های متنوع آشپزی و خواص دارویی شناخته شده است. سیاه دانه در طب سنتی برای درمان انواع بیماری‌ها استفاده می‌شود. 

با این حال بسیاری از کاربرد‌های آن فقط در لوله آزمایش یا بر روی حیوانات مورد بررسی قرار گرفته اند.

اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما افزودن سیاه دانه به رژیم غذایی یا استفاده از آن به عنوان مکمل می‌تواند تاثیر مفیدی در چندین جنبه از سلامتی شما داشته باشد. 

منبع:سومیتا