بازگشت چپ‌ها به آمریکای لاتین

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: «تلاش کردند، من را زنده به گور کنند، اما اکنون من زمام امور کشور را به‌دست گرفتم.» لوئیس ایناتسیو لولا داسیلوا، رئیس جمهوری سابق و چپ‌گرای برزیل، این گونه پیروزی نهایی خود در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری این کشور را جشن گرفت. بنابراین، او مانع آن شد که ژائیر بولسونارو، رئیس جمهور کنونی و راست‌گرای افراطی برزیل برای بار دوم به این مقام دست یابد.

راست‌ها در آمریکای لاتین به احتضار افتاده‌اند و حیات آن‌ها تقریبا به مویی بند است. در این بین پیروزی لولا بازگشت پرشکوهی برای این سیاستمدار چپ‌گرا محسوب می‌شود که سال ۲۰۱۸ به اتهام رشوه‌خواری برای ۱۹ ماه زندانی شد تا عاقبت دیوان عالی برزیل با لغو این حکم راه را برای حضور او در انتخابات ریاست جمهوری باز کرد. در واقع برزیلی‌ها هشتمین کشور در این قاره خواهند بود که وارد اردوگاه قدرتمند چپ‌گرا‌ها می‌شوند.

دادگاه عالی انتخابات برزیل (TSE) اعلام کرده که لولا داسیلوا با به‌دست آوردن ۵۰.۹ درصد آرا در مقابل ۴۹.۱ درصد آرای ژائیر بولسونارو، رئیس جمهوری بعدی برزیل است. مراسم تحلیف «لولا» قرار است در یکم ژانویه ۲۰۲۳ (۱۱ دی) برگزار شود. این انتخابات به مثابه یک همه‌پرسی برای دو دیدگاه به شدت مخالف درباره آینده برزیل تلقی شده است. بولسونارو تاکید کرده بود که سیاست‌های خود را در برزیلی ادامه بدهد که بیشترین آمار مرگ و میر ناشی از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ را داشته و جنگل‌زدایی گسترده در ناحیه آمازون را شاهد بوده است. لولا داسیلوا، اما راجع به اتخاذ سیاست‌هایی در حفاظت از محیط زیست و رفاه اجتماعی تعهد داده، امری که یادآور دوره ریاست جمهوری او در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ و شکوفایی اقتصادی برزیل است.

با وجود اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری، بولسونارو بدون ارائه هیچ گونه مستنداتی نظام رای‌گیری در برزیل را مستعد تقلب دانسته و این نگرانی را به وجود آورده است که مانند دونالد ترامپ، متحد ایدئولوژیک خود در آمریکا، نتایج انتخابات را نپذیرد، اما لولا داسیلوای ۷۷ ساله، به ده‌ها هزار هوادار شادش که پیروزی او را در خیابان پائولیستا سائوپائولو جشن می‌گرفتند، گفت: «تاکنون بولسونارو با من تماس نگرفته تا پیروزی من را به‌رسمیت بشناسد، و من نمی‌دانم تماس خواهد گرفت یا پیروزی من را قبول خواهد کرد یا نه.»

بولسونارو سال گذشته آشکارا درباره پرهیز از پذیرش نتایج انتخابات صحبت کرده و ادعا‌های بی‌پایه‌ای مبنی بر آسیب‌پذیری سامانه الکترونیکی رأی‌گیری در برابر تقلب مطرح کرده بود. کارلا زامبلی، نماینده پارلمان و یکی از متحدان نزدیک بولسونارو، با اشاره آشکار به نتایج انتخابات در توئیتر نوشت: «به شما قول می‌دهم که من بزرگ‌ترین مخالفی خواهم بود که لولا تاکنون تصور می‌کرد.»

دلایل پیروزی لولا چه بود؟

لولا پس از ۱۱ سال بار دیگر رئیس جمهور منتخب مردم شده است. به گزارش یورونیوز یک دلیل مهم، ترس از دیکتاتوری نظامیان بود. در حالی که بسیاری از برزیلی‌ها لولا را برای فسادی که در دو دولت قبلی او افشا شد هنوز نبخشیده‌اند، اما ترسی فراگیر در میان مردم وجود داشت که بولسونارو، از فرماندهان سابق ارتش، کشور را به سمت دیکتاتوری ببرد.

در دوره بولسونارو، اعضای نیرو‌های مسلح برزیل به سمت‌های کلیدی دولتی دست یافتند. اهمال‌کاری در خرید واکسن کرونا و تمسخر علنی واکسیناسیون به کشته شدن نزدیک به ۷۰۰ هزار برزیلی انجامید که مقصر اصلی آن دولت بولسونارو بود. تشکیل ائتلاف فراگیر نیز از دیگر دلایل پیروزی او بود. لولا همان‌طور که در دو پیروزی قبلی خود در انتخابات انجام داده بود، پایگاه رای خود را گسترش داد و با عبور از حلقه احزاب چپ به سمت جلب میانه‌رو‌ها و حتی برخی احزاب راست گرا حرکت کرد.

او حتی معاون خود، جرالدو آلکمین را از میان رهبران راست میانه برگزید. در کنار این ها، رای منطقه شمال شرقی برزیل که متشکل از ۹ ایالت فقیر و دارای تنوع نژادی است، نقش مهمی در پیروزی لولا داشت.

رای‌دهندگان این مناطق خاطرات خوبی از دوران ریاست جمهوری او داشتند، به ویژه این که فقر را به شدت کاهش داد. لولا همچنین توانست توده‌ای از مسیحیان انجیلی را که یک سوم جمعیت برزیل، یعنی بیش از ۶۵ میلیون نفر را شامل می‌شود، برای رای دادن به وی قانع کند. حال آن که عموم آن‌ها تا ماه‌های منتهی به انتخابات طرفدار بولسونارو بودند.