عادت ۹۰ ساله به لرزش خانه‌ها و غرش قطار

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: فرافکنی و نامشخص بودن متولی خط راه‌آهن تهران-تبریز که از شرق به غرب کرج کشیده شده و محله‌های زیادی را درگیر مشکلات پیچیده‌ای کرده است، موجب سلب آسایش ساکنان حریم راه‌آهن و تضییع حقوق مادی و خسارت‌های معنوی به آن‌ها شده است. ساکنان حریم ریلی، هزار حرف نگفته و هزار راه نرفته دارند؛ پای جان‌شان در میان است و خواسته‌شان بی‌پاسخ.

خط‌آهن در کرج که حدود ۹۰ سال قدمت دارد، از مناطق سرحدآباد، مهرشهر، حسین‌آباد، شیخ‌آباد، اکبرآباد و شهرک‌های جنوب گرمدره عبور می‌کند. ساکنان این مناطق می‌گویند با تعریض ریل راه‌آهن، مشکلات آن‌ها جدی‌تر شده و در چند متری حرکت قطار‌هایی قرار گرفته‌اند که هیچ مانع و حصاری ندارد. غرش قطار‌ها و لرزش خانه‌ها، سال‌هاست خواب را از چشم ساکنان این منطقه ربوده است. مردمی که نه اجازه بازسازی خانه‌های فرسوده خود را دارند و نه اختیار فروش آن‌ها را؛ خانه‌هایی با ۷۰ سال قدمت و سند رسمی.

نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی انتقاد تندی به سکوت مبهم راه و شهرسازی دارد و از سوی دیگر متولی راه‌ها و شهر‌های البرز، راه‌آهن تهران را مسئول پاسخگویی می‌داند. علیرضا عباسی نماینده مردم کرج در مجلس گفت: راه‌آهن در استان البرز قدمتی نزدیک به یکصد سال دارد و مناطقی مانند سرحد‌آباد، مهرشهر، حسین‌آباد، شیخ‌آباد، اکبرآباد و شهرک‌های ناصریه و سعادتیه در شهر گرمدره از جمله مناطقی هستند که در حریم راه‌آهن قرار دارند و ساکنان آن‌ها مشکلات متعددی را از بابت عبور خطوط ریلی متحمل می‌شوند. وزارت راه و شهرسازی در راستای حل مشکلات مردم ساکن در حریم راه‌آهن استان البرز چه اقداماتی را انجام داده یا در دست اقدام دارد؟ وزارت راه نباید نسبت به ساماندهی در این زمینه ازجمله تقاطعات غیرهمسطح و ترافیک‌های سنگین حاصله، حریم‌کشی میان راه عبوری مردم و خطوط قطار، خرید و فروش و بازسازی املاکی که قبل از ایجاد راه‌آهن وجود داشته‌اند، کوتاهی کند. این مشکل مردم استان باید سامان یابد.

۱۱۰ خانوار در گرمدره گلایه دارند

بیش از ۳۵۰خانوار در جنوب گرمدره ساکن محدوده راه‌آهن هستند، اما ۱۱۰ خانوار کاملاً در حریم قرار گرفته‌اند.
حدود یک کیلومتر از ریل قطار از داخل محله سرحدآباد با ۱۰ هزارنفر جمعیت می‌گذرد که تعدادی از خانه‌ها نیز بدون هیچ حریمی در چندقدمی ریل راه‌آهن قرار دارند. هر چند متولیان معتقدند که در گذشته حریم راه‌آهن با بافت شهری فاصله داشته است و گسترش شهرنشینی و ساخت و ساز‌های غیرمجاز، موجب این تداخل شده است، اما اسناد ثبتی نشان می‌دهد که خانه‌های گرمدره و سرحدآباد در حریم ریل، عمر بیش از ۷۰ سال دارد.

همچنین شهروندان محله‌های حسین‌آباد و فاز ۵ مهرشهر نیز در دسترسی به اماکن عمومی ورزشی و کتابخانه، ناچار به عبور از «خط ۳» ریل راه‌آهن و گذر از مسیر پرخطر قطار‌های مسافری و باری هستند.
تلاش ساکنان دو شهرک ناصریه و سعادتیه نیز در این سال‌ها برای رهایی از وضعیت سخت زندگی در کنار ریل راه‌آهن، بی‌نتیجه بوده است.

گیر کردن خودرو و مرگ راننده در مقابل چشمان مردم حسین‌آباد نیز حکایت تلخ دیگری از عبور قطار از دل شهر کرج دارد.

خرید املاک تنها راهکار است

تنها راه نجات، خرید املاک توسط شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران است. اما این شرکت تاکنون پاسخ روشنی به مشکلات ریلی راه‌آهن البرز نداده است. به‌رغم آنکه بیش از ۱۲ سال از زمان استان شدن البرز می‌گذرد، اما پیگیری‌های لازم برای تشکیل اداره‌کل راه‌آهن در استان انجام نشده است و کسی هم پاسخگوی مشکلات حوزه راه‌آهن این استان نیست.

۱۵ خانوار در محله شیخ‌آباد در چند قدمی مسیر قطار زندگی می‌کنند و آن‌ها سند، پروانه ساخت و پایان‌کار دارند. اجرای پروژه ملی افزایش خطوط قطار است که وارد حریم خانه‌های آن‌ها شده است، نه گسترش شهرنشینی. بر اساس قانون، این خانه‌ها باید از سوی دولت و متولیان خریداری و خسارت ورود به حریم این شهروندان بی‌دفاع، جبران شود.

ابوالقاسم ارزنده شهروند ۶۵ ساله ساکن منطقه ۲ شهرداری کرج می‌گوید: سال ۱۳۶۰ این زمین‌ها از سوی هیأت ۷ نفره به ما واگذار شد و خانه‌های خود را با مجوز شهرداری ساختیم. سه سال بعد سند گرفتیم و در سند رسمی قید شده «زمین با کاربری مسکونی». عمر برخی از ساختمان‌ها بالای ۴۰ سال است. آن زمان باید ۱۰۰ هزار تومان برای تنظیم سند هزینه می‌شد، ۹۰ درصد اهالی سند گرفتند و برخی به همان قولنامه اکتفا کردند. در این محله، شهرداری سالن ورزشی احداث کرد و مجتمع‌های مسکونی بنیاد شهید ساخته شد، اما با ۳ و ۴ خطه شدن ریل‌ها، قطار بی‌خبر به چندمتری خانه‌هایمان رسید. این در حالی است که ریل‌ها ایراد فنی دارند و سروصدای وحشتناکی ایجاد می‌کنند. اینجا خانه‌های جنوبی که هم سند دارند و هم پایان‌کار، ۶ متر با قطار‌های در حال حرکت فاصله دارند و در سرحدآباد این فاصله حتی به دو، سه متر هم می‌رسد.

اکبر کلانتری فعال اجتماعی نیز ادامه می‌دهد: ۴ کوچه در این محله است که چنین شرایطی دارد. حدود ۲۷ خانه که ۱۴ خانه در چند قدمی ریل قرار دارد. خانه‌های مردم در حریم ریل در حال فروریختن است. نه اجازه ساخت دارند و نه حق فروش! روز‌ها شاهد بازی کودکان روی ریل راه‌آهن هستیم و سال گذشته نیز راننده یک خودرو در اثر برخورد با قطار جان باخت. برخی از اهالی به‌دلیل فقر مالی، توانایی ترک خانه‌هایشان را ندارند و به ناچار مشکلات راه‌آهن و حتی سیلاب‌ها را تحمل می‌کنند. فاصله قطار با خانه‌ها آنقدر کم است که اگر از ریل خارج شود، وارد خانه‌های مردم می‌شود.

۱۵ کیلومتر از راه‌آهن از شهر کرج عبور می‌کند

منوچهر غفاری سرپرست شهرداری کرج با اشاره به محدوده‌های حریم راه‌آهن گفت: ۳ محدوده در حریم راه‌آهن است و در محدوده اول به فاصله ۱۷ متر نباید ساخت و ساز انجام شود. در محدوده درجه ۲ به فاصله حریم ۴۷ متر و با ضوابط خاصی ساخت و ساز صورت می‌گیرد، اما در محدوده سوم به فاصله ۱۱۷ متر علاوه‌بر تمهیدات خاصی که به منظور مقاوم‌سازی در نظر گرفته می‌شود، با پرداخت عوارض از طرف شهرداری به راه‌آهن، مجوز ساخت و ساز برای متقاضیان صادر می‌شود.

وی افزود: از محور ریلی، ۴۷ متر حریم راه‌آهن محسوب می‌شود. ساخت و ساز‌های صورت گرفته در حریم راه‌آهن در گذشته بدون پروانه انجام شده و اغلب مالکیت آن‌ها اشکالات قانونی دارد و نیز خرید و واگذاری این خانه‌ها به‌صورت قولنامه‌ای است. هر چند راه‌آهن بخشی از این خانه‌ها را خریداری کرده است، اما بخشی از آن‌ها هنوز در تصرف مالکین و جزو حریم راه‌آهن است.

سرپرست شهرداری کرج با بیان اینکه شهرداری کرج در ۲ بخش به این مسأله ورود کرده است؛ اظهار کرد: نخست اینکه این ساختمان‌ها تعیین تکلیف شود و آن‌هایی که کاربری ندارد، پیگیری و معضلات ایجاد شده برطرف شود. دوم اینکه مشکل شهرداری با راه‌آهن، قطع ارتباط شهر است. در تقاطع شیخ‌آباد و رزکان که با همسطح بودن راه‌آهن و خیابان شهری مواجه هستیم، خودرو‌ها به ناچار از روی خط راه‌آهن عبور می‌کنند و این موضوع علاوه‌بر اینکه پرخطر است، باعث ایجاد ترافیک نیز می‌شود. ترافیک شیخ‌آباد و فردیس و مشکین‌دشت و غرب استان تهران از این محور انجام می‌شود که پیک ترافیک صبحگاهی و عصرگاهی را دارد و برای مدیریت شهری دغدغه و نگرانی ایجاد کرده است.

سرپرست شهرداری کرج با اشاره به توافق مدیریت شهری کرج و راه‌آهن تهران گفت: توافق‌هایی داشته‌ایم که تملک را شهرداری انجام دهد و راه‌آهن تعهد به احداث تقاطع غیرهمسطح دارد. برای احداث یک معبر ۳۵ متری بین مپنا و شرکت توسعه ایمنی راه‌ها توافق انجام گرفته که این اتصال برقرار و پل احداث شود تا مشکل خیابان‌های شهری با راه‌آهن حل شده و همه تقاطع‌ها غیرهمسطح شوند. این پروژه بین شهرداری‌های فردیس و کرج مشترک بوده و توافق و تهاتر در حال انجام است و بودجه آن نیز در نظر گرفته شده است.