دولت‌ها نگاه جدی به محیط زیست ندارند

به گزارش مجله خبری نگار، دکتر اصغر عبدلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با حضور در برنامه مثبت سلامت در رابطه با احداث پتروشیمی میانکاله اظهار کرد: مسائل و چالش‌های محیط زیستی محدود به کشور ما نیست و در همه کشور‌های دنیا وجود دارد و علم اکولوژی و محیط زیست که زیرمجموعه این علم است، به عنوان علم عصیان‌گر شناخته می‌شود. یکی از موضوعاتی که در رابطه با احداث پتروشیمی در میانکاله مطرح است، عدم در نظر گرفتن آمایش سرزمین در این موضوع است؛ بر اساس سند توسعه، در شمال کشور باید به جذب توریسم، کشاورزی، صیادی و طبیعت‌گردی بپردازیم و این منطقه جایی برای توسعه صنایع نیست.

وی ادامه داد: استقرار صنایع باید در مناطقی باشد که توجیه اقتصادی داشته باشد و کمترین آسیب را به محیط زیست برساند. متأسفانه نگاه ما محیط زیست نگاهی سطحی است و فقدان نگاه جامعی که چالش‌های زیست محیطی آینده کشور در آن دیده شود، به شدت حس می‌شود. به عنوان مثال سال‌های سال بر تخصیص حق‌آبه زیست محیطی تالاب‌ها تأکید کردیم، اما این اتفاق نیفتاد و اکنون بخشی از طوفان ریزگرد‌ها که کشور را درگیر کرده است، برخاسته از این تالاب‌های خشک است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه بالاترین مقام کشور نیز همواره بر پرداختن به چالش‌های محیط زیستی تأکید دارند، گفت: در موضوع محیط زیست مطالبه‌گری مردم، دانشگاهیان، رسانه و افرادی که خارج از بدنه دولت به فکر محیط زیست هستند، نقش بسیار مهمی دارد. در میانکاله همه این گروه‌ها دست به دست هم دادند و به توقف پروژه پتروشیمی میانکاله کمک کردند.

عبدلی بر اهمیت این موضوع که حفظ محیط زیست با حفظ حیات ما گره خورده است، تأکید و بیان کرد: هر کجا که به هر نحوی محیط زیست را تخریب کنیم، در واقع تیشه به ریشه خودمان زده‌ایم و مسائلی مانند ریزگردها، بحران آب، فرونشست و ... , که بر اثر همین تخریب‌ها به وجود آمده در حال حاضر حیات و بقا مردم را تهدید می‌کند. متأسفانه عده‌ای از افراد برای کسب منافع اقتصادی کوتاه مدت، محیط زیست را تخریب می‌کنند که نمونه این موضوع را در صید ترال مشاهده کردیم.

وی افزود: تفکر این افراد این است که ما می‌توانیم از محیط زیست و منابع طبیعی به شکلی نامحدود استفاده کنیم و قرار هم نیست در قبال آن به کسی جواب پس بدهیم. در موضوع صید ترال سودجویان به قیمت نابودی معیشت صیادان محلی و از بین رفتن ذخایر ملی، سالانه میلیون‌ها تومان سود کردند. همه علاقه‌مندان محیط زیست باید مسئولیت اجتماعی برای خود تعریف کنند و کنشگری در حوزه محیط زیست را با قدرت ادامه دهند.

استاد دانشگاه بهشتی تصریح کرد: متأسفانه در سال‌های اخیر تمام مسائل حوزه محیط زیست کشور را به سازمان حفاظت محیط زیست مربوط دانسته‌ایم در حالی که بسیاری از وزارتخانه‌ها نیز در قبال محیط زیست مسئول‌اند و با این وجود به وظایف خود در قبال محیط زیست عمل نمی‌کنند. به عنوان مثال، در موضوع بحران آب بخش زیادی از تقصیر‌ها بر عهده وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و شهرداری‌ها است.

عبدلی افزود: گاهی اوقات مردم در پرداختن به موضوعات محیط زیستی بهتر از دولت‌ها عمل می‌کنند و از طریق مطالبه‌گری مسئولین را وادار می‌کنند که در قبال تصمیمات خود پاسخگو باشند.

وی بر ضرورت آموزش مردم در خصوص مطالبه‌گری محیط زیست تأکید کرد و گفت: در ابتدا باید بپذیریم موضوع مطالبه‌گری و فعالان محیط زیست جدا از متخصصان علم محیط زیست است؛ محیط زیست یک علم پیچیده و چند بعدی است و بعد از پذیرش این موضوع باید به سنت آموزش افراد برویم. دانشگاهیان، فعالان محیط زیست و رسانه هر یک باید نقش خود را انجام دهند و با کمک هم به حفظ محیط زیست کمک کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: متأسفانه در کشور ما گاهاً نگاه احساسی صرف به محیط زیست مانع از مطالبه‌گری می‌شود؛ از نظر تخصصی، نگاه ما این نیست که با مواردی از جمله صید و صیادی و یا احداث پتروشیمی مخالفیم، بلکه معتقدیم که این موارد باید در جهت توسعه پایدار باشد، اما اگر بخواهیم مطلقاً با هر توسعه‌ای مخالفت کنیم و محیط زیست را به شکلی افراطی نگاه کنیم قطعاً به توسعه کشور آسیب وارد می‌کنیم.

عبدلی بیان کرد: ضمن احترام به پرسنل زحمتکش سازمان محیط زیست و ۱۵۰ محیط‌بان شهیدی که در راه حفاظت از محیط زیست این کشور شهید شده‌اند، متأسفانه در سال‌های اخیر مدیر محیط زیستی که دغدغه محیط زیست داشته باشد و نگاه حفاظت و بهره‌برداری پایدار از محیط زیست داشته باشد، نداشته‌ایم و از این موضوع می‌توان استنباط کرد که نگاه‌ها دولت‌ها به محیط زیست نگاهی اساسی و جدی نیست. در موضوع تالاب انزلی و بایوجمی ریاست سابق محیط زیست مدافع این بود که طرح مخرب بایوجمی در تالاب اجرا شود.

وی ادامه داد: موضوع نداشتن نگاه جدی به محیط زیست در بسیاری از وزارتخانه‌ها از جمله وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت و ... , نیز دیده می‌شود. توسعه اکوتوریسم و طبیعت‌گردی باید در کشور ما مورد توجه قرار بگیرد چرا که پتانسیل زیادی در این زمینه داریم و طبیعت‌گردی می‌تواند اقتصاد کشور را متحول کند.

استاد دانشگاه بهشتی خاطرنشان کرد: نمایندگان و استانداران استان‌های شمالی کشور که به دنبال اشتغالزایی برای مردم منطقه هستند باید توسعه زیرساخت‌های گردشگری در این مناطق را در اولویت قرار دهند.