آشنایی با ایمنی و امنیت پرواز

امنیت پرواز چیست؟

مجله خبری-سبک زندگی نگار: امنیت پرواز نوعی قانون بین المللی هواپیمایی است که در تمام جهان گسترده است. امنیت پرواز حاکی از مجموعه قوانینی دارد که ایمنی پرسنل و مسافران را در طول پرواز تأمین می‌کند. علاوه بر این امنیت پرواز شامل عملکرد مدیریت خطرات در هواپیما می‌شود که دربردارنده‌ی آموزش‌های پرسنل سفر هوایی، عموم مردم، مسافران و تعبیه‌ی زیر ساخت‌های هواپیمایی است.

شرکت‌های هواپیمای قادر هستند تا بر اساس سیاست‌های پرواز قوانین جدیدی را وضع کنند.

اصطلاح "امنیت پرواز" به اختلالاتی اشاره دارد که در طول پرواز هواپیما به وجود می‌آیند. در اکثر موارد تصادفات هواپیمایی در راستای پرواز و فرود آمدن صورت می‌گیرد. عوامل متعددی نظیر خراب کاری تأسیسات فرودگاه هواپیما، ایجاد موانع پرواز و فرود و بهره گیری از نشانه‌های تقلبی هواپیمایی در متزلزل سازی امنیت هواپیما نقش دارند.

تأمین امنیت پرواز، از اولویت‌های هر شرکت هواپیمایی است

اهمیت پرواز ایمن

کارکرد هواپیما در طول پرواز به طور مستقیم با جان انسان‌ها سروکار دارد. این مؤلفه‌ی اساسی اولویت شرکت‌های هواپیمایی است که در مرکز جنبه‌های حمل و نقل هوایی قرار دارد.

در واقع وجه تمایز و ویژگی منحصر به فرد یک شرکت هواپیمایی، امنیت پرواز است. در مواردی احتمال دارد به موجب ضعف در مدیریت ایمنی علاوه بر مخدوش شدن هواپیما جان صد‌ها انسان به خطر بیافتد.

مهم‌ترین نکته در صنعت هواپیمایی ایمنی است. صنعت هواپیمایی مشمول مشارکت عامه‌ی مردم در حوزه‌های متعدد است که به یک فرایند پیچیده ختم می‌شود. در یک صنعت هواپیمایی ایمن عواملی نظیر کیفیت اجزاء سازنده‌ی هواپیما، پشتیبانی زمینی، نگهداری، خدمه‌ی پرواز و مسافران نقش دارند.

عوامل انسانی، ماشینی و محیطی در امنیت پرواز نقش دارند

ارتقای امنیت پرواز

امنیت پرواز در طی پیشرفت جوامع با اشتراک گذاری دانش اپراتور، تولیدکنندگان و تنظیم کنند گان در راستای بهبودی قرار دارد. به عبارتی دیگر امنیت حمل و نقل هوایی با مشارکت طراحان و تولید کننده‌ی هواپیما، کنترل ترافیک هوایی، روش‌های بهره گیری از هواپیما و زیر ساخت‌های فرودگاهی در حال رشد و پرورش است.

در طراحی هواپیما، ایمنی‌های مختلفی در خصوص امنیت پرواز مورد استفاده قرار می‌گیرند که در ادامه‌ی مطلب برخی از آن‌ها را ذکر می‌کنیم:

•فناوری "Cockpit Glass" در خصوص آگاهی بصری مناسب خلبان

•تجهیزات برش باد پیش بینی کننده

•سیستم هشدار مجاورت زمین اعم از "E-GPWS"

•کابین شیشه‌ای خلبان

بهبود امنیت پرواز با مدیریت ریسک تکمیل می‌شود

مشخصه‌های اساسی در امنیت پرواز

حمل بار مجاز در هواپیما یکی از اولویت‌های نخست مسافران است که مستقیما در حفظ ایمنی پرواز نقش دارد. مأمورانی در فرودگاه مشغول فعالیت هستند که موظف به اندازه گیری وزن بار و بررسی وسایل می‌باشند.

در ایستگاه‌های بازرسی، چمدان، بار و محموله‌ی مسافران علاوه بر وارسی‌های فیزیکی به وسیله‌ی دستگاه اشعه‌ی ایکس و ردیاب‌های دستی مورد تفتیش قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است که حمل اشیا‌هایی اعم از قطعات یدکی، سلاح سرد و گرم، قطعات تیز و برنده داخل کابین هواپیما ممنوع تلقی می‌شود.

بهبود امنیت پرواز با مدیریت ریسک تکمیل می‌شود. مدیریت ریسک حاکی از بررسی و شناسایی مشکلات هواپیما قبل از پرواز است که اقداماتی در خصوص تعمیرات آن صورت می‌گیرد.

انسان به طور روزانه در معرض بلا‌ها و خطرات طبیعی قرار دارد که می‌تواند با گزارش مشکلات به افراد دیگر جان خود را از بلا‌ها مصون دارد. در پرواز‌های هواپیمایی نیز گزارش به موقع اختلالات می‌تواند زمینه‌ی افزایش ایمنی و قطع زنجیره‌ی تلفات جانی گردد.

از دیگر مشخصه‌های اساسی برای تأمین امنیت پرواز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•بستن کمربند ایمنی

•حفظ تمرکز در موقعیت‌های اضطراری

•توجه به دستورالعمل‌های مهماندار هواپیما

•انتخاب یک شرکت هواپیمایی ایمن با بررسی تاریخچه و سوابق سقوط

کوچک‌ترین خطای انسانی منجر به تداخل در امنیت پرواز می‌شود

اختلال در امنیت پرواز

سازمان بین المللی هواپیما در جهان سه عامل انسانی، ماشینی و محیطی را در ایجاد تداخل کارکرد پرواز هواپیما مؤثر بر می‌شمارد.

نخستین عامل؛ انسان

در استخدام شرکت‌های هواپیمایی در خصوص انتخاب پرسنل هوایی حدود ۱۱۰ تست جسمانی و روانشناسی وجود دارد که صحت سلامت کارکنان را تأکید می‌کند. در واقع برخورداری از تجارب، تخصص و سلامت جسمانی یک مقوله‌ی حائز اهمیت در پرواز موفق است.

به عبارتی دیگر کوچک‌ترین خطای انسانی منجر به نقص و اشکالاتی در پرواز می‌گردد که حوادث مرگ باری را رغم می‌زند. خطا‌های کارکنان هواپیما شامل خطای بینایی، زبان، ارتباطات رادیویی، واحد‌های اندازه گیری، استرس و اختلالات روانی، خستگی، کهولت سن، عملکرد نامناسب، هماهنگی‌های خدمه‌ی پرواز می‌شود.

دومین عامل؛ مکانیزم هواپیما

اجزاء سازنده‌ی هواپیما اعم از مهندسی ساخت، استاندارد هواپیما و نوع طراحی در شکل گیری امنیت پرواز نقش دارند. به عبارتی امنیت پرواز در کنار پرسنل‌های مجرب، به یک هواپیمای استاندارد نیاز دارد.

هر کشوری از یک سازمان هواپیمایی برخوردار است که وضعیت سلامت و استاندارد هواپیما را بررسی می‌کند و نوعی گواهی نامه در خصوص پرواز را صادر می‌سازد.

به منظور ارتقای ایمنی هواپیما‌ها در طراحی آن‌ها پشتیبانی‌های متعددی تعبیه می‌شوند. به طور مثال بعضی از هواپیما‌ها به موتور دو قلو مجهز هستند که در صورت اختلال در کارکرد یک موتور، موتور دیگر روند کارایی را آغاز می‌کند و به سلامت هواپیما را به مقصد می‌رساند.

سومین عامل؛ محیط

عوامل خارجی و محیطی در اطراف هواپیما نظیر ترافیک هوایی، اختلال ارتباطات، شرایط جوی نامناسب و اختلالات فرود هواپیما از جانب فرودگاه مقصد منجر به نا ایمنی پرواز می‌گردد.

علت خاموش کردن تلفن‌های همراه در هنگام سفر، به امنیت پرواز مربوط است

قوانین و مقررات هواپیما‌ها در خصوص امنیت پرواز

همانطور که بیان کردیم شرکت‌های هواپیمایی به منظور ارتقای ایمنی پرواز وزن محموله و اشیا داخلی بار‌ها را به وسیله‌ی ردیاب دستی، اشعه‌ی ایکس و وارسی‌های فیزیکی مورد بررسی قرار می‌دهند.

به عبارتی در روز‌های گرم سال که درجه‌ی دمای هوا بالا است، پرواز هواپیمای دارای محموله‌ی سنگین امری غیر ممکن تلقی می‌شود.

وزن محموله‌های هواپیما برای هر مسافر به میزان مشخصی معین می‌شود که از لحاظ امنیتی اهمیت بالایی در تأمین امنیت پرواز دارد.

در قوانین شرکت‌های هواپیمایی ذکر شده است که ضرورت دارد بار‌های تحویلی شامل لوازم شخصی و ضروری فرد نظیر لباس، کفش، تلفن همراه، پول، کتاب، دارو و... باشد.

در شرایطی که داخل چمدان وسایلی اعم از مایعات گازی، اسپری، ژل، چاقو، اشیاء منحنی با لبه‌ی تیز، قطعات یدکی و کبریت وجود داشته باشد، جهت حفظ امنیت جانی مسافران وسایل غیر مجاز به کارگو یا محموله به صورت امانتی داخل شرکت هواپیمایی نگه داری می‌شوند.

علاوه بر این، غذای مورد استفاده‌ی خلبان‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. این وجه تمایز در خصوص پیشگیری از مسمومیت خلبان‌ها است. در واقع تفاوت در نوشیدنی و غذا‌ها نوعی حرکت پیشگیرانه به شمار می‌رود تا در صورت مسمومیت یک خلبان، خلبان دیگر از سلامت جسمانی مناسب برخوردار باشد.

مهمان داران قبل از پرواز هواپیما از مسافران خواستار خاموش کردن تلفن همراه می‌شوند. علت خاموش کردن تلفن همراه به امنیت سفر باز می‌گردد. در واقع در صورتی که تلفن‌های همراه روشن باشند، نویز‌هایی داخل بی سیم خلبان ارتعاش داده می‌شوند که تمرکز او را مختل می‌سازد.