آدم‌های فضایی به زمین سفر کرده‌اند؟ «اوموآموا» چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، این ماجرای عجیب‌و‌غریب از ۶ سپتامبر ۲۰۱۷ شروع شد. در آن روز یک شی ء با منشأ ستاره «وگا» در فاصله ۲۵ سال نوری با جو زمین برخورد داشت و سپس در ۹ سپتامبر یعنی سه روز بعد به سمت خورشید حرکت کرد. در پایان همان ماه میلادی، این ناهنجاری با سرعت ۹۴۷۹۰ کیلومتر در ساعت به سمت سیاره ناهید رفت. این جرم پس از ربازگشت و در ۱۷ اکتبر، به زمین نزدیک شد. در همان روزها، قوی‌ترین تلسکوپ زمین، تلسکوپ پیمایش پانورامیک و سیستم واکنش سریع در هاوایی برای اولین بار به صورت تخصصی این جسم را تحت نظر گرفتند و به آن مشکوک شدند.

از همان زمان که این شیء عجیب شبیه به سیگار برگ در سال ۲۰۱۷ از منظومه شمسی و نزدیک زمین عبور کرد، ستاره شناسان فرضیه‌های متفاوتی را نظیر این که یک کوه یخ هیدروژنی است یا یک سیارک عجیب که از خارج از منظومه شمسی آمده، مطرح کردند و اکنون تئوری جدیدی مطرح شده است. پروفسور لوب، استاد هاروارد و رئیس سابق دپارتمان نجوم هاروارد مدعی شده که «اوموآموآ»، یک فناوری بیگانه بوده که ما به اشتباه تصور کردیم یک تکه سنگ طبیعی فضایی است؛ بنابراین ماهیت دقیق شیء عجیب میان ستاره‌ای موسوم به «اوموآموآ» به شکل یک راز باقی مانده است و در پرونده امروز زندگی سلام، مروری بر معتبرترین و خبرسازترین نظریه‌ها درباره این جرم پررمز و راز خواهیم داشت. در خور ذکر است که اجرام نجومی مانند سیارک‌ها، دنباله‌دار‌ها یا سیارات سرگردان در فضای بین ستاره‌ای که توسط گرانش به ستاره‌ها محدود نمی‌شوند، اجرام بین ستاره‌ای نامیده می‌شوند.

چرا «اوموآموا» عجیب است؟

«اوموآموا» در سال ۲۰۱۷ پس از آن‌که به دور خورشید گشت، کشف و به‌سرعت با مشخص شدن مسیر آن معلوم شد که متعلق به منظومه شمسی نیست و پس از گذراندن میلیون‌ها سال در فضای بین کهکشانی، این شیء اکنون در حال گذر از منطقه ماست. اخترشناس‌ها وقتی برای اولین بار چنین شیئی را شناسایی کردند، نام آن را Oumuamua گذاشتند، کلمه‌ای هاوایی به معنای پیام از دور، اما منشأ «اوموآموا»، تنها موضوع عجیب درباره آن نیست. «اوموآموا» برخلاف تقریباً بیشتر سیارک‌ها و دنباله‌دار‌ها که شکلی گرد و کروی دارند، به شکل یک سیگار برگ است و تخمین زده شده در حدود ۲۷۴ متر طول دارد. عجیب‌تر از همه این که ستاره شناسان شاهد شتاب گرفتن آن در حال خروج از منظومه شمسی بودند. این‌ها همه باعث می‌شود «اوموآموا» با هر چیزی که تاکنون دیده‌ایم، متفاوت باشد.

ابتدایی‌ترین پاسخ‌ها به چیستی «اوموآموا»

بعد از این که مشخص شد، «اوموآموا» با هر چیزی که تاکنون دیده‌ایم، متفاوت است برای همه پژوهشگران این حوزه سوال پیش آمد که پس «اوموآموا» چیست؟ ابتدایی‌ترین پاسخ این بود که یک دنباله‌دار یا سیارک است، اما این فرضیه‌ها، مشخصه‌های عجیب «اوموآموا» را توضیح نمی‌داد چراکه اگر یک دنباله‌دار باشد، با گرم شدن توسط خورشید باید از زیر سطح آن گاز آزاد شود که باعث شتاب آن می‌شود، اما پس چرا این قدر طولانی است؟

یک پاسخ دیگر این بود که «اوموآموا» می‌تواند بیشتر شبیه به سیارک باشد، یعنی قطعه‌ای از یک سیاره است که توسط یک برخورد نزدیک با یک ستاره جدا شده است. هرچند این فرضیه می‌توانست شکل عجیب «اوموآموا» را توجیه کند، اما هنوز هم سوالات بی‌پاسخ زیادی درباره آن باقی می‌ماند. جالب است بدانید که ستاره‌شناسان حتی بررسی کردند تا اطمینان حاصل کنند که «اوموآموا» یک نوع سفینه فضایی بیگانه نباشد که سیگنال‌های رادیویی پخش می‌کند و در نهایت دریافتند که بر اساس شواهد، اثبات این ادعا شدنی نیست. به همین دلیل به این فکر کردند که «اوموآموا» احتمالا یک شی‌ء کاملاً جدید باشد و باید تحقیقات بیشتری روی آن انجام شود.

نگران نباشید، یک کوه هیدروژنی است!

در سال ۲۰۱۹ ستاره شناسان در دانشگاه ییل و دانشگاه شیکاگو، تئوری جدیدی را مطرح کردند که توجه‌ها را برانگیخت و توانست شکل و ویژگی‌های عجیب و غریب این جرم را توجیه کند. به گفته محققان این دو دانشگاه معروف در جهان، «اوموآموا» می‌تواند یک کوه یخ هیدروژنی باشد که در این صورت، همه ویژگی‌های عجیب آن توجیه می‌شود. این نظریه از این ناشی می‌شود که در هسته‌های متراکم ابر‌های مولکولی در فضای عمیق، درجه حرارت می‌تواند به حدی کم شود که هیدروژن منجمد شود. سپس این کوه‌های یخی برای میلیون‌ها سال در فضا می‌چرخند تا زمانی که گذر از فاصله نزدیک با یک ستاره مانند خورشید به زندگی‌شان پایان دهد.

«گریگوری لافلین» سرپرست این مطالعه در همان زمان گفت: «از آن جا که «اوموآموا» به خورشید نزدیک شد و گرمای آن را دریافت کرد، هیدروژن ذوب شده به سرعت از سطح یخی آن تبخیر شده و موجبات شتاب گرفتن آن را فراهم کرده است و شکل عجیب و غریب آن هم می‌تواند به همین دلیل باشد؛ مانند یک قالب صابون که پس از استفاده مکرر کم کم نازک می‌شود.»

پیشنهاد ساخت یک فضاپیمابرای رهگیری «اوموآموا»

اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی بود که یک شیء میان ستاره‌ای دیگر که تا حدودی شبیه به «اوموآموا» بود، کشف شد. این اتفاق نشان می‌دهد که شاید حضور اجرامی شبیه به آن در فضا، رایج باشد؛ بنابراین یک گروه از محققان موسسه فناوری ماساچوست، ساخت و استفاده از فضاپیمایی را پیشنهاد کرده است که بتواند در مدت زمان کوتاهی برای رهگیری چنین اجرامی در آسمان استفاده شود. هرچند هنوز خبر تولید آن به طور رسمی در جایی اعلام نشده، اما در همان زمان، گروهی از محققان مدعی شده بودند که در حال تکمیل تحقیقات‌شان برای رونمایی از فضاپیما هستند تا بتوانند رمز و راز‌های این جرم عجیب را برملا کنند.

«اوموآموا»، کار فضایی‌ها و یک بادبان خورشیدی است!

سال ۲۰۲۱ میلادی بود که آوی لوب، استاد هاروارد و رئیس سابق دپارتمان نجوم هاروارد، درباره سیارک مرموز «اوموآموا» کنجکاو شد. نه تنها به این دلیل که از جنبه متفاوتی از ستاره‌ها برخاسته است، بلکه به این دلیل که هرچه بیشتر راجع به آن مطالعه می‌کرد، جنبه‌های مرموز آن برایش بیشتر ظاهر می‌شد. او پس از انجام تحقیقات لازم و جمع‌آوری داده‌های کافی، ویژگی‌های غیرمعمولی را که این جرم بین ستاره‌ای نشان می‌داد و در واقع یک جرم فضایی بود، نه یک سیارک یا دنباله‌دار، با همکارانش در میان گذاشت. طبق پیشنهاد لوب در مقاله‌ای که به تازگی چاپ و پرسروصدا شده، «اوموآموا» ممکن است کاوشگری باشد که توسط تمدن‌های فرازمینی فرستاده شده است.

«لوب» از مرکز اخترفیزیک هاروارد معتقد است که این جرم، صخره فضایی یک فناوری بیگانه یا حتی یک فضاپیما بوده است. او در مقاله اخیرش برای دپارتمان نجوم هاروارد از استدلال خود دفاع کرده و مدعی شده که «اوموآموا» یک بادبان خورشیدی است. او این قطعه را به‌عنوان شکل پیشرفته پیشرانه‌ای که به فضاپیما اجازه می‌دهد از فشار کم تابش خورشیدی برای حرکت در فضا استفاده کند، تعریف می‌کند. پروفسور لوب نوشته است: «این شکل هندسی عجیب، «اوموآموا» را حداقل چند برابر از نظر نسبت عرض به طول آن از عجیب‌ترین سیارک‌ها یا دنباله‌دار‌هایی که تاکنون دیده‌ایم، افراطی‌تر می‌کند و به نظر من یک جسم بیگانه جسور بوده است.» او برای حمایت از ادعای خود درباره بادبان خورشیدی بودن این جرم که مربوط به یک فضاپیما بوده، به این واقعیت اشاره می‌کند که «اوموآموا» به‌طور منظم نور خورشید را هر هشت ساعت یک بار با روشنایی مشابه منعکس می‌کند که نشان می‌دهد این مدت زمان لازم برای چرخش کامل آن در فضاست.

وقتی شواهد کافی و قطعی موجود نیست

اظهارنظر استاد دانشگاه هاروارد درباره این سیارک مرموز باعث بحث و جدل در جامعه علمی شده است. قرار است یک مطالعه بین‌المللی جدید با هدف رد فرضیه لوب مبنی بر این که اوموآموا یک بادبان خورشیدی است، شروع شود تا برای انتشار پذیرفته شود و همه چیز در یک جمله خلاصه می‌شود: «بعید است اوموآموایک بادبان خورشیدی باشد.» از سوی دیگر، پروفسور «آوی لوب» همچنان به قطعیت داده‌های خود معتقد است و از جایگاه قبلی خود دور نمی‌شود. او در جدیدترین مصاحبه‌اش با دیلی‌بیست مدعی شده که «بقیه پژوهشگران به چند نکته مهم توجه نکرده‌اند.»

علاوه بر این، یک تیم بین‌المللی به رهبری «شانگفی لیو»، ستاره‌شناس سرشناس دانشگاه «سان یات سن» در چین، فرضیه استاد هاروارد را نپذیرفته و به دنبال رد آن است. آن‌ها معتقدند اگر سیارک مرموز اوموآموا یک بادبان خورشیدی بود، سطح بزرگی داشت و نور بیشتری نسبت به آن چه مشاهده شده منعکس می‌کرد. علاوه بر این، رنگ قابل تغییر گسترده‌تر بود. البته، بر اساس تحقیقات خود پروفسور لوب، خود بادبان طوری شکل گرفته است که نور را به روش‌های شاید غیرمنتظره منعکس کند.

علاوه بر همه این‌ها، ممکن است سیارک مرموز اوموآموایک مسافر فضایی باقی بماند که به منظومه شمسی نفوذ کرده است، به عبارت دیگر احتمال دارد سند سفر آدم‌های فضایی به زمین باشد. در هر صورت، شواهد کافی برای اعلام نتیجه قطعی وجود ندارد. توجه داشته باشید که رصد دنباله‌دار‌های بین ستاره‌ای نادر است، در واقع تنها دو مورد از آن دیده شده است؛ یکی آموماوا و دیگری یک دنباله‌دار بین ستاره‌ای به نام lBorisov۲ در سال ۲۰۱۹. بنابراین پژوهش برای رمزگشایی از این اجرام فضایی همچنان ادامه خواهد داشت.

منبع: خراسان