رسانه آمریکایی: روسیه امروز، شوروی سابق نیست

به گزارش مجله خبری نگار، «ماکسیم ساموروکوف» عضو اندیشکده کارنگی اخیراً در مقاله‌ای در نشریه «فارن افرز» دولت کنونی روسیه را با حکومت شوروی سابق مقایسه کرد و مدعی شد روسیه نیز دچار فروپاشی خواهد شد.

اندیشکده «مؤسسه کشورداری مسئولانه کویینسی» در مقاله‌ای به این گزارش واکنش نشان داد و با مقایسه تفاوت‌های اساسی روسیه و شوروی سابق، تصور فروپاشی روسیه را یک «خیال محال» توصیف کرد.

در این گزارش آمده است: «وقتی اوکراین هیچ امیدی به یک ضدحمله موفقیت‌آمیز ندارد، محتمل‌ترین سناریو برای پیروزی اوکراین در جنگ این است که حکومت روسیه سقوط کند.»

این اندیشکده آمریکایی مقایسه شوروی و روسیه را خطرناک دانست و نوشت: «این قیاس‌های تاریخی می‌توانند گمراه‌کننده باشند، زیرا ممکن است توجه ما را به شباهت‌های ظاهری معطوف کرده و از اختلافات ساختاری و عمده دور کند.»

بر اساس این مقاله، نخستین تفاوت مهم روسیه امروز با شوروی این است که «میخائیل گورباچف» آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی تنها به مدت ۶ سال در قدرت بود و هرگز نتوانست کنترل موثری بر حلقه داخلی رهبران شوروی ایجاد کند؛ امری که موجب شد طرح‌های سیاسی او هرگز به‌صورت کامل جامه عمل نپوشد و این رهبر شوروی با اتخاذ اقدامات افراطی، تمام نظام حاکمیت را بی‌ثبات کرد.

در مقابل، پوتین به‌سرعت بر رقبای خود چیره شد و ۲۴ سال است که در قدرت است. بیشتر تحلیلگران بر این باورند که نهاد‌های سیاسی که پوتین بنا نهاده، حتی پس از مرگ او هم به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

یکی دیگر از زمینه‌های فروپاشی شوروی جنگ افغانستان بود، جنگی که اساساً پیروزی در آن ممکن نبود و شوروی را ناچار به مذاکره با غرب کرد. اما روسیه امروز در اوکراین درگیر جنگی است که در آن احتمال پیروزی خود را بالا می‌داند.

سومین تفاوت بزرگ شوروی و روسیه این است که اتحاد جماهیر شوروی عملاً ورشکسته بود و با اتکا به وام‌های خارجی خود را سر پا نگه داشته بود. در مقابل، روسیه امروزی در سال میلادی گذشته مازاد تجاری ۵۰ میلیارد دلاری را تجربه کرد، یعنی صادرات این کشور ۵۰ میلیارد دلار بیشتر از واردات آن در سال ۲۰۲۳ بود. اقتصاد روسیه به‌خوبی با اقتصادی جهانی در هم تنیده و کارآفرینان آن عملکرد خوبی در دورزدن تحریم‌های غربی داشته‌اند.

عامل دیگری که در فروپاشی شوروی تاثیر داشت، این بود که در جماهیر شوروی نژاد روس تنها ۵۲ درصد از جمعیت را تشکیل می‌داد، اما در روسیه امروزی نژاد روس تشکیل‌دهنده ۸۲ درصد از کل جمعیت است و از این نظر، اتحاد بیشتری وجود دارد.

به گزارش اندیشکده کویینسی، برای پیروزی در دیپلماسی و جنگ باید ارزیابی واقع‌بینانه‌ای از نقاط قوت و ضعف دشمن به عمل آورد. فروپاشی ناگهانی اتحاد جماهیر شوروی ممکن است غرب را به احتمال وقوع حوادث پیش‌بینی‌نشده امیدوار کند، اما پوتین از اشتباهات گورباچف درس گرفته است. واشنگتن نباید سیاست خود در قبال روسیه را بر اساس این خیال خام بنا کند که روسیه امروزی هم دقیقاً به سرنوشت اتحاد جماهیر شوروی دچار خواهد شد.