چه زمانی برای درد صفرا باید به پزشک مراجعه کرد؟

به گزارش مجله خبری نگار/عصر ایران، کیسه صفرا یک کیسه گلابی شکل است که زیر کبد قرار دارد و مایع گوارشی مهمی به نام صفرا را ذخیره می‌کند. این مایع به بدن در هضم چربی کمک می‌کند. مشکلات مربوط به کیسه صفرا می‌توانند باعث درد در قسمت بالای راست شکم، حالت تهوع، استفراغ و زرد شدن پوست شوند.

درد در قسمت بالای راست شکم

کیسه صفرا در قسمت بالای راست شکم، درست زیر کبد قرار دارد. هنگامی که کیسه صفرا کشیده یا ملتهب شود، باعث ایجاد درد در قسمت بالای شکم زیر دنده‌ها می‌شود. در مورد سنگ‌های صفراوی، این درد با عنوان "حمله صفراوی" یا "قولنج صفراوی" شناخته می‌شود. این درد اغلب پس از یک وعده غذای سنگین یا پرچرب، معمولاً در عصر یا شب اتفاق می‌افتد و می‌تواند چند ساعت ادامه داشته باشد.

افراد ممکن است حملات مکرر کیسه صفرا را تجربه کنند. با این حال، اگر درد بیش از حد معمول ادامه پیدا کند، ممکن است ناشی از التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) باشد که یک وضعیت جدی‌تر است.

حالت تهوع و استفراغ

یکی دیگر از علائم شایع مشکلات کیسه صفرا، مانند سنگ صفرا، حالت تهوع و استفراغ است. این حالت اغلب همراه با درد در قسمت بالای راست شکم پس از خوردن یک غذای سنگین اتفاق می‌افتد.

تب

تب، در صورتی که همراه با درد در قسمت بالای راست شکم، حالت تهوع یا استفراغ باشد، می‌تواند نشانه نگران کننده‌ای از مشکل کیسه صفرا باشد. ممکن است لرز نیز وجود داشته باشد. حدود ۱ نفر از هر ۳ نفر مبتلا به التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) دچار تب می‌شوند. تب بسیار بالا می‌تواند نشانه‌ای از عوارض جدی‌تر مانند عفونت باشد.

زرد شدن پوست و چشم‌ها

هنگامی که در مجاری صفراوی انسداد ایجاد شود، سطح بیلی روبین در خون افزایش می‌یابد. این وضعیت باعث می‌شود پوست و سفیدی چشم‌ها رنگ زرد پیدا کند، که به آن "یرقان" گفته می‌شود. پوست همچنین ممکن است خارش داشته باشد.

تغییر رنگ ادرار یا مدفوع

در مشکلات کیسه صفرا، ادرار و مدفوع می‌توانند تغییر رنگ دهند. ادرار ممکن است به رنگ زرد تیره یا شبیه چای درآید، به دلیل افزایش سطح بیلی روبین. مدفوع ممکن است به رنگ سفید یا خاک رس درآید، به این دلیل که صفرا به درستی وارد روده نمی‌شود.

در عوض، سطح صفرا در خون افزایش می‌یابد و بخشی از آن از طریق ادرار دفع می‌شود، که باعث تیره شدن ادرار می‌گردد.

کیسه صفرا در قسمت بالای راست شکم، درست زیر کبد قرار دارد

سنگ‌های صفراوی شایع هستند، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

عوامل خطر رایج عبارتند از:

زن بودن یا مصرف هورمون‌ها

داشتن نژاد اسپانیایی یا بومی آمریکا

دیابت

چاقی

سن بالا

بارداری

تغییرات سریع وزن

انواع مشکلات کیسه صفرا

یکی از دلایل شایع مشکلات کیسه صفرا، سنگ‌های صفراوی هستند که به آن "کوله لیتیازیس" نیز گفته می‌شود.

سنگ‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که تعادل در ترکیبات صفرا به هم بخورد، مثلاً وجود بیش از حد کلسترول یا بیلی روبین، یا کمبود نمک‌های صفراوی.

وجود سنگ در کیسه صفرا شایع است و اغلب مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما سنگ‌ها می‌توانند مسیر عبور صفرا به روده کوچک را مسدود کنند، یا در مجاری صفراوی گیر بیفتند. این مسدود شدن می‌تواند علائمی ایجاد کند، به ویژه پس از مصرف یک وعده غذای چرب.

انسداد‌ها می‌توانند باعث التهاب جدی کیسه صفرا (کوله سیستیت) شوند که ممکن است منجر به عفونت یا پانکراتیت شود.

سایر مشکلات احتمالی کیسه صفرا عبارتند از:

کوله سیستیت بدون سنگ (acalculous cholecystitis) التهاب کیسه صفرا بدون وجود سنگ

دیسکینزی صفراوی (biliary dyskinesia) مشکل در تخلیه کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا (gallbladder carcinoma) سرطان کیسه صفرا

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

بیماری کیسه صفرا می‌تواند جدی و حتی تهدیدکننده زندگی باشد. اگر دچار علائم حمله صفراوی مانند درد در قسمت بالای راست شکم شدید، به ویژه اگر همراه با تب، لرز یا استفراغ باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این علائم می‌توانند با سایر بیماری‌های جدی مانند آپاندیسیت یا مشکلات کبدی نیز دیده شوند، بنابراین ارزیابی سریع می‌تواند به تشخیص صحیح و پیشگیری یا مدیریت عوارض کمک کند.