سقط جنین چگونه اتفاق می‌افتد؟

به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز، برخی از مادران نگران این مساله هستند که ممکن است کاری انجام داده باشند که منجر به از دست دادن بارداریشان شده باشد؛ اما لازم است بدانیم که فعالیت‌های عادی روزمره، ورزش و رابطه جنسی معمول یا عادی، هیچ یک سبب از دست رفتن زود هنگام بارداری نمی‌شوند؛ کسالت صبحگاهی، تهوع و استفراغ در اوایل بارداری شایع است و نمی‌تواند منجر به از دست دادن زود هنگام بارداری شود.

برخی از مادرانی که سابقه از دست دادن زود هنگام بارداری داشته‌اند، معتقدند که علت آن «زمین خوردن» یا «ترس شدید» آنها بوده است؛ اما این موارد در اغلب اوقات نمی‌توانند منجر به از دست رفتن زود هنگام بارداری شوند.

از سویی دیگر، برخی مطالعات مطرح کننده وجود ارتباط بین شیوه یا سبک زندگی، رفتار‌های فردی، تغذیه، عوامل محیطی، شغلی، اجتماعی و اقتصادی با سقط خود به خود جنین یا از دست دادن زود هنگام بارداری هستند؛ نتایج برخی از بررسی‌ها مطرح کننده این است که بعضی از عوامل اجتماعی و رفتاری که خود تعیین کننده شیوه زندگی فرد هستند، می‌تواند احتمال سقط خود به خود را افزایش دهد؛ مثلا، ارتباط بین مصرف الکل، استعمال دخانیات، مواد محرک یا مخدر و مصرف مقادیر بیش از حد کافئین با سقط خود به خود، همیشه مورد توجه قرار گرفته است.

نتایج برخی از مطالعات نشان داده که استعمال سیگار، خطر سقط خود به خود یا از دست دادن بارداری به ویژه زیر دوازده هفته را افزایش داده است؛ همچنین، بررسی‌هایی هستند که نشان داده‌اند که نوشیدن الکل در سه ماهه اول بارداری خطر سقط خود به خود را بالا برده است؛ بنابراین، بهترین اقدام در طی بارداری، پرهیز از استعمال سیگار و پرهیز از نوشیدن الکل است.

از سویی دیگر، استعمال سیگار و یا دارو‌های محرک از طریق ارتباط با برخی از بیماری‌ها مانند واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه، بیماری‌های قلبی عروقی و سندرم‌های متابولیک از قبیل فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت، به ویژه در مردان (به دلیل تاثیر بر کیفیت مواد ژنتیکی اسپرم) می‌توانند احتمال سقط خود به خود را افزایش دهند.

در خصوص قهوه یا کافئین نیز تحقیقاتی وجود دارند که در آنها به عدم مصرف مقادیر بالای قهوه بیش از ۲۰۰ میلی گرم و بیش از دو فنجان در روز در طول بارداری توصیه شده است؛ بنابراین، بهبود سبک زندگی از طریق تغذیه سالم، ورزش، کاهش وزن، قطع استعمال سیگار و مصرف الکل، اعتدال در مصرف موادی مانند قهوه می‌تواند در زمینه پیشگیری و کاهش موارد سقط خود به خود موثر باشد.

علاوه بر این، بیماری‌های مزمن در مادر مانند دیابت بد کنترل شده، بیماری‌های خود ایمنی (که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها و سلول‌های خود بدن حمله می‌کند) مانند بیماری لوپوس، چاقی، بیماری تیروئید از جمله کم کاری تیروئید نیز به عنوان علت‌های دیگری برای سقط خود به خود مطرح است؛ بنابراین تشخیص زودرس، درمان به موقع و کنترل صحیح این بیماری‌ها می‌توانند از سقط خود به خود جلوگیری کنند.

اختلالات ساختار رحم، مانند رحم دو شاخ یا دیواره دار و نیز چسبندگی‌های رحمی خصوصا به دنبال تخریب وسیع بافت رحم پس از کورتاژ یا جراحی‌های رحم نیز می‌توانند علتی برای سقط خود به خود باشند.

همچنین، ابتلای مادر به عفونت‌هایی مانند توکسوپلاسموزیس، مایکوپلاسموزیس، آلودگی به ویروس هرپس سیمپلکس، HIV، سیفلیس، مالاریا، سرخجه و سیتومگالوویروس نیز می‌توانند احتمال سقط خود به خود را افرایش دهند؛ بنابراین، پرهیز از تماس با کانون یا منابع انتقال عفونت که در برخی موارد می‌توانند حیوانات خانگی آلوده واکسینه نشده مانند گربه (در خصوص توکسوپلاسموزیس) باشند، توصیه می‌شود.

در همین راستا باید از مصرف خودسرانه دارو‌ها جدا پرهیز شود؛ حتی در صورت مصرف دارو تحت نظر پزشک، اگر فرد قصد بارداری دارد، در خصوص نحوه ادامه مصرف آن دارو و اثرات آن بر بارداری، حتما با پزشک خود مشورت نماید.

علاوه بر این، بین عوامل شغلی و محیطی از قبیل سموم محیطی با سقط خود به خود نیز ارتباطاتی مطرح است؛ قرار گرفتن در معرض مواد استریل کننده، پرتو ایکس، مثلا در محیط شغلی از این جمله محسوب می‌شوند؛ مواجهه با مواد شیمیایی مانند جیوه، آرسنیک، سرب، اتیلن گلیکول، دی سولفید کربن، پلی اورتان، فلزات سنگین، حلال‌های عالی به خصوص به دلایل شغلی و یا به دنبال مصرف مواد غذایی آلوده به این مواد، نیز به عنوان علت‌های احتمالی برای سقط مطرح هستند.

این مواد شیمیایی عمدتا در صنایعی مانند رنگ سازی، چرم سازی، کارخانجات رزین سازی، تولید سیمان و ضدیخ، تولید خازن‌های برقی، کارخانه‌های تولید آفت کش‌ها یا پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مشاغلی مانند کارکنان اتاق عمل که با گاز‌های بیهوشی تماس دارند، اگر گاز‌ها به درستی کنترل نشده باشند احتمال سقط جنین افزایش می‌یابد؛ مقادیر کمی از گاز‌های بیهوشی که از ماسک تنفسی بیمار به هوای اتاق عمل یا ریکاوری نشت می‌کند، ممکن است توسط بیمارانی که پس از بیهوشی بهبود می‌یابند و یا کارکنان اتاق عمل، استنشاق شوند.

مادران بارداری که در معرض این گونه گاز‌ها هستند، برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض این گاز‌ها در دوران بارداری باید با کارفرمای خود صحبت کنند تا مکان کاری آنان را تغییر دهد و یا اگر نتوان از قرار گرفتن در معرض در دوران بارداری اجتناب کرد، باید از مواجهه با این مواد کاست؛ مثلا با استفاده از ماسک‌های تنفسی خاص؛ همچنین، سقط خود به خود می‌تواند ناشی از اثرات بالقوه قرار گرفتن در معرض اشعه باشد که بسته به میزان اشعه، این احتمال ممکن است بیشتر شود؛ بنابراین، افرادی مانند کارکنان مراکز تصویربرداری که با این تشعشعات در تماس هستند، در زمان بارداری باید از این مواجه شدن‌ها پرهیز کنند.