آخرین وضعیت شیوع برخی بیماری‌های تنفسی در کشور

به گزارش مجله خبری نگار،  مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت در چندین گزارش، آخرین وضعیت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان، تیفوئید، دسانتری و بیماری‌های منتقله از آب و غذا در سال ۱۴۰۳، نتایج ویروس‌های تنفسی شناسایی شده در خردادماه امسال و همچنین تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا تا ۷ تیر ۱۴۰۴ را منتشر کرد.

بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات (زئونوزها) به بیماری‌های عفونی گفته می‌شود که بین جانوران (عموماً مهره‌داران) و انسان به صورت طبیعی قابل انتقال هستند. این بیماری‌ها می‌توانند توسط عوامل مختلفی از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و پریون‌ها ایجاد شوند. از مهمترین این بیماری‌ها که در کشور ما وجود دارد، می‌توان به تب مالت، سالک، هاری، سیاه زخم، کیست هیداتیک، لپتوسپیروز و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو اشاره کرد.

از طرف دیگر به دلایل مختلف، خطر ورود بیماری‌های دیگر مانند جنون گاوی، تب دره ریفت، آنفلوانزای پرندگان و… را نباید نادیده گرفت. براساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، از میان عوامل بیماری زای عفونی، ۶۰ درصد از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند و از میان ۱۵۶ بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، ۷۵ درصد آن از بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان هستند. برای پیشگیری از ابتلاء به این بیماری‌ها، رعایت بهداشت شخصی، پرهیز از تماس با حیوانات آلوده اهلی و وحشی یا واکسیناسیون حیوانات اهلی و مصرف فرآورده‌های دامی سالم توصیه می‌شود.

حیوان گزیدگی از آسیب‌های جدی است که منجر به بیماری هاری می‌شود، در سال گذشته، ۴۰۹۲۲۱ مورد (میزان بروز ۴۷۶ در صد هزار نفر) در کشور شناسایی شد که همه آنها برای انجام اقدامات پیشگیری شامل شستشوی محل گزش و تزریق واکسن و سرم به واحد‌های مراقبت و پیشگیری از هاری مراجعه کرده‌اند.

بیشترین حیوان گزیدگی در استان‌ها تهران و شمال کشور

بیشترین موارد حیوان گزیدگی در استان تهران و بعد از آن در استان‌های گیلان و مازندران و گلستان اتفاق افتاده است. در این سال ۲۴ مورد ابتلاء به هاری که منجر به مرگ شده است شناسایی شد. متأسفانه تعدادی از این موارد پس از حیوان گزیدگی یا به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه نکرده و یا مراحل درمان و واکسیناسیون را به طور کامل انجام نداده‌اند. بیشترین موارد مبتلا به هاری در استان مازندران سپس گیلان، البرز و کرمان گزارش شده است ولی امکان بروز آن در همه استان‌ها وجود دارد.

تشخیص ۷۹ مورد تب خونریزی دهنده کریمه کنگو

تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) از عفونت‌های ویروسی در کشور می‌باشد که از طریق گزش کنه یا ذبح غیر بهداشتی دام و قطعه قطعه کردن گوشت یا تماس با ترشحات و خون بیمار مبتلا اتفاق می‌افتد. در سال گذشته، ۷۹ مورد تشخیص داده شده و ۵ مورد از آنها منجر به مرگ شده است.

بیشترین موارد بیماری در استان سیستان و بلوچستان و کرمان اتفاق افتاده است. مهمترین اقدام پیشگیری ذبح دام در کشتارگاه و عدم دستکاری کنه و مراجعه فوری در موارد مبتلا به تب در موارد تماس ذکر شده می‌باشند.

تب مالت و ثبت حدود ۲۰ هزار مورد آن در کشور

تب مالت از بیماری‌های عفونی باکتریایی شایع در کشوراست که مهمترین راه ابتلای آن استفاده از فراورده‌های لبنی غیر پاستوریزه و غیر بهداشتی و تماس با دام‌ها است. ۱۹۹۷۲ مورد (میزان بروز ۲۳ در صد هزار نفر) در سال ۱۴۰۳ در کشور شناسایی شده است که بیشترین موارد در استان‌های خراسان رضوی و آذربایجان غربی و شرقی و اردبیل گزارش شده است.

پیشگیری از ابتلاء به این بیماری علاوه بر مصرف فراورده‌های لبنی پاستوریزه و استفاده از فراورده‌های دامی مورد تأیید سازمان دامپزشکی، واکسیناسیون دام‌ها برعلیه بروسلوز در دام توسط دامداران است.

۸۲۶۷ مورد سالک در کشور / سالک در ۱۹ استان کشور بومی است

لیشمانیوز پوستی (سالک) از طریق گزش پشه خاکی منتقل می‌شود و در ۱۹ استان کشور بومی است. ۸۲۶۷ مورد (میزان بروز ۱۰ در صدهزار نفر) در سال ۱۴۰۳، شناسایی شده است. بیشترین موارد از استان‌های اصفهان، خراسان رضوی و فارس گزارش شده است.

متأسفانه موارد بیماری در سایر استان‌ها هم به دلیل مسافرت به استان‌های آلوده شناسایی شده است. حدود ۲ ماه پس از گزش پشه خاکی یک جوش کوچک ایجاد شده و ایجاد زخم می‌کند. در صورت ایجاد هر ضایعه پوستی، افراد باید پیش از ۱۰ روز به مراکز خدمات جامع سلامت برای تشخیص و درمان رایگان مراجعه کنند.

سیاه زخم؛ بیماری بومی و گزارش ۱۴۲ مورد ابتلاء به سیاه زخم پوستی

سیاه زخم نیز در ایران بومی است عمدتاً به دنبال تماس مستقیم با داشتن جراحت پوستی با دام آلوده و یا مصرف گوشت و فرآورده‌های آلوده و یا تنفس هوای آلوده به خصوص در اصطبل دارای دام بیمار در انسان ایجاد بیماری می‌کند. شایع‌ترین شکل بیماری، سیاه زخم پوستی است و لی موارد گوارشی و تنفسی حتی با درمان میزان مرگ و میر بالا دارد. سال گذشته، ۱۴۲ مورد مبتلا به سیاه زخم پوستی ثبت شده و بیشترین موارد از استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان و چهار محال و بختیاری شناسایی شده است که همگی بهبود یافته‌اند.

لپتوسپیروز عفونت باکتریایی است که مخزن اصلی آن موش‌ها و سایر حیوانات می‌باشند. این بیماری در کشاورزان به ویژه شالیکاران شایع و موارد مبتلا از طریق تماس پوست با آب آلوده (شستشوی دست و صورت یا قدم زدن در آب و یا شنا) یا مصرف آن یا تماس پوست با خاک آلوده است.

موارد مبتلا در سال گذشته، ۷۰۶ مورد شناسایی شده است که بیشترین موارد از استان‌های گیلان، مازندران و گلستان و خوزستان گزارش شده است. رعایت نکات بهداشتی در هنگام تماس با آب و مصرف آن در پیشگیری از این بیماری بسیار مهم و ضروری است.

۸۳۸۹ مورد مارگزیدگی و مرگ ۵ نفر در کشور

مارگزیدگی از آسیب‌های شایع در کشور است که سال گذشته، ۸۳۸۹ مورد آن (میزان بروز ۱۰ در صد هزار نفر) شناسایی شد و موجب مرگ ۵ مورد شده است. بیشترین موارد در استان‌های سیستان و بلوچستان، خوزستان و کرمان اتفاق افتاده است. در صورت مارگزیدگی بلافاصله باید به نزدیک‌ترین مرکز خدمات جامع سلامت و یا بیمارستان مراجعه کرد.

عقرب گزیدگی در کشور با بروز بالا؛ ۸۱ هزار مورد و ۴ مورد مرگ

عقرب زدگی در ایران دارای میزان بروز بالا می‌باشد به طوری که سال گذشته، ۸۱۴۰۶ مورد (میزان بروز ۹ در صد هزار نفر) عقرب زدگی با ۴ مورد مرگ شناسایی شده است. بیشترین موارد از خوزستان، سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان گزارش شده است. در صورت عقرب زدگی نیز باید بلافاصله به نزدیک‌ترین مرکز خدمات سلامت و یا بیمارستان مراجعه کرد.